احکام نجاسات | سوال ده

پرسش :

با توجّه به مسأله 121 رساله توضیح المسائل، که فرموده اید: «کسانى که عقیده به وحدت وجود دارند یعنى مى گویند در عالم هستى یک وجود بیش نیست و آن خداست و همه موجودات عین خدا هستند و کسانى که معتقدند خدا در انسان، یا موجود دیگرى حلول کرده و با آن یکى شده، یا خدا را جسم بدانند احتیاط واجب، اجتناب از آنهاست». در مورد روایت زیر به سؤالاتى که خواهد آمد پاسخ فرمایید: متن روایت: «ورد فی الخبر انّ لله ثلثمأة خلق، من تخلّق بواحد منها دخل الجنة، فقال ابوبکر هل فىّ منها شیء یا رسول الله؛ قال (صلی الله علیه و آله): کلها فیک». شرح روایت : «قوله : قال(صلی الله علیه وآله): کلها فیکَ بحکم اضمحلال الکثرات واندکاکها فی الحضرة الاحدیّة وفنائها فیها لدى شهود القیامة الکبرى بهذا الإعتبار یکون، کل الصفات فی کلّ موجود ولهذا ورد انَّه تعالى اوحى الى موسى (علیه السلام)، ان جىء بموجود اخسّ منک فاخذ برجال مَیْتة کلب ثم تنبه على خطائه فترکها فاوحى الله تعالى الیه ان لو جئت بها لسقطت من مقامک فافهم ولا تعقل.{1} الف) آیا روایت و شرح ذیل آن صحیح است؟ ب) آیا شرح ذیل روایت دلالت بر وحدت وجود دارد؟ ج) آیا چنین اشخاصى با چنین اعتقاداتى نجسند؟

پاسخ :
اوّلاً: این روایت ارتباطى به مسأله وحدت وجود ندارد؛ ثانیاً: روایت مذکور مرسله است و اعتبارى ندارد؛ ثالثاً: اگر آنها به لوازم عقیده خود ملتزم باشند یعنى همه چیز را عین خدا بدانند که لازمه این عقیده آن است که عبادت معنا ندارد، چون خداوند خود را پرستش نمى کند و مسأله معاد نیز نفى مى شود چون خداوند خودش را عذاب نمى کند، از چنین افرادى باید پرهیز کرد و این مطلب را همه علما بدون استثنا قبول دارند.

پی نوشت:
1. مصباح الانس بین المعقول و المشهود، ص 327
​​​​​​​
منبع: استفتائات جدید (ج 4)، آیت‌‌ الله العظمی مکارم، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام، 1393.