پرسش :
پیامبر اکرم در سن 40 سالگی مبعوث شدند در حالی که در سن 25 سالگی ازدواج کردند. بنابر این در این سن برای ازدواج صیغه نخوانده است. پس چگونه است که امروزه باید برای ازدواج صیغه آن هم به زبان عربی خوانده شود؟
پاسخ :
اولاً درست است که پیامبر اکرم در سن 40 سالگی به پیامبری مبعوث شدند و مأموریت تبلیغ دین اسلام را از طرف خداوند به عهده گرفتند،اما این مطلب این را نمی رساند که پیامبر قبل از بعثت دین نداشتهاند. اقوال علماء اسلام در این مورد مختلف است که به طور خلاصه بدان اشاره میکنیم.
نظریه اول: پیامبر اکرم قبل از بعثت به دین حضرت عیسی بود، زیرا آخرین شریعت غیر منسوخ قبل از ایشان دین و آئین حضرت مسیح بوده است.
نظریه دوم: پیامبر اکرم قبل از بعثت به دین حضرت ابراهیم بوده است و طبق بعضی از آیات قرآن کریم، آئین اسلام به عنوان آئین حضرت ابراهیم معرفی شده است.[1]
نظریه سوّم: ما بی اطلاع از آئین و دین قبل از بعثت هستیم (نه این که منکر دین رسول خدا ص باشند بلکه اظهار بیاطلاعی میکنند).
نظریه چهارم(که به نظر میرسد قول قوي هم همین باشد): این گونه بیان میکنند که پیامبر اکرم قبل از بعثت شخصاً برنامه خاصی از سوی خداوند داشته که طبق آن عمل میکرده و در حقیقت آئین مخصوص خویش را عمل نموده تا زمانی که اسلام (قرآن) بر او نازل گشت و این نظر که پیامبر اکرم قبل از بعثت نیز نبوت داشتهاند و در سن 40 سالگی مأمور به تبلیغ شدند، چند موید دارد که به طور خلاصه به آنها اشاره میکنیم. موید اول روایتی است که حضرت علی بن ابی طالب میفرمایند در خطبه قاصعه از همان لحظهای که پیامبر را از شیر گرفتند خداوند بزرگترین فرشته (جبرئیل) را مأمور تربیت پیامبر اکرم کرد تا شب و روز او را به راههای بزرگواری و راستی و اخلاق نیکو راهنمایی کند.[2]
دیگر این که موید: فرمایش خود حضرت رسول که میفرمایند: همانا من سنگی را در مکه میشناسم که قبل از بعثتم بر من سلام کرد من همین الآن هم آن را میشناسم (بعد از بعثت).[3]
موید سوم وجود مهر نبوت از کودکی در بین دو شانه حضرت رسول اکرم بود.[4] که نشان از نبوت آن حضرت داشت اینها موید نقلی بود اما موید عقلی این است که پیامبر اکرم افضل انبیا بود در حالی که اگر قائل به نبوت بعد از بعثت ایشان شویم پیامبران هم چون حضرت عیسی و حضرت یحیی که از کودکی نبی بودهاند، بر ایشان افضل خواهند بود در حالی که خود آنان پیامبر خاتم را افضل پیامبران معرفی کردهاند که به خاطر طول کلام اشاره به آنها نمیکنیم.
و امّا ثانیاً هنگام ازدواج پیامبر اکرم هم خطبه عقد و هم صیغه عقد خوانده شده است در تاریخ ازدواج پیامبر اکرم با حضرت خدیجه آمده است که «چون رسول خدا امین بود حضرت خدیجه مایل شد که با وی ازدواج کند خویلد بن اسد پدر حضرت خدیجه او را به عقد پیغمبر در آورد و بعضی گفتهاند عمویش عمروبن اسد او را به حضرت رسول تزویج کرد و خطبه نکاح را نیز ابوطالب عموی حضرت خاتم النبیين در حضور گروهی از قریش انشاء کرد که بهترین و زیباترین خطبه عصر جاهلیت نامیده شده است و مهر او (حضرت خدیجه) را دوازده اوقیه قرار دادند».[5]
حالا که اصل صیغه معلوم شد در الفاظ آن هم، به هر کدام از اقوال که در آئین قبل از بعثت قایل شویم، قایل میشویم؛ که در میان اقوال اگر قول چهارم را که قوي است بگیریم در این صورت میتوان گفت: احتمال دارد که بعد از عقد (پدر یا عموی) حضرت خدیجه با پیامبر عقد اسلامی خوانده باشند. و اگر هم نخوانده باشند هیچ اشکالی ندارد، زیرا دین رسمی آن زمان اسلام نبود که به آن عمل شود.
اما این که چرا ما باید در صیغه عقد به لفظ عربی صیغه بخوانیم باید گفت اولاً این کار متخصصين فن است که همان مراجع تقلید هستند آن چه که آنان از کتاب و سنت استنباط میکنند در رسالههای عمليه خود میآورند و مقلدین آنها نیز به آن عمل میکنند و در اصل این دستور شریعت محمدی است.
و بیشتر احکام الهی برای کسانی که به آنها عمل میکنند تعبدی است و فقط متخصصین این علم (فقه و اصول) آنها را بعد از فحص و جستجو و تحقیق استنباط کرده و در اختیار سایر اقشار مردم میگذارند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ بحار الانوار، ج 18، در مورد علامه مجلسی.
2ـ سی دی پرسمان 2، ذیل واژههای دین پیامبر، ازدواج پیامبر.
3ـ قصههای قرآنی، ناصر مکارم شیرازی.
4ـ کتاب فضایل الخمسه (ترجمه) محمد باقر ساعدی.
پی نوشتها:
[1] . سی دی پرسمان (2)، دین پیامبر.
[2] . سید رضی ـ رحمه الله علیه ـ ، نهج البلاغه، خطبه قاصعه.
[3] . فیروز آبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسه فی الصحاح السنه، ناشر اسلامیه، چاپ دوم، 1392، ج 1، ص 23.
[4] . محرمی، غلام حسن، جلوه های اعجاز معصومین، ناشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1378، ص 98.
[5] . عطاردی، عزیز الله، زندگانی چهارده معصوم ـ علیهم السلام ـ، ناشر اسلامیه، چاپ 1390، چاپ اول، ، ص 211.
منبع: اندیشه قم
اولاً درست است که پیامبر اکرم در سن 40 سالگی به پیامبری مبعوث شدند و مأموریت تبلیغ دین اسلام را از طرف خداوند به عهده گرفتند،اما این مطلب این را نمی رساند که پیامبر قبل از بعثت دین نداشتهاند. اقوال علماء اسلام در این مورد مختلف است که به طور خلاصه بدان اشاره میکنیم.
نظریه اول: پیامبر اکرم قبل از بعثت به دین حضرت عیسی بود، زیرا آخرین شریعت غیر منسوخ قبل از ایشان دین و آئین حضرت مسیح بوده است.
نظریه دوم: پیامبر اکرم قبل از بعثت به دین حضرت ابراهیم بوده است و طبق بعضی از آیات قرآن کریم، آئین اسلام به عنوان آئین حضرت ابراهیم معرفی شده است.[1]
نظریه سوّم: ما بی اطلاع از آئین و دین قبل از بعثت هستیم (نه این که منکر دین رسول خدا ص باشند بلکه اظهار بیاطلاعی میکنند).
نظریه چهارم(که به نظر میرسد قول قوي هم همین باشد): این گونه بیان میکنند که پیامبر اکرم قبل از بعثت شخصاً برنامه خاصی از سوی خداوند داشته که طبق آن عمل میکرده و در حقیقت آئین مخصوص خویش را عمل نموده تا زمانی که اسلام (قرآن) بر او نازل گشت و این نظر که پیامبر اکرم قبل از بعثت نیز نبوت داشتهاند و در سن 40 سالگی مأمور به تبلیغ شدند، چند موید دارد که به طور خلاصه به آنها اشاره میکنیم. موید اول روایتی است که حضرت علی بن ابی طالب میفرمایند در خطبه قاصعه از همان لحظهای که پیامبر را از شیر گرفتند خداوند بزرگترین فرشته (جبرئیل) را مأمور تربیت پیامبر اکرم کرد تا شب و روز او را به راههای بزرگواری و راستی و اخلاق نیکو راهنمایی کند.[2]
دیگر این که موید: فرمایش خود حضرت رسول که میفرمایند: همانا من سنگی را در مکه میشناسم که قبل از بعثتم بر من سلام کرد من همین الآن هم آن را میشناسم (بعد از بعثت).[3]
موید سوم وجود مهر نبوت از کودکی در بین دو شانه حضرت رسول اکرم بود.[4] که نشان از نبوت آن حضرت داشت اینها موید نقلی بود اما موید عقلی این است که پیامبر اکرم افضل انبیا بود در حالی که اگر قائل به نبوت بعد از بعثت ایشان شویم پیامبران هم چون حضرت عیسی و حضرت یحیی که از کودکی نبی بودهاند، بر ایشان افضل خواهند بود در حالی که خود آنان پیامبر خاتم را افضل پیامبران معرفی کردهاند که به خاطر طول کلام اشاره به آنها نمیکنیم.
و امّا ثانیاً هنگام ازدواج پیامبر اکرم هم خطبه عقد و هم صیغه عقد خوانده شده است در تاریخ ازدواج پیامبر اکرم با حضرت خدیجه آمده است که «چون رسول خدا امین بود حضرت خدیجه مایل شد که با وی ازدواج کند خویلد بن اسد پدر حضرت خدیجه او را به عقد پیغمبر در آورد و بعضی گفتهاند عمویش عمروبن اسد او را به حضرت رسول تزویج کرد و خطبه نکاح را نیز ابوطالب عموی حضرت خاتم النبیين در حضور گروهی از قریش انشاء کرد که بهترین و زیباترین خطبه عصر جاهلیت نامیده شده است و مهر او (حضرت خدیجه) را دوازده اوقیه قرار دادند».[5]
حالا که اصل صیغه معلوم شد در الفاظ آن هم، به هر کدام از اقوال که در آئین قبل از بعثت قایل شویم، قایل میشویم؛ که در میان اقوال اگر قول چهارم را که قوي است بگیریم در این صورت میتوان گفت: احتمال دارد که بعد از عقد (پدر یا عموی) حضرت خدیجه با پیامبر عقد اسلامی خوانده باشند. و اگر هم نخوانده باشند هیچ اشکالی ندارد، زیرا دین رسمی آن زمان اسلام نبود که به آن عمل شود.
اما این که چرا ما باید در صیغه عقد به لفظ عربی صیغه بخوانیم باید گفت اولاً این کار متخصصين فن است که همان مراجع تقلید هستند آن چه که آنان از کتاب و سنت استنباط میکنند در رسالههای عمليه خود میآورند و مقلدین آنها نیز به آن عمل میکنند و در اصل این دستور شریعت محمدی است.
و بیشتر احکام الهی برای کسانی که به آنها عمل میکنند تعبدی است و فقط متخصصین این علم (فقه و اصول) آنها را بعد از فحص و جستجو و تحقیق استنباط کرده و در اختیار سایر اقشار مردم میگذارند.
معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1ـ بحار الانوار، ج 18، در مورد علامه مجلسی.
2ـ سی دی پرسمان 2، ذیل واژههای دین پیامبر، ازدواج پیامبر.
3ـ قصههای قرآنی، ناصر مکارم شیرازی.
4ـ کتاب فضایل الخمسه (ترجمه) محمد باقر ساعدی.
پی نوشتها:
[1] . سی دی پرسمان (2)، دین پیامبر.
[2] . سید رضی ـ رحمه الله علیه ـ ، نهج البلاغه، خطبه قاصعه.
[3] . فیروز آبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسه فی الصحاح السنه، ناشر اسلامیه، چاپ دوم، 1392، ج 1، ص 23.
[4] . محرمی، غلام حسن، جلوه های اعجاز معصومین، ناشر دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دوم، 1378، ص 98.
[5] . عطاردی، عزیز الله، زندگانی چهارده معصوم ـ علیهم السلام ـ، ناشر اسلامیه، چاپ 1390، چاپ اول، ، ص 211.
منبع: اندیشه قم