بررسی درستی یا نادرستی آرزوی مرگ داشتن

پرسش :

آیا آرزوی مرگ کار دسترسی است؟

پاسخ :
آرزوی مرگ چند فرض دارد که در هیچ فرضی این کار درست نیست. این فرض ‌ها را با هم بررسی می‌ کنیم:

الف) اگر می ‌دانیم که به خاطر اعمال بدمان پس از مرگ سرنوشت خوبی نخواهیم داشت، چرا باید آرزوی مرگ کنیم؟ آیا بهتر نیست که بمانیم و خطاهایمان را جبران کنیم و برای آباد کردن آخرتمان کاری انجام دهیم؟ «امام کاظم (علیه السلام) به شخصی که آرزوی مرگ می‌کرد، فرمودند: "آیا بین تو و خدا خویشاوندی و قرابتی است که به خاطر آن تو را یاری دهد؟" آن شخص گفت: "نه." امام فرمودند: "آیا نیکی‌هایی که بر بدی‌هایت فزونی داشته باشد، پیش فرستاده‌ ای؟" گفت: "نه." حضرت فرمودند: "پس با این حال تو نابودی ابدی را آرزو می‌کنی!"»(1)

ب) اگر نمی‌دانیم که برای پس از مرگ توشه‌ خوبی فراهم کرده ‌ایم یا نه، آرزوی مرگ کار درستی نیست. بر فرض هم که خدا آرزوی ما را برآورده کرد و ما را از این دنیا برد، از کجا معلوم که مشکلاتمان تمام شود؟ شاید خدای ناکرده به مشکل‌ هایی بدتر از مشکل ‌های دنیا گرفتار شدیم. پس بهتر است زنده بمانیم و برای جهان پس از مرگ توشه ‌ای بیندوزیم. عباس - عموی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) - بیمار بود و آرزوی مرگ می کرد. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به او فرمودند: «ای عباس! ای عموی رسول خدا! آرزوی مرگ نکن؛ زیرا اگر نیکوکار باشی [با ادامه زندگی] بر نیکی‌ هایت می ‌افزایی و این برای تو بهتر است. و اگر بدکار باشی و مرگت به تأخیر افتد، از بدی‌هایت دست برمی‌داری و این برای تو بهتر است.»(2)

پ) اگر یقین داریم که برای پس از مرگ توشه‌ خوبی اندوخته ‌ایم، باز هم همان‌طور که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به عمویش عباس فرمودند آرزوی مرگ کار غلطی است. شخصی در حضور امام صادق (علیه السلام) آرزوی مرگ کرد. حضرت به او فرمودند: «اگر زنده باشی و طاعت خدا را به جای آوری، بهتر از آن است که بمیری و نه طاعت کنی و نه معصیت.»(3)

حالا اگر کسی خیلی در فشار بود و می‌خواست آرزوی مرگ کند، باز نباید بی‌شرط و شروط از خدا مرگ بخواهد، بلکه بهتر است مرگش را با شرط از خدا طلب کند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «هرگز کسی از شما به خاطر گزندی که به او می‌ رسد، خود را به مرگ نفرین نکند، بلکه بگوید، "خدایا! تا زمانی که زندگی برایم بهتر است، مرا زنده بدار و هرگاه مرگ برایم بهتر بود، مرا بمیران."»(4)

پی‌نوشت‌ها:
1. میزان الحکمه، حدیث 19225.
2. همان، حدیث 19216.
3. همان، حدیث 19224.
4. همان، حدیث 19214.

منبع: هفتاد و شش پرسش و پاسخ درباره اخلاق و رفتار، غلامرضا حیدری ابهری، انتشارات قدیانی، 1393.