علت نام گذاری ماه مبارک رمضان به شهر الله

پرسش :

چرا ماه مبارک رمضان را «شهر الله» می گویند؟

پاسخ :
حضرت علی‏ بن موسی الرضا (سلام‏ الله‌ علیهما) از پدران گرامشان از امام علی (علیه ‏السلام) نقل فرموده که روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) خطبه‏ ای ایراد کرده فرمودند: 
«أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ شَهْرُ اللَّه‏؛ ماه خدا به شما روی کرد.»(1)

چون در این ماه «صوم الله» مطرح است و روزه مال خداست و این ماه، ماه روزه است، ماه مبارک رمضان را «شهر الله» می ‏نامند. چنان که ماه رجب «شهر ولایت» و ماه شعبان هم «شهر نبوّت و رسالت» است. از این رو در دعاهای ماه رجب از خداوند متعال توفیق عبادت در ماه مبارک رمضان مسئلت می شود تا زمینه آن از ماه رجب مهیّا و فراهم شود و تا انسان مقدماتی را طی نکند، نمی‏ تواند به عظمت ماه مبارک رمضان راه یابد.

در روایتی فرموده ‏اند: «نگویید رمضان آمد، رمضان رفت، بگویید: ماه رمضان آمد و ماه رمضان رفت؛ زیرا رمضان اسمی از اسمای مبارک خدای سبحان است»(2) 

شهر رمضان در حقیقت «شهر الله» است. اگر انسان در شهر الله، به لقاء الله نرسد، به باطن روزه نرسیده؛ بلکه روزه‏ ای در سطح طبیعت گرفته است، پاداشی هم که به او می رسد در همان سطح خواهد بود.

پی‌نوشت‌ها:
(1). مصباح(جنة الأمان الواقیة و جنة الإیمان الباقیة‌)، کفعمى عاملى، ابراهیم بن على‌، دار الرضى(زاهدى)، قم، 1405 قمری، چاپ: دوم‌، ص 633، الفصل الثانی (فی ثواب تفطیر الصیام و ما یفطر علیه و ذکر شی‏ء من فضل شهر رمضان).
(2). تفسیر نور الثقلین‏، عروسى حویزى، عبد على بن جمعه‏، تحقیق: رسولى محلاتى، سید هاشم، انتشارات اسماعیلیان‏، قم‏، 1415 قمری، ‏چاپ: چهارم‏، ج 1، ص 166. در وجه تسمیه رمضان به مجمع البحرین‏، طریحى، فخر الدین بن محمد، محقق / مصحح: حسینى اشکورى، احمد، مرتضوی‏، تهران‏، 1375 شمسی، چاپ: سوم‏، ج 2، ص 168 مراجعه کنید.

منبع: حکمت عبادات، آیت الله عبدالله جوادی آملی، محقق: حسین شفیعی، مرکز نشر اسراء، قم، 1388 ش.