منظور از «تخییر قاضی» در تعزیرات
پرسش :
منظور از «تخییر قاضی» در تعزیرات چیست؟
پاسخ :
منظور از تخییر قاضى در انتخاب کمیّت و کیفیّت تعزیر، این نیست که تمایلات شخصى قاضى در این مسأله تأثیرى داشته باشد، بلکه منظور این است که دست قاضى باز باشد تا بتواند تناسب را بین جرم و جریمه از تمام جهات در نظر بگیرد، ظاهراً قاضى مخیّر است، ولى در واقع مخیّر نیست؛ زیرا براى هر جرمى مقدار خاصّى از مجازات را تعیین مى کند به این معنى که اگر تناسب جرم و جریمه اقتضا کند، یک ماه زندان، یا بیست ضربه شلاّق در نظر بگیرد، نمى تواند او را یک ضربه شلاّق بیشتر یا کمتر بزند، یا یک روز بیشتر یا کمتر زندانى کند و یا یک ریال بیشتر و یا کمتر غرامت بگیرد.
منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1386 ش، چاپ نهم، ج 10، ص 185.
منظور از تخییر قاضى در انتخاب کمیّت و کیفیّت تعزیر، این نیست که تمایلات شخصى قاضى در این مسأله تأثیرى داشته باشد، بلکه منظور این است که دست قاضى باز باشد تا بتواند تناسب را بین جرم و جریمه از تمام جهات در نظر بگیرد، ظاهراً قاضى مخیّر است، ولى در واقع مخیّر نیست؛ زیرا براى هر جرمى مقدار خاصّى از مجازات را تعیین مى کند به این معنى که اگر تناسب جرم و جریمه اقتضا کند، یک ماه زندان، یا بیست ضربه شلاّق در نظر بگیرد، نمى تواند او را یک ضربه شلاّق بیشتر یا کمتر بزند، یا یک روز بیشتر یا کمتر زندانى کند و یا یک ریال بیشتر و یا کمتر غرامت بگیرد.
منبع: پیام قرآن، مکارم شیرازى، ناصر، تهیه و تنظیم: جمعى از فضلاء، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1386 ش، چاپ نهم، ج 10، ص 185.
