نیت روزه یوم الشک

پرسش :

اقسام نیت روزه در یوم الشک را بیان کنید و کدام صور آن صحیح و کدام صور آن اشتباه است؟

پاسخ :
نیت در یوم الشک چهار صورت دارد:(1)

1. اگر روزۀ قضا ندارد، نیت روزۀ مستحبی کند؛ مثل آخر ماه شعبان و اگر روزۀ قضا دارد، نیت روزۀ قضا نماید و همچنین می تواند نیت روزۀ نذر و مانند آن داشته باشد. در تمام این صور اگر بعد بفهمد رمضان بوده، کافی از رمضان است و جزء روزۀ ماه رمضان حساب می شود (مشهور).

2. نیت روزۀ رمضان کند که دراین صورت باطل است؛ اگرچه بعداً بفهمد رمضان بوده است (مشهور).

3. اگر مردد نیت کند، یعنی بگوید که اگر ماه رمضان است، روزۀ رمضان و اگر ماه رمضان نیست، روزۀ قضا یا مانند آن باشد، اشکالی ندارد و روزۀ آن صحیح است (حضرت امام و آیات عظام سیستانی، فاضل، مکارم، زنجانی و گلپایگانی).

نیت به طریق مورد سوم اشکال دارد و روزه باطل است (آیات عظام خویی، وحید، بهجت و تبریزی).

4. اینکه نیت مافی الذمه (یا امر واقعی) کند، یعنی قصد کند آنچه را که فعلاً خداوند از او خواسته است، انجام می دهد،(2) دراین صورت هم اشکالی ندارد (مشهور و مقام معظم رهبری(3)).

پی‌نوشت:
1- توضیح المسائل مراجع، مسئلۀ 1568،عروة الوثقی، فصل فی النیه، مسئلۀ 17؛ وحید، منهاج الصالحین، مسئلۀ 979.
2- فرق «3» و «4» در این است که «3» تردید در نیت است؛ ولی «4» تردید در مَنوی است.
3- اجوبة الاستفتائات، سؤال 815.

منبع: احکام روزه، اداره پاسخگویی به سوالات دینی آستان قدس رضوی، انتشارات قدس رضوی، 1393.