چهارشنبه، 25 اسفند 1389
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما

پرسش :

هنر تعزيه چه جايگاهي در فرهنگ اسلامي دارد ؟


پاسخ :
تعزيه در اسلام:
عزادارى و سوگوارى اهل بيت (ع)، مى‏تواند در قالب‏ها و ابزارى كه در ميان ملل و اقوام مختلف مرسوم بوده، محقق شود و به شيوه‏هاى گوناگون تجلّى يابد.
البته اين تا زمانى است كه قالب‏ها به اصل پيام و محتوا لطمه وارد نسازد بلكه به بهترين نحو آن را در ذهن و جان مخاطب جاى دهد. از اين رو استفاده از شيوه‏هاى عزادارى كه در زمان صدر اسلام رايج نبوده (مانند زنجيرزنى، سينه زنى، تعزيه و) نه تنها از نظر شرعى اشكال ندارد بلكه مددكار اسلام بوده و مى‏تواند در حد خود، شعارهاى عاشورا و اهل بيت (ع) را به گوش انسان معاصر رسانده و قلب او را به سمت باور بدان‏ها سوق مى‏دهد.
البته بايد به اين نكته مهم نيز توجه كرد كه عزادارى مشروع و مجاز، داراى حدود و چارچوب‏هاى خاصى است كه به وسيله شرع و عقل تعيين مى‏گردد. اگر عزادارى در شيوه‏هايى اجرا شود كه شور را بر شعور غالب سازد و به نوعى موجب انحراف از فلسفه عزادارى گردد، خارج از حدود عزادارى مشروع، مقبول، موجه و معقول است.
اگر قالب‏هاى عزادارى به گونه اى باشد كه عقلاى جامعه، آن را تقبيح كرده، آن را موجب وهن مذهب و آموزه‏هاى اصلى عاشورا بدانند، قطعاً حد غيرمجاز عزادارى خواهد بود.(1)
شكل و صورت عزادارى بايد به گونه اى باشد كه بتواند هسته و محتواى اصلى پيام عاشورا را به مردم ابلاغ و باور انسان‏ها را نسبت به آنها تقويت كند ولى اگر اين ظاهر، به صورتى درآيد كه نه تنها باطن و مغز را نشان ندهد بلكه باعث گردد اصل مسئله و موضوع خدشه دار شود، شكل و صورت مناسبى نخواهد بود.
در هر صورت تعزيه همچون ديگر سنت‏هاى مذهبى، بايد به هنگام اجراى آن موازين شرعى رعايت گردد و ارزش‏هاى معنوى آن پايمال نشود و چون سنتى دينى است، بايد نشانگر فضايل، مكارم و خصال نيكو باشد، مردم را دين شناس نمايد و روح معنويت را در آنان تقويت كند. پس تعزيه در صورتى موجب خشنودى خدا و اولياى الهى است كه در حدود بندگى پروردگار بوده و مشتمل بر دروغ، حرام و امور وهن انگيز نباشد.
مسئله شبيه خوانى و تعزيه، از ديدگاه فقهى و اعتقادى، مورد بحث و بررسى عالمان شيعه قرار گرفته است. برخى آن را تحريم و بعضى تجويز كرده اند. از نظر علماى شيعه، خدمتى براى حفظ اسلام بالاتر از اين نيست كه بدعت‏ها از بين بروند و افكار موهوم، خرافى و مضامين سست از متون نوحه‏ها و شبيه نامه‏ها حذف شوند. از اين رو در صورتى كه مسائل شرعى، در تعزيه خوانى رعايت گردد و تعزيه پيراسته از وهن و خرافات باشد، اشكالى بر آن نيست.
پى‏نوشت‏
(1) محمد رضا كاشفى، فلسفه عزادارى، مركز فرهنگى نهاد، چاپ اول، 1381، ص 12



ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.