با سلام و عرض ادب: یکی از عواملی که بنیان هر جامعه‌ای را متزلزل کرده و حتی می‌تواند فروپاشد، همانا "سوء ظن‌" افراد نسبت به یکدیگر است‌، به خصوص این که این عنصر زهرآگین به جامعه کوچک خانوادة مسلمانان راه پیدا کند; قرآن مجید در رابطه با اجتناب از این صفت زشت اخلاقی می‌فرماید: "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّن‌َ الظَّن‌ِّ إِن‌َّ بَعْض‌َ الظَّن‌ِّ إثم‌ٌ; (حجرات‌، 12) ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید; چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است‌." گمان بد، نه تنها به طرف مقابل و "حیثیت و آبروی‌" او، لطمه وارد می‌کند و روح "بی‌اعتمادی‌" را در جامعه سایه افکن می‌نماید، بلکه برای صاحب آن نیز بلای بزرگی است که همانند خوره او را آزار می‌دهد و دنیایی وحشتناک و آکنده از غربت را برای او فراهم می‌سازد. اسلام اجازه نمی‌دهد هر کسی با این کار با آبروی دیگران بازی می‌کند و جهنمی نیز برای خویش به وجود آورد. رسول گرامی اسلام‌در حدیثی می‌فرماید: "خداوند خون و مال و آبروی مسلمان را بر دیگران حرام کرده و همچنین گمان بد درباره او بردن را درمان این بیماری اخلاقی مانند درمان صفات رذیله دیگر بر دو اساس استوار است‌: . راه‌های علمی‌ . راه‌های عملی‌ در قسمت "علمی‌" شخص "بدبین‌" باید روی دو چیز مطالعه کند، یکی پیامدها و آثار ویرانگر "سوءظن‌" از نظر روح و جسم و دیگر ریشه‌ها و انگیزه‌های پیدایش آن‌. "بدگمان‌" باید بداند که بد دلی از نتایج ترس و ضعف است‌، زیرا هر ضعیف‌النفسی هر فکر فاسدی را که به خاطرش می‌گذرد و به واهمه‌اش درمی‌آید می‌پذیرد و پی آن می‌رود و باید متوجه باشد که این بیماری‌، هم‌چنان که اشاره شد همانند خوره او را آزار خواهد داد و دنیایی وحشتناک و آکنده از غربت را برای او فراهم خواهد ساخت‌، به طوری که گاهی به نزدیک‌ترین و صمیمی‌ترین فرد نیز اعتماد نخواهد داشت‌. در قسمت "عملی‌" رعایت امور ذیل مفید است‌: 1. گمان بد را، انسان از خود دور سازد، به این ترتیب که به راه‌های حمل بر صحت بیندیشد و احتمالات صحیحی را که در مورد آن عمل وجود دارد، در ذهن خود مجسم سازد تا به تدریج بر "گمان بد" غلبه کرده "گمان نیک‌" و خیر را جایگزین آن نماید. قرآن می‌فرماید: "چرا هنگامی که این (تهمت‌) را شنیدند، مردان و زنان با ایمان نسبت به خود (و کسی که همچون خود آن‌ها است‌) گمان خیر نبردند و نگفتند این دروغی بزرگ و آشکار است‌؟! (نور، 12) به همین جهت است که در آموزه‌های روایی اهل‌بیت‌: چنین دستور داده‌اند، که اعمال برادران و خواهران ایمانیت را بر نیکوترین وجه ممکن حمل کن تا وقتی که دلیلی بر خلاف آن قائم شود 2. اگر گمان بدی‌، بدون اختیار در ذهن پیدا شد، در عمل کوچک‌ترین اعتنایی به آن نکنید و ترتیب اثری به آن ندهید و طرز رفتار خویش را دگرگون نسازید. و همان دل‌جویی و گرامیداشت و اعتماد پیشین را کم نکنید، بلکه در مراعات‌، اکرام و احترام او بیفزایید و برای او دعا خیر کنید. در حدیثی از پیامبر اکرم‌می‌خوانیم‌: "سه چیز است که وجود آن در مؤمن پسندیده نیست و راه فرار دارد، از جمله سوء ظن است (فمخرجه من سوء الظن ان لا یحققه‌) که راه فرار از آن این است‌، که به آن جامه عمل نپوشاند مرا پیر دانای مرشد شهاب‌دو اندرز فرمود بر روی آب‌ یک آن‌که بر خویش‌، خوشبین مباش‌دگر آن‌که بر خلق بدبین مباش‌ 3. خود را عادت دادن و بار آوردن به آداب و روش‌های اسلامی در مورد حکم و قضاوت نسبت به امور مربوط به دیگران مانند: نگاه به ظاهر اشخاص و اشیا و باطن را سپردن به خداوندی که به پنهانی‌ها آگاه است‌. تلاش برای دست‌یابی به برهان و دلیل و دقت در صحت و سقم آن دلائل و این که تنها براساس آن حدس و بدون دلیل و مدرک نمی‌شود دیگران را متهم نمود "یَـََّأَیُّهَا الَّذِین‌َ ءَامَنُوَّا إِن جَآءَکُم‌ْ فَاسِق‌ُم بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوَّا أَن تُصِیبُوا قَوْمَام بِجَهَـَـلَة‌ٍ فَتُصْبِحُوا عَلَی‌َ مَا فَعَلْتُم‌ْ نَـَدِمِین‌; (حجرات‌، 6) ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر فاسق برایتان خبری آورد، نیک وارسی کنید، مبادا به نادانی گروهی را آسیب برسانید و بعد از آنچه کرده‌اید پشیمان شوید" 4. کوشش مداوم برای سالم سازی محیط اجتماعی‌، یعنی با جمعی باشیم که از سلامت فکری و اخلاقی برخوردار باشند. چنین جمعی‌، نقش مهمی در معالجه سوءظن و پیش‌گیری از مبتلا شدن دوباره به آن بر عهده دارد