تقصیر نسبی پزشک در ورود آسیب به بیمار

پرسش :

هرگاه در اثر اقدامات مبتنی بر قصور پزشک آسیبی به بیمار وارد شود برای مثال موجب از بین رفتن بینایی یک چشم وی گردد اما فعل پزشک فقط موجب درصد خاصی از دیه جنایت است. مثلاً 40 درصد به پزشک منتسب است و 60 درصد باقی‌مانده مربوط به بیماری خود مجنی‌علیه است؛ بفرمایید: الف.‌ آیا پزشک مسوول پرداخت دیه تمام بینایی یک چشم است یا این‌که دیه 40 درصد بر عهده وی می‌باشد؟‍ ب. در فرض سوال اگر مجنی‌علیه زن باشد با توجه به قاعده برابری دیه اعضای زن و مرد تا رسیدن به ثلث، ملاک دیه، جنایت 40 درصدی (میزان جنایت وارده از سوی پزشک) است یا کل دیه بینایی یک چشم؟ ج. در فرض سوال چنانچه 40 درصد زوال بینایی به پزشک منتسب بوده و زوال 60 درصد دیگر بینایی، عامل دیگر یا شخص دیگری مربوط باشد، میزان مسوولیت پزشک در فروض زیر چه میزان است؟ 1. برخورد شیئ نوک تیز به چشم؛ 2. ایراد صدمه توسط شخص ثالث؛

پاسخ :
آیت الله العظمی جعفر سبحانی
«الف. تمام دیه بر عهده پزشک است و چیزی بر عهده مریض نیست زیرا تا پزشک آن عمل نابجا را انجام نداده بود هرگز آن بیماری داخلی اثرگذار نبوده است.
ب. پاسخ این سوال روشن شد.
ج. سوال تا حدی روشن نیست ولی اگر در عرض عمل دختر شخص سوم نیز عامل باشد دیه بین آن‌ها تقسیط می‌شود والله العالم. 17 صفر 1434 ه.ق»
 
آیت الله العظمی ناصر مکارم شیرازی
«1. به مقداری که جنایت به فعل پزشک انتساب دارد ضامن دیه است.
2. معیار کل دیه است.
3. تفاوتی نمی‌کند. 1391/10/18»
 
آیت الله العظمی سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
«الف و ب. در فرض ضمانت پزشک، چنانچه خطای پزشک موجب تسریع در نابینایی بیمار شده باشد، پزشک مسوول پرداخت دیه‌ تمام نابینایی یک چشم زن یا مرد است.
ج. چنانچه تأثیر دو عامل عرفاً هم‌زمان باشد و مقدار تأثیر هر کدام قطعی باشد، مسوولیت پرداخت دیه‌ کامل و بینایی یک چشم به نسبت مقدار تأثیرش تقسیم می‌شود.»
 
منبع: مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه