نکروز و سیاه شدن سر استخوان ران به دنبال مصرف کورتن
پرسش :
13 سال است که مبتلا به ام اس از نوع پیشرونده هستم. ۳ ماه است با تشخیص ارتوپد به دلیل استفاده از کورتون (داروهای مربوط به ام اس) مبتلا به نکروز سر فمور شده ام. پزشک معالج مغز و اعصابم از عمل منع کرده است. اورتوپد می گوید عمل جراحی نیاز است. لطفاً راهنمایی کنید. آیا مشکل حرکتی من بیشتر میشود؟ با درد این بیماری چگونه مدارا کنم؟
پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
در درمان بیماری ام اس داروهای متفاوتی بکار برده میشوند. یکی از این داروها که از آنها در حملات بیماری ام اس یا زمان هایی که شدت بیماری زیاد میشود استفاده میگردد داروهای حاوی کورتون است. استفاده از کورتون در بیماری ام اس معمولا بصورت پالس تراپی است. به این معنی که بیمار چند ساعت در بیمارستان بستری شده و مقادیر بالایی از کورتون را به او تزریق میکنند. معمول ترین داروهای مورد استفاده در پالس تراپی ام اس، داروی متیل پردنیزولون و داروی دگزامتازون است. متیل پردنیزولون نوعی کورتون قوی است که با نام های تجای سولومدرول و دپومدرول هم عرضه میشود.
سولومدرول و دپومدرول مانند دیگر کورتون ها میتوانند موجب سیاه شدن سر فمور شوند. این داروها با قطع جریان خون به سر استخوان ران موجب میشوند سلول های استخوان بمیرند و نتیجه آن درد در مفصل ران و لنگش بیمار است.
تقریبا ۱۵ درصد بیماران مبتلا به ام اس که تحت درمان پالس تراپی با متیل پردنیزولون قرار گرفته اند دچار نکروز سر استخوان فمور میشوند و این بیماری میتواند حتی با یک بار پالس تراپی هم ایجاد شود. نکروز سر استخوان فمور ممکن است ماه ها و یا سال ها بعد از استفاده از متیل پردنیزولون ایجاد شود. بیماران مبتلا به ام اس باید نسبت به بروز درد در کشاله ران، ران، کمر و یا زانوی خود حساس باشند. هر کدام از این علائم میتواند علامتی از ایجاد نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران باشد.
در صورت بروز کمترین درد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند. با استفاده از ام آر آی میتوان نکروز سر فمور را در مراحل ابتدایی تشخیص داد. اگر تشخیص این بیماری در مراحل ابتدایی داده شود ممکن است بتوان با انجام عمل جراحی دکمپرشن درد بیمار را کاهش داده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در صورتیکه بیماری پیشرفت کرده باشد جراحی دکمپرش موثر نخواهد بود و بیمار نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل ران خواهد داشت.
مسلما در صورت بروز نکروز سر استخوان ران، مشکل حرکتی بیمار بیشتر میشود. در این موارد انجام جراحی کمک کننده است مگر اینکه بنابه دلایلی بدن بیمار توانایی تحمل جراحی را نداشته باشد. جراحی دکمپرشن نسبت به تعویض مفصل ران عمل سبک تری است و میتوان آن را با بیحسی نخاعی نیز انجام داد.
در صورتیکه بیماری نکروز سر فمور در مراحل ابتدایی باشد توصیه به انجام جراحی میشود ولی وقتی بیماری پیشرفت کرده باشد انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران بسته به شدت درد بیمار است. در صورت کم بودن درد میتوان جراحی را مدتی به تاخیر انداخت ولی اگر درد شدید بوده و با مسکن کاهش نمیابد میتوان جراحی را زودتر انجام داد.
منبع: ایران ارتوپد
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
در درمان بیماری ام اس داروهای متفاوتی بکار برده میشوند. یکی از این داروها که از آنها در حملات بیماری ام اس یا زمان هایی که شدت بیماری زیاد میشود استفاده میگردد داروهای حاوی کورتون است. استفاده از کورتون در بیماری ام اس معمولا بصورت پالس تراپی است. به این معنی که بیمار چند ساعت در بیمارستان بستری شده و مقادیر بالایی از کورتون را به او تزریق میکنند. معمول ترین داروهای مورد استفاده در پالس تراپی ام اس، داروی متیل پردنیزولون و داروی دگزامتازون است. متیل پردنیزولون نوعی کورتون قوی است که با نام های تجای سولومدرول و دپومدرول هم عرضه میشود.
سولومدرول و دپومدرول مانند دیگر کورتون ها میتوانند موجب سیاه شدن سر فمور شوند. این داروها با قطع جریان خون به سر استخوان ران موجب میشوند سلول های استخوان بمیرند و نتیجه آن درد در مفصل ران و لنگش بیمار است.
تقریبا ۱۵ درصد بیماران مبتلا به ام اس که تحت درمان پالس تراپی با متیل پردنیزولون قرار گرفته اند دچار نکروز سر استخوان فمور میشوند و این بیماری میتواند حتی با یک بار پالس تراپی هم ایجاد شود. نکروز سر استخوان فمور ممکن است ماه ها و یا سال ها بعد از استفاده از متیل پردنیزولون ایجاد شود. بیماران مبتلا به ام اس باید نسبت به بروز درد در کشاله ران، ران، کمر و یا زانوی خود حساس باشند. هر کدام از این علائم میتواند علامتی از ایجاد نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران باشد.
در صورت بروز کمترین درد، بیمار باید به پزشک مراجعه کند. با استفاده از ام آر آی میتوان نکروز سر فمور را در مراحل ابتدایی تشخیص داد. اگر تشخیص این بیماری در مراحل ابتدایی داده شود ممکن است بتوان با انجام عمل جراحی دکمپرشن درد بیمار را کاهش داده و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. در صورتیکه بیماری پیشرفت کرده باشد جراحی دکمپرش موثر نخواهد بود و بیمار نیاز به انجام جراحی تعویض مفصل ران خواهد داشت.
مسلما در صورت بروز نکروز سر استخوان ران، مشکل حرکتی بیمار بیشتر میشود. در این موارد انجام جراحی کمک کننده است مگر اینکه بنابه دلایلی بدن بیمار توانایی تحمل جراحی را نداشته باشد. جراحی دکمپرشن نسبت به تعویض مفصل ران عمل سبک تری است و میتوان آن را با بیحسی نخاعی نیز انجام داد.
در صورتیکه بیماری نکروز سر فمور در مراحل ابتدایی باشد توصیه به انجام جراحی میشود ولی وقتی بیماری پیشرفت کرده باشد انجام عمل جراحی تعویض مفصل ران بسته به شدت درد بیمار است. در صورت کم بودن درد میتوان جراحی را مدتی به تاخیر انداخت ولی اگر درد شدید بوده و با مسکن کاهش نمیابد میتوان جراحی را زودتر انجام داد.
منبع: ایران ارتوپد
