احکام حج | نیابت در حج: سوال دو

پرسش :

خدمۀ کاروانها و افرادى که به جهتى دیگر، شب عید قربان را در مشعرالحرام نمى‌مانند و تنها براى انجام وقوف، از اذان صبح تا طلوع آفتاب به مشعر مى‌آیند و یا وقوف اضطرارى مشعر را بجا مى‌آورند، مى‌توانند در حج نایب شوند یا نه؟

پاسخ :
امام خمینى (رحمه الله):
اگر نمى‌توانند وقوف اختیارى مشعر را درک کنند، نیابت آنان صحیح نیست.

آیة اللّٰه گلپایگانى (رحمه الله):
احتیاط ترک نیابت و استنابۀ اشخاص معذور است. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه اراکى (رحمه الله):
با فرض این که وقوف اضطرارى بجا مى‌آورند نیابتشان محل اشکال است.

آیة اللّٰه فاضل (رحمه الله):
براى صحت نیابت لازم است وقوف اختیارى مشعر را درک کنند.

آیة اللّٰه بهجت (رحمه الله):
در صورتى که بداند به واجبات اختیاریه نمى‌تواند عمل کند، احتیاط در ترک نیابت است.

آیة اللّٰه تبریزى (رحمه الله):
اگر از ابتدا مى‌دانند که چنین وضعیتى خواهند داشت نمى‌توانند نایب شوند. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه زنجانى (حفظه الله):
شب عید قربان در مشعرالحرام ماندن واجب نیست و کسانى که تنها براى انجام وقوف از اذان صبح تا طلوع آفتاب به مشعر مى‌آیند مى‌توانند در حج نایب شوند، و همچنین کسانى مانند بانوان که مى‌توانند اختیاراً وقوف شبانۀ مشعر را درک کنند مى‌توانند نایب شوند و کسى که هنگام احرام بستن گمان دارد نمى‌تواند وقوف اختیارى مشعر را بجا آورد، نمى‌تواند نایب شود.

آیة اللّٰه مکارم (حفظه الله):
نیابت آنها اشکالى ندارد.

آیة اللّٰه سیستانى (حفظه الله):
بعید نیست نیابت آنها جایز باشد.

آیة اللّٰه صافى (حفظه الله):
نیابت اشخاص مورد سؤال، صحیح نیست. واللّٰه العالم.

آیة اللّٰه نورى: (حفظه الله):
نمى‌تواند.

​​​​​​​‌منبع: استفتائات ویژه حج از محضر مراجع عظام تقلید، مرکز تحقیقات حج، تهران: نشر مشعر، ۱۳۷۵.