پرسش :
ورزش چه نقشی در پیشگیری از سکته دارد؟
پاسخ :
سکته ناشی از بسته شدن موقت یا یا دائم عروق خونی است که بخشهای مختلف مغز یا قلب خونرسانی می کنند. سکته از علل مهم نا توانی و افزایش بار اجتماعی افراد جامعه درسنین میانسالی و پیری است و توجه به علل ایجاد کننده و کاهش عوامل خطر مربوط به آنها می تواند چه از بعد افزایش سلامت جامعه و چه بعد از کاهش هزینه های سلامت نقش مهمی داشته باشد.
فاکتورهای خطر غیر قابل تغییر
• سن : شانس ابتلا به سکته با افزایش سن تغییر یافته و افزایش می یابد. دو سوم موارد سکته در افراد بالای 65 سال رخ میدهد.
• جنس : بروز سکته 25% در مردان شایعتر از زنان است.
• نژاد : در برخی نژادها بخاطر استعداد ژنتیکی میزان بروز سکته بیشتر است.
• سابقه خانوادگی مثبت : در خانواده هایی که سابقه بیماری های عروقی ، قلبی یا مغزی یا فشار خون بالا دارند میزان بروز سکته بیشتر می باشد.
فاکتورهای خطر قابل تعدیل
• سیگار کشیدن : تحقیقات نشان می دهند که فارغ از سایر علل خطر سیگار به تنهایی نقش بسیار مهمی در ابتلا به سکته بازی میکنند.
• بیماری های قلبی : من جمله اختلالات ریتم قلب و اختلالات دریچه ای قلب در ابتلا به سکته نقش دارند که درمان این موارد میزان احتمال ابتلا به سکته را کاهش می دهد.
• رژیم غذایی: رژیم های غذایی پر از چربی ، کلسترول و نمک احتمال ابتلا به سکته را افزایش می دهند و باید به آنها توجه گردد.
• فشار خون بالا : فشار خون بالا به تنهایی مهمترین فاکتور خطر برای سکته های قلبی و مغزی است و کنترل آن حتی در موارد خفیف نیز در کاهش ابتلا به این بیماری نقش اساسی دارد.
• چاقی : اضافه وزن و چاقی با افزایش کار قلب و عروق از علل مهم ابتلا به سکته مغزی و قلبی می باشد.
روش های کاهش خطر ابتلا به سکته
ورزش منظم :
میزان درصد چربی بدن با افزایش وزن و سن افزایش می یابد . ورزش منظم و متعادل سبب کاهش سرعت افزایش چربی بدن در افراد چاق کاهش درصد کلی چربی بدن می شود. از سویی بین میزان پرداختن به ورزش و ابتلا به تصلب شرائین یک رابطه معکوس وجود دارد و هرچه ورزش منظم تر باشد ابتلا به سفتی شرائین کمتر می شود. لذا لازم است چنانچه ورزشکار نیستید شروع به ورزش کنید بخصوص اگر سابقه خانوادگی مثبت یا عوامل خطر متعدد ابتلا به سکته را دارید ورزش برای شما ضروری می باشد. بهترین حالت انجام ورزش پرداختن به فعالیت های هوازی مورد علاقه به مدت 30 – 20 دقیقه و به تعداد 3 – 4 بار در هفته می باشد. پیاده روی سریع ، دویدن و دوچرخه سواری و شنا از جمله این ورزش ها می باشد.
درمان و کنترل فشار خون بالا:
چنانچه مبتلا به فشار خون هستید لازم است با نظر پزشک آنرا در حد فشار 120 روی 80 کنترل کنید وبه طور منظم فشار خود را کنترل کنید و استرسهای خود را کاهش دهید.
کنترل و چکاب پزشکی منظم:
لازم است به صورت منظم و ترجیحا سالانه و توسط پزشک بررسی کامل قلبی – عروقی شوید و آزمایشات مربوطه و فشار خون وفاکتورهای خطر احتمال در شما بررسی شود.
کنترل وزن و دیابت:
چنانچه مبتلا به دیابت یا افزایش وزن هستید درمان مناسب و کنترل این موارد ازعلل مهم کاهش خطر در شما خواهد بود.
سکته ناشی از بسته شدن موقت یا یا دائم عروق خونی است که بخشهای مختلف مغز یا قلب خونرسانی می کنند. سکته از علل مهم نا توانی و افزایش بار اجتماعی افراد جامعه درسنین میانسالی و پیری است و توجه به علل ایجاد کننده و کاهش عوامل خطر مربوط به آنها می تواند چه از بعد افزایش سلامت جامعه و چه بعد از کاهش هزینه های سلامت نقش مهمی داشته باشد.
فاکتورهای خطر غیر قابل تغییر
• سن : شانس ابتلا به سکته با افزایش سن تغییر یافته و افزایش می یابد. دو سوم موارد سکته در افراد بالای 65 سال رخ میدهد.
• جنس : بروز سکته 25% در مردان شایعتر از زنان است.
• نژاد : در برخی نژادها بخاطر استعداد ژنتیکی میزان بروز سکته بیشتر است.
• سابقه خانوادگی مثبت : در خانواده هایی که سابقه بیماری های عروقی ، قلبی یا مغزی یا فشار خون بالا دارند میزان بروز سکته بیشتر می باشد.
فاکتورهای خطر قابل تعدیل
• سیگار کشیدن : تحقیقات نشان می دهند که فارغ از سایر علل خطر سیگار به تنهایی نقش بسیار مهمی در ابتلا به سکته بازی میکنند.
• بیماری های قلبی : من جمله اختلالات ریتم قلب و اختلالات دریچه ای قلب در ابتلا به سکته نقش دارند که درمان این موارد میزان احتمال ابتلا به سکته را کاهش می دهد.
• رژیم غذایی: رژیم های غذایی پر از چربی ، کلسترول و نمک احتمال ابتلا به سکته را افزایش می دهند و باید به آنها توجه گردد.
• فشار خون بالا : فشار خون بالا به تنهایی مهمترین فاکتور خطر برای سکته های قلبی و مغزی است و کنترل آن حتی در موارد خفیف نیز در کاهش ابتلا به این بیماری نقش اساسی دارد.
• چاقی : اضافه وزن و چاقی با افزایش کار قلب و عروق از علل مهم ابتلا به سکته مغزی و قلبی می باشد.
روش های کاهش خطر ابتلا به سکته
ورزش منظم :
میزان درصد چربی بدن با افزایش وزن و سن افزایش می یابد . ورزش منظم و متعادل سبب کاهش سرعت افزایش چربی بدن در افراد چاق کاهش درصد کلی چربی بدن می شود. از سویی بین میزان پرداختن به ورزش و ابتلا به تصلب شرائین یک رابطه معکوس وجود دارد و هرچه ورزش منظم تر باشد ابتلا به سفتی شرائین کمتر می شود. لذا لازم است چنانچه ورزشکار نیستید شروع به ورزش کنید بخصوص اگر سابقه خانوادگی مثبت یا عوامل خطر متعدد ابتلا به سکته را دارید ورزش برای شما ضروری می باشد. بهترین حالت انجام ورزش پرداختن به فعالیت های هوازی مورد علاقه به مدت 30 – 20 دقیقه و به تعداد 3 – 4 بار در هفته می باشد. پیاده روی سریع ، دویدن و دوچرخه سواری و شنا از جمله این ورزش ها می باشد.
درمان و کنترل فشار خون بالا:
چنانچه مبتلا به فشار خون هستید لازم است با نظر پزشک آنرا در حد فشار 120 روی 80 کنترل کنید وبه طور منظم فشار خود را کنترل کنید و استرسهای خود را کاهش دهید.
کنترل و چکاب پزشکی منظم:
لازم است به صورت منظم و ترجیحا سالانه و توسط پزشک بررسی کامل قلبی – عروقی شوید و آزمایشات مربوطه و فشار خون وفاکتورهای خطر احتمال در شما بررسی شود.
کنترل وزن و دیابت:
چنانچه مبتلا به دیابت یا افزایش وزن هستید درمان مناسب و کنترل این موارد ازعلل مهم کاهش خطر در شما خواهد بود.
