ازدواج حضرت سکینه (س) با مصعب بن زبیر
پرسش :
آیا سکینه دختر امام حسین (علیه السلام) با مصعب بن زبیر ازدواج کرده است؟
پاسخ :
ابتدا لازم است یاد آور شویم که در صدر اسلام رسم و سنت بر آن بوده که زنان، هیچ گاه بعد از فوت و یا شهادت همسرانشان بى شوهر نمى ماندند و ازدواج مجدد براى آنان امرى طبیعى بود. و در برابر فرهنگ حاکم بر آن زمان مى بینیم که حتی خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) زنان و مردان خود را به ازدواج پس از مرگ خویش توصیه مى کردند.(1)
از این رو می بینیم حضرت سکینه پس از شهادت عبد الله بن حسن در واقعه کربلا،(2) با مصعب بن زبیر که نوه عمۀ جدش امام علی(علیه السلام) بوده ازدواج نموده است و سبط بن الجوزى در این باره مى گوید: اولین کسى که سکینه به عقد وى درآمد، آن هم از سر اجبار، مصعب بن زبیر بود.(3)
همچنین مورخین ازدواج هاى دیگری را برای حضرت سکینه ذکر کرده اند که در اینجا به آن اشاره می کنیم: عبداللَّه بن عثمان حزامى، زید بن عمرو بن عثمان بن عفان، اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان و ابراهیم بن عبدالرحمن بن ابى عوف.(4)
در پاسخ به این سئوال باید گفت: بنا به گزارش هاى مورخان دختران امام حسین(علیه السلام) پس از درگذشت شوهرانشان از سوى حاکمان بنى امیه مورد خواستگارى قرار می گرفتند و چون آنان از خاندان بنی امیه بر اثر ظلم هایی که می کردند نفرت داشتند از این رو برای اینکه در طعمه آنان قرار نگیرند با افراد دیگری ازدواج می کردند تا از این رو هم به آنان پاسخ منفى داده باشند و هم از اذیت و آزاری که از سوی حاکمان بنی امیه بر آنان روا داشته می شد بکاهند.(5)
از این رو حضرت سکینه بعد از شهادت عبدالله بن حسن با مصعب بن زبیر که حاکم کوفه شد ازدواج کرد.(6)
و پس از آنکه مصعب در جنگ با عبدالملک بن مروان کشته شد. عبدالملک بن مروان از سکینه خواستگارى کرد ولى وى نپذیرفت و این باعث کینه دستگاه خلافت مروانى با سکینه شد.(7)
از این رو سکینه پس از مصعب با عبداللَّه بن عثمان بن عبداللَّه بن حکیم بن حزام ازدواج کرد.(8)
و پس از وی نیز با اصبغ بن عبدالعزیز که حاکم مصر بود ازدواج کرد و عبدالملک بن مروان وقتى متوجه این ازدواج شد به اصبغ دستور داد تا سکینه را طلاق دهد. (9)
در نتیجه از منابع تاریخى استفاده مى شود که دستگاه خلافت بنی امیه نقش مهمى در ازدواج های حضرت سکینه داشته است.
پی‌نوشت‌ها:
(1). بحارالانوار، ج 42، ص 92؛ قوت القلوب، ابوطالب مکى، ج 1، ص 471، دارصادر، بیروت؛ مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 38، منتهى الآمال، محدث قمى، ج 1، ص 231؛ منتخب التواریخ، ملاهاشم، ص 143.
(2). مستدرکات علم الرجال، ج 8، ص 580، شماره 18091.
(3). تذکرة الخواص، سبط بن جوزى، ص 249.
(4). الطبقات الکبرى، ترجمه، ج 8، ص473؛ أنساب الأشراف،ج 5،ص:614(چاپ زکار،ج 6،ص:245)
(5). الکامل، ابن اثیر، ج 5، ص 113.
(6). المنتظم، ابن جوزى، ج 7، ص 176، انساب الاشراف، ج 2 ،ص 415؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 3، ص 296.
(7). انساب الاشراف، ج 2، ص 415.
(8). جمهرة انساب العرب، ص 54.
(9). اعلام النساء، ج 2، ص 221.
(9). اعلام النساء، ج 2، ص 221.
منبع: واحد پاسخ به شبهات پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله مکارم شیرازی (دام ظله)
ابتدا لازم است یاد آور شویم که در صدر اسلام رسم و سنت بر آن بوده که زنان، هیچ گاه بعد از فوت و یا شهادت همسرانشان بى شوهر نمى ماندند و ازدواج مجدد براى آنان امرى طبیعى بود. و در برابر فرهنگ حاکم بر آن زمان مى بینیم که حتی خاندان پیامبر(صلی الله علیه و آله) زنان و مردان خود را به ازدواج پس از مرگ خویش توصیه مى کردند.(1)
از این رو می بینیم حضرت سکینه پس از شهادت عبد الله بن حسن در واقعه کربلا،(2) با مصعب بن زبیر که نوه عمۀ جدش امام علی(علیه السلام) بوده ازدواج نموده است و سبط بن الجوزى در این باره مى گوید: اولین کسى که سکینه به عقد وى درآمد، آن هم از سر اجبار، مصعب بن زبیر بود.(3)
همچنین مورخین ازدواج هاى دیگری را برای حضرت سکینه ذکر کرده اند که در اینجا به آن اشاره می کنیم: عبداللَّه بن عثمان حزامى، زید بن عمرو بن عثمان بن عفان، اصبغ بن عبدالعزیز بن مروان و ابراهیم بن عبدالرحمن بن ابى عوف.(4)
شاید براى بسیارى جاى این پرسش باشد که چگونه ازدواج هاى مکرر برای ایشان رخ داده است؟
در پاسخ به این سئوال باید گفت: بنا به گزارش هاى مورخان دختران امام حسین(علیه السلام) پس از درگذشت شوهرانشان از سوى حاکمان بنى امیه مورد خواستگارى قرار می گرفتند و چون آنان از خاندان بنی امیه بر اثر ظلم هایی که می کردند نفرت داشتند از این رو برای اینکه در طعمه آنان قرار نگیرند با افراد دیگری ازدواج می کردند تا از این رو هم به آنان پاسخ منفى داده باشند و هم از اذیت و آزاری که از سوی حاکمان بنی امیه بر آنان روا داشته می شد بکاهند.(5)از این رو حضرت سکینه بعد از شهادت عبدالله بن حسن با مصعب بن زبیر که حاکم کوفه شد ازدواج کرد.(6)
و پس از آنکه مصعب در جنگ با عبدالملک بن مروان کشته شد. عبدالملک بن مروان از سکینه خواستگارى کرد ولى وى نپذیرفت و این باعث کینه دستگاه خلافت مروانى با سکینه شد.(7)
از این رو سکینه پس از مصعب با عبداللَّه بن عثمان بن عبداللَّه بن حکیم بن حزام ازدواج کرد.(8)
و پس از وی نیز با اصبغ بن عبدالعزیز که حاکم مصر بود ازدواج کرد و عبدالملک بن مروان وقتى متوجه این ازدواج شد به اصبغ دستور داد تا سکینه را طلاق دهد. (9)
در نتیجه از منابع تاریخى استفاده مى شود که دستگاه خلافت بنی امیه نقش مهمى در ازدواج های حضرت سکینه داشته است.
پی‌نوشت‌ها:
(1). بحارالانوار، ج 42، ص 92؛ قوت القلوب، ابوطالب مکى، ج 1، ص 471، دارصادر، بیروت؛ مناقب آل ابى طالب، ج 3، ص 38، منتهى الآمال، محدث قمى، ج 1، ص 231؛ منتخب التواریخ، ملاهاشم، ص 143.
(2). مستدرکات علم الرجال، ج 8، ص 580، شماره 18091.
(3). تذکرة الخواص، سبط بن جوزى، ص 249.
(4). الطبقات الکبرى، ترجمه، ج 8، ص473؛ أنساب الأشراف،ج 5،ص:614(چاپ زکار،ج 6،ص:245)
(5). الکامل، ابن اثیر، ج 5، ص 113.
(6). المنتظم، ابن جوزى، ج 7، ص 176، انساب الاشراف، ج 2 ،ص 415؛ شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید، ج 3، ص 296.
(7). انساب الاشراف، ج 2، ص 415.
(8). جمهرة انساب العرب، ص 54.
(9). اعلام النساء، ج 2، ص 221.
(9). اعلام النساء، ج 2، ص 221.
منبع: واحد پاسخ به شبهات پایگاه اطلاع رسانی حضرت آیت الله مکارم شیرازی (دام ظله)
