حکم مخارج طفل در فرض رجوع پدر به حضانت پس از واگذاری آن

پرسش :

لطفا به سؤالات ذیل پاسخ بفرمایید: 1. پدری طفل خود را به دیگری می‌‌‏دهد که او را فرزند قرار داده و از او نگهداری و مخارجش را بدهد و آن شخص این طفل را به این عنوان نگهداری نموده، اما بعد از مدتی، پدر طفل، فرزند خود را از او می‌‏گیرد، آیا نگهدارنده طفل حق مطالبه مخارج طفل و مزد نگهداری طفل را از پدرش دارد یا ندارد؟ 2. طفل به سنی رسیده که در حضانت پدر قرار رفته است، مادر بچه مبلغی به پدر می‌‌‏دهد تا این که حضانت را به مادر واگذار کند و مخارج بچه را مادر نیز متعهد می‌‏شود، آیا این نوع قرارداد صحیح است یا خیر؟ و در صورت صحت، لازم است و یا جایز؟ و در صورت «جواز» بودن اگر پدر به حضانت خود برگردد، مادر هم حق مطالبه مبلغی را که در مقابل حضانت به پدر بچه داده و همچنین حق مطالبه مخارج طفل مشترک را دارد؟ 3. موقع طلاق، زن از شوهر خود مطالبه اجرت زحماتی را می‌‏کند که در خانه شوهرش کشیده، (از قبیل: پختن غذا و شستن لباس شوهر و نگهداری اطفال مشترک) و می‌‏گوید: من می‏دانستم که شوهرم مرا طلاق می‌‌‏دهد؛ لذا از اوّل بدون مزد کار نمی‏کردم، آیا موقع طلاق، زن چنین حقی را دارد یا نه؟

پاسخ :
1. در فرض مرقوم مخارج را نمی‌‌تواند از پدر طفل مطالبه نماید و مزد هم حق ندارد.
2. پدر می‌‌تواند از تعهدی که نموده برگردد و مادر حق رجوع به مخارجی که نموده ندارد و پولی که به پدر داده اگر در مقابل واگذاری حق حضانت بوده ملک پدر نشده و می‌‌تواند از او مطالبه کند.
3. زن اگر زحماتی که در خانه مرد متحمل شده بدون مطالبه مزد یا به قصد تبرع انجام داده حق مطالبه چیزی در مقابل آن ندارد

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه ‌الله)، نشر قضا، 1390.