توصیه به غرور و تکبر در مورد زنان
پرسش :
آیا توصیه به غرور و تکبر در مورد زنان منافاتی با دستور اسلام به تواضع و متکبر نبودن ندارد؟
پاسخ :
تکبر و خود بزرگ بینی یعنی کسی خود را بهتر و بالاتر از دیگران بداند. این خصلت یکی از پلیدترین خصیصه ها است و یکی از زشت ترین خوی انسانها شمرده می شود. تکبر بر دو قسم است:
1. گاهی انسان به خاطر وجود این خصلت تسلیم حق نمی شود و زیر بار تکلیف و انجام مراسم عبادی نمی رود، این نوع از تکبر از گناهان کبیره است و برگشت به کفر می نماید.
2. گاهی انسان به خاطر وجود این خصلت نسبت به دیگران کبر می ورزد، اما در مقابل خدا تسلیم می باشد. در کتاب های اخلاقی غالبا در قسم دوم بحث می شود. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نهج البلاغه دارد که تکبر بزرگترین دام ابلیس می باشد.(1)
امام صادق علیه السلام می فرمایند: هیچ کس تکبر و خود بزرگ بین نمی باشد، مگر این که در خود کمبودی(2) احساس می نماید.
روایاتی که از تکبر نهی می نمایند، شامل مردان و زنان می شود، و شایسته مردان و زنان نیست که خویشتن را از دیگران برتر دانسته و رفتار متکبرانه داشته باشند، اما در موارد خاص تکبر از زنان پسندیده است به این معنی که در برابر محرمان و انسان های شهوت پرست رفتار متکبرانه و مغرورانه داشته باشند تا آنان به آنها به چشم طمع نگاه نکنند، و این دستور به هیچ وجه مطلق نیست، لذا شایسته نیست زنان در مقابل محارم و کسانی که به آنان به چشم طمع نگاه نمی کنند رفتار متکبرانه داشته باشند، به چنین چیزی در منابع دینی توصیه نشده است.
امام علی علیه السلام می فرمایند: برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان، زشت ترین اخلاق مردان است، مانند: تکبر و ترس و بخل هر گاه زنی متکبر باشد، بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می نماید و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند فاصله می گیرد.(3)
بهترین اوصاف زن عفت و اداره کردن امور منزل می باشد و بالاترین ویژگی خانم همگامی با مرد و شوهر و کاستن از آلام شوهر است، زیرا که تکبر در زن همانند قلعه ای تسخیر ناپذیر و عاملی است برای حفظ عفاف و مصون ماندن از چشم های ناپاک و قلب های خیانت پیشه.
قرآن مجید هم مضمون کلام امام علی علیه السلام(4) را تاکید می نماید و می فرماید: «ای زنان پیامبر به گونه ای هوس انگیز سخن نگوئید که بیمار دلان، در شما طمع کنند، بلکه به هنگام سخن گفتن جدی و به طور معمولی و شایسته سخن بگویید».(5)
پس زنان مؤمنه و شایسته نباید همچون زنان کم شخصیت که سعی دارند، با تعبیرات و لحن تحریک کننده که گاهی همراه با اداء و اطوار مخصوصی است و انسانهای شهوت پرست را به فکر گناه می افکند. سخن بگویند.
بنابراین علت این که تکبر و غرور از محسنات زن شمرده می شود، به خاطر این است که زن متکبر و خود بین در مواقع خطر هرگز تسلیم خودکامگان و هوسبازان نشود و دامن عفت خویش را لکه دار نکند و الا در مواقع عادی و عدم حضور نامحرم، همه باید متواضع باشند و از تکبر دوری گزینند. به خصوص در مقابل محارم و پدر و مادر و همسر.
پی‌نوشت‌ها:
1. دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، قم، 1376، ج3، ماده تکبر.
2. همان.
3. نهج البلاغه، کلمات قصار، حکمت 234.
4. نفیسه، محمد جواد، شرح نهج البلاغه، کلمات قصار.
5. احزاب: 32.
منبع: حوزه نت
تکبر و خود بزرگ بینی یعنی کسی خود را بهتر و بالاتر از دیگران بداند. این خصلت یکی از پلیدترین خصیصه ها است و یکی از زشت ترین خوی انسانها شمرده می شود. تکبر بر دو قسم است:
1. گاهی انسان به خاطر وجود این خصلت تسلیم حق نمی شود و زیر بار تکلیف و انجام مراسم عبادی نمی رود، این نوع از تکبر از گناهان کبیره است و برگشت به کفر می نماید.
2. گاهی انسان به خاطر وجود این خصلت نسبت به دیگران کبر می ورزد، اما در مقابل خدا تسلیم می باشد. در کتاب های اخلاقی غالبا در قسم دوم بحث می شود. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نهج البلاغه دارد که تکبر بزرگترین دام ابلیس می باشد.(1)
امام صادق علیه السلام می فرمایند: هیچ کس تکبر و خود بزرگ بین نمی باشد، مگر این که در خود کمبودی(2) احساس می نماید.
روایاتی که از تکبر نهی می نمایند، شامل مردان و زنان می شود، و شایسته مردان و زنان نیست که خویشتن را از دیگران برتر دانسته و رفتار متکبرانه داشته باشند، اما در موارد خاص تکبر از زنان پسندیده است به این معنی که در برابر محرمان و انسان های شهوت پرست رفتار متکبرانه و مغرورانه داشته باشند تا آنان به آنها به چشم طمع نگاه نکنند، و این دستور به هیچ وجه مطلق نیست، لذا شایسته نیست زنان در مقابل محارم و کسانی که به آنان به چشم طمع نگاه نمی کنند رفتار متکبرانه داشته باشند، به چنین چیزی در منابع دینی توصیه نشده است.
امام علی علیه السلام می فرمایند: برخی از نیکوترین خلق و خوی زنان، زشت ترین اخلاق مردان است، مانند: تکبر و ترس و بخل هر گاه زنی متکبر باشد، بیگانه را به حریم خود راه نمی دهد و اگر بخیل باشد اموال خود و شوهرش را حفظ می نماید و چون ترسان باشد از هر چیزی که به آبروی او زیان رساند فاصله می گیرد.(3)
بهترین اوصاف زن عفت و اداره کردن امور منزل می باشد و بالاترین ویژگی خانم همگامی با مرد و شوهر و کاستن از آلام شوهر است، زیرا که تکبر در زن همانند قلعه ای تسخیر ناپذیر و عاملی است برای حفظ عفاف و مصون ماندن از چشم های ناپاک و قلب های خیانت پیشه.
قرآن مجید هم مضمون کلام امام علی علیه السلام(4) را تاکید می نماید و می فرماید: «ای زنان پیامبر به گونه ای هوس انگیز سخن نگوئید که بیمار دلان، در شما طمع کنند، بلکه به هنگام سخن گفتن جدی و به طور معمولی و شایسته سخن بگویید».(5)
پس زنان مؤمنه و شایسته نباید همچون زنان کم شخصیت که سعی دارند، با تعبیرات و لحن تحریک کننده که گاهی همراه با اداء و اطوار مخصوصی است و انسانهای شهوت پرست را به فکر گناه می افکند. سخن بگویند.
بنابراین علت این که تکبر و غرور از محسنات زن شمرده می شود، به خاطر این است که زن متکبر و خود بین در مواقع خطر هرگز تسلیم خودکامگان و هوسبازان نشود و دامن عفت خویش را لکه دار نکند و الا در مواقع عادی و عدم حضور نامحرم، همه باید متواضع باشند و از تکبر دوری گزینند. به خصوص در مقابل محارم و پدر و مادر و همسر.
پی‌نوشت‌ها:
1. دشتی، سید مصطفی، معارف و معاریف، قم، 1376، ج3، ماده تکبر.
2. همان.
3. نهج البلاغه، کلمات قصار، حکمت 234.
4. نفیسه، محمد جواد، شرح نهج البلاغه، کلمات قصار.
5. احزاب: 32.
منبع: حوزه نت
.jpg "اوصاف و ویژگیهای منتظران امام زمان(عج) چگونه است؟")
.jpg "اهداف و آرمان هاى امام خمینی (رحمه الله) از منظر رهبر انقلاب")
