حکم شرط انفساخ بیع
پرسش :
1. ضمن عقد بیع شرط شده است در صورتی که چک صادر شده از سوی خریدار بابت ثمن، منجر به گواهی عدم پرداخت شود فروشنده حق فسخ دارد. در این صورت اگر پیش از سررسید چک، فروشنده آن را به شخص ثالث انتقال دهد، اما چک در سررسید، منجر به گواهی عدم پرداخت شود، آیا انتقال چک، اسقاط ضمنی حق فسخ فروشنده شمرده می‌شود یا خیر؟ 2. در مسأله فوق، در صورتی که به جای شرط حق فسخ، شرط انفساخ بیع شده باشد، چه حکمی دارد؟
پاسخ :
آیت الله العظمی جعفر سبحانی
«1. در فرض سؤال هرگاه به موقع محلی نداشته است طرف حق فسخ دارد.
2. شرط انفساخ باطل است باید شرط فسخ کند والله العالم. 23 شعبان 1434 ه.ق»
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
«انتقال چک سبب اسقاط حق فسخ نمی‌شود و اگر شرط انفساخ کنند انفساخ خودبه‌خود حاصل می‌شود. 1392/3/25»
آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
«1. انتقال چک قبل از سررسید، دلالتی بر اسقاط حق فسخ به جهت عدم وصول ثمن در موعد تعیین شده ندارد.
2. شرط انفساخ خودبه‌خودی بیع صحیح نیست، مگر آن‌که مقصود همان حق فسخ اختیاری فروشنده باشد، نکته قابل توجه آن است اگر ثمن یا مثمن در زمان تعیین شده، پرداخت و تحویل نشود، طرف مقابل حق فسخ دارد، هرچند حق فسخ شرط نشود. 1392/4/11»
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه
«1. در فرض سؤال هرگاه به موقع محلی نداشته است طرف حق فسخ دارد.
2. شرط انفساخ باطل است باید شرط فسخ کند والله العالم. 23 شعبان 1434 ه.ق»
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
«انتقال چک سبب اسقاط حق فسخ نمی‌شود و اگر شرط انفساخ کنند انفساخ خودبه‌خود حاصل می‌شود. 1392/3/25»
آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
«1. انتقال چک قبل از سررسید، دلالتی بر اسقاط حق فسخ به جهت عدم وصول ثمن در موعد تعیین شده ندارد.
2. شرط انفساخ خودبه‌خودی بیع صحیح نیست، مگر آن‌که مقصود همان حق فسخ اختیاری فروشنده باشد، نکته قابل توجه آن است اگر ثمن یا مثمن در زمان تعیین شده، پرداخت و تحویل نشود، طرف مقابل حق فسخ دارد، هرچند حق فسخ شرط نشود. 1392/4/11»
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه
