حضرت فاطمه (س) سنگ بنای وحدت یا بهانه‌ای برای تفرقه امت؟
پرسش :
بسیاری از افراد معتقدند که شهادت حضرت زهرا (علیها السلام) سندی بر مظلومیت این بانوی بزرگ جهان اسلام است و از این رو با برجسته کردن شهادت حضرت زهرا (علیها السلام)، گاها به جدایی شیعه و سنی دامن می‌زنند؛ از سوی دیگر مشاهده می‌شود که امام علی (علیه السلام) و امامان معصوم (علیهم السلام)، همواره روی وحدت در جامعه اسلامی تأکید داشتند؛ سؤال این جاست که آیا می‌توان به گونه‌ای به حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) نگریست که وحدت میان امت اسلام منجر شود؟ و آیا حضرت فاطمه زهرا (علیها السلام) عامل وحدت میان شیعه و اهل سنت است؟
پاسخ :
در میان معصومان (علیهم السلام) هیچ شخصیتی را نداریم که سیره و رفتار آن‌ها در جهت ایجاد تفرقه بین جامعه اسلامی باشد؛ یعنی از فاطمه زهرا (سلام الله علیها) گرفته تا دیگر امامان معصوم (علیهم السلام)، همگی سیره‌ای را داشتند که می‌تواند عامل و مبنای وحدت در جامعه اسلامی باشد.
البته امامان معصوم (علیهم السلام) و نیز فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دو رفتار همزمان را در پیش داشتند؛ یکی در پیش گرفتن رفتار و بیان سخنانی که ارائه راهی را حمل می‌کرد که به شیعه گری می‌انجامید و دیگر این که سلوک و رفتاری که در عین ترسیم کردن راه شیعی که راه خود اهل بیت (علیهم السلام) است، به شدت هر چه تمام تر حافظ چارچوب‌های وحدت در جامعه اسلامی و کیان امت اسلامی بودند.
ما این دو محور را باید در کنار هم ببینیم؛ چرا که کنار گذاشتن یکی به این معناست که اهل بیت (علیهم السلام) را به درستی نشناخته‌ایم. شخصیتی چون حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) هم وقتی که سیره رفتاری شان، تبیین و تحلیل شود، ما را به همین نقطه می‌رساند که این بزرگ بانوی جهان اسلام، در عین این که می‌کوشید که امام علی (علیه السلام) را به عنوان مبنای حق و امام جامعه معرفی کند، اما خطوط قرمزی را هم ارائه و رعایت می‌کرد که این خطوط قرمز عبور از مصالح جامعه اسلامی نباشد و امت اسلامی را واژگون نکند.
یکی از قرائن و شواهد بر این حقیقت، این است که همه می‌دانند، امام علی (علیه السلام)، در جامعه آن روز نقش مهمی را برای حفظ و تقویت آن جامعه اسلامی ایفاء کرد؛ چنان که گاهی با سکوت خود، گاهی با رفتن در درون جامعه و گاهی با مشورت دادن به آن جامعه و بودن در متن آن، این هدف را دنبال می‌کرد؛ این امر مسلمی است که همه آن را قبول دارند؛ اگر این را پذیرفتید؛ یا باید بپذیرید که حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و امام علی (سلام الله علیه) دو رفتار متضاد با هم داشتند و دو جریان متضاد بودند که این سخن غلط است و غلط بودنش روشن است و معاذالله که ما بیاییم و این دو را مخالف هم ببینیم و یا باید بپذیریم که این دو بزرگوار بر اساس پیچیدگی‌های زمان، تقسیم کاری را انجام داده بودند و رفتار یکی مکمل رفتار دیگری است که این درست است؛ خوب اگر این طور باشد، بنابراین آن راهی که امام علی (علیه السلام) برای حفظ و تقویت جامعه در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بود و آن چه را هم که حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب امام علی (علیه السلام) بود.
منبع: شبکه اجتهاد
پاسخ از حجت الاسلام احمد مبلغی، استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم:
در میان معصومان (علیهم السلام) هیچ شخصیتی را نداریم که سیره و رفتار آن‌ها در جهت ایجاد تفرقه بین جامعه اسلامی باشد؛ یعنی از فاطمه زهرا (سلام الله علیها) گرفته تا دیگر امامان معصوم (علیهم السلام)، همگی سیره‌ای را داشتند که می‌تواند عامل و مبنای وحدت در جامعه اسلامی باشد.
البته امامان معصوم (علیهم السلام) و نیز فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دو رفتار همزمان را در پیش داشتند؛ یکی در پیش گرفتن رفتار و بیان سخنانی که ارائه راهی را حمل می‌کرد که به شیعه گری می‌انجامید و دیگر این که سلوک و رفتاری که در عین ترسیم کردن راه شیعی که راه خود اهل بیت (علیهم السلام) است، به شدت هر چه تمام تر حافظ چارچوب‌های وحدت در جامعه اسلامی و کیان امت اسلامی بودند.
ما این دو محور را باید در کنار هم ببینیم؛ چرا که کنار گذاشتن یکی به این معناست که اهل بیت (علیهم السلام) را به درستی نشناخته‌ایم. شخصیتی چون حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) هم وقتی که سیره رفتاری شان، تبیین و تحلیل شود، ما را به همین نقطه می‌رساند که این بزرگ بانوی جهان اسلام، در عین این که می‌کوشید که امام علی (علیه السلام) را به عنوان مبنای حق و امام جامعه معرفی کند، اما خطوط قرمزی را هم ارائه و رعایت می‌کرد که این خطوط قرمز عبور از مصالح جامعه اسلامی نباشد و امت اسلامی را واژگون نکند.
یکی از قرائن و شواهد بر این حقیقت، این است که همه می‌دانند، امام علی (علیه السلام)، در جامعه آن روز نقش مهمی را برای حفظ و تقویت آن جامعه اسلامی ایفاء کرد؛ چنان که گاهی با سکوت خود، گاهی با رفتن در درون جامعه و گاهی با مشورت دادن به آن جامعه و بودن در متن آن، این هدف را دنبال می‌کرد؛ این امر مسلمی است که همه آن را قبول دارند؛ اگر این را پذیرفتید؛ یا باید بپذیرید که حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و امام علی (سلام الله علیه) دو رفتار متضاد با هم داشتند و دو جریان متضاد بودند که این سخن غلط است و غلط بودنش روشن است و معاذالله که ما بیاییم و این دو را مخالف هم ببینیم و یا باید بپذیریم که این دو بزرگوار بر اساس پیچیدگی‌های زمان، تقسیم کاری را انجام داده بودند و رفتار یکی مکمل رفتار دیگری است که این درست است؛ خوب اگر این طور باشد، بنابراین آن راهی که امام علی (علیه السلام) برای حفظ و تقویت جامعه در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب فاطمه زهرا (سلام الله علیها) بود و آن چه را هم که حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در پیش گرفته بودند، مقصود و مطلوب امام علی (علیه السلام) بود.
منبع: شبکه اجتهاد
