پرسش :
حکمت این که در ادیان دیگر، مانند یهود و نصارا، 51 رکعت نماز و سه ماه روزه مقرر شده است و در اسلام این عبادات به یک سوم رسیده چیست؟
پاسخ :
دین مقدس اسلام، دینی است که احکام آن، نسبت به سایر ادیان دیگر، آسان‌تر می‌باشد. در روایت است که رسول خدا6 فرمود: "بعثت‌ُ الی الشریعة السهله السمعه; به آیینی مبعوث شدم که عمل به آن، برای همه سهل و آسان است."
در آیة 286 بقره، پیامبر اکرم‌و مؤمنان پیرو آن حضرت، از خداوند چنین تقاضا می‌نمایند: "رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَآ إِن نَّسِینَآ أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِل‌ْ عَلَیْنَآ إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَه‌ُو عَلَی الَّذِین‌َ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَة‌َ لَنَا بِه; پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن، پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که ]به خاطر گناه و طغیان[ بر کسانی که پیش از ما بودند قرار دادی، پروردگارا! آن چه طاقت تحمّل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار."
ممکن است این پرسش مطرح شود که مگر خداوند کارهای سخت و طاقت فرسا از بندگان خود طلب کرده است، در پاسخ می‌گوییم: بعضی از اُمّت‌ها بر اثر معصیت و سرکشی کارهای سختی به آن‌ها حمل شد; برای مثال قوم یهود، بر اثر کفران نعمت وسرپیچی از فرمان پیامبر خود و سرکشی، صاعقه و رجز بر آن‌ها نازل شد و فرمان الهی رسید که هم‌دیگر را بکشند.(تفسیر المیزان، علامه طباطبایی;، ج 2، ص 470و475، نشر دارالکتب الاسلامیة.)
ولی امّت اسلام بر اثر پیروی از دستورات الهی، کارهای سخت از آن‌ها برداشته شد و تقاضای پیامبر اکرم‌در این مورد اجابت گردید. نماز و روزه اسلام در مقایسه با نماز و روزه ادیان دیگر، ویژگی‌ها و امتیازهای فراوانی دارد، نماز در اسلام حتماً لازم نیست در مکان خاصی مانند مسجد انجام گیرد، گرچه فضیلت نماز در مسجد بیشتر است، امّا سایر مذاهب لازم می‌دانند که عبادات فقط در معابد و کلیساها انجام گیرد. نماز در اسلام در اوقات معیّن و منظم مقرّر شده; در دین اسلام، مدت روزه کوتاه است که در روزهای زمستان حدود ده ساعت و در روزهای تابستان حدود 16 ساعت می‌باشد، در حالی که روزه یهودیان حدود 22ـ26 ساعت بوده است. اوقات روزه در اسلام بسیار منظم و مطابق با وضع طبیعی روشنایی و تاریکی شبانه روز است، هم چنین روزه در تمام سال پراکنده نیست، بلکه در یک ماه معین مقرر گردیده، آن هم در ماه مُبارکی، که قرآن مجید در آن ماه نازل شده است. دین مقدس اسلام، نه تنها در بُعد تکالیف عبادی، بر سایر ادیان، برتری دارد، بلکه در همه ابعاد، دارای ویژگی‌ها و امتیازات فراوانی می‌باشد. قرآن مجید، امت اسلامی را امّتی متوسط و معتدل معرّفی فرموده است: "وَکَذَ َلِکَ جَعَلْنَـَکُم‌ْ أُمَّة‌ً وَسَطًا لِّتَکُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَی النَّاس;(بقره،143) شما را امت میانه‌ای قرار دادیم تا گواه بر مردم باشید." امّت اسلامی، اُمتی معتدل است، هم به جسم توجّه داردو هم به روح، در حالی که بعضی اُمت‌ها، جنبة جسم را تقویت می‌کنند و بیشتر به دنیا توجه دارند; مانند یهود و بت‌پرستان. برخی دیگر بیشتر به جنبه روح عنایت دارند و مردم را به ترک دنیا و رهبانیت دعوت می‌کنند، مانند نصارا، لکن امت اسلام از هر نظر معتدل است، هم از نظر عقیده که نه راه غلوّ می‌پیماید و نه راه تقصیر و شرک، نه طرف‌دار جبر است، نه تفویض و هم از نظر شیوه‌های اخلاقی، عبادت، تفکر، روابط اجتماعی، و خلاصه در تمام جهت‌های زندگی، راه اعتدال را می‌پیماید; از این رو چنین امّتی، الگو برای سایر امت‌ها و شاهد و گواه بر آن‌ها است.
در یک بررسی کوتاه در ضمن مستند و مدرک مطلبی که در پرسش خواسته بودید ـ مبنی بر این که در ادیان دیگر، مانند یهود و نصارا، 51 رکعت نماز و سه ماه روزه مقرّر شده است ـ یافت نشد.(اقتباس از تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 487، نشر دارالکتب الاسلامیة.)
در پایان زیبنده است به این نکته توجّه شود که نماز یهود و نصاری، صورت آن با نماز در اسلام تفاوت دارد; نماز یهودیان فصلی از زبور داوود است که روزی سه بار می‌خوانند.(کتاب تاریخ ادیان و مذاهب جهان، عبدالله مبلغی، ج 2، ص 628.) یهود در ساعات مختلف در شب و روز نماز و دعا دارند، ساعت سه و شش و نه، از روز و اول شب و آخر شب و وقت طعام خوردن.(قاموس کتاب مقدس، ترجمه و تألیف مستر هاکس، ص 385، انتشارات اسلامی.)
روزه یهودیان در روزهای مختلف سال است، روزه ]کیپور[ روز نهم و دهم نخستین ماه سال یهود به مدت 25 ساعت، روزه ]کدلیا[ روزه ]فتنه[ روزه ]صدقیا[ روزه ]محاصره[ روزه ]فوریم[ روزه ]عذاب[ و روزه‌های فرعی دیگر.(تاریخ و عقاید ادیان و مذاهب سامی، کمال‌الدین بخت‌آور، ص 83 / تاریخ ادیان و مذاهب جهان، همان.)
شعائر دینی مسیح عبارت است از آدابی که مسیحیان دارند، مانند: تعمید، تأیید، توبه، عِشای ربانی، تدعین نمائی، که برای سلامت روح هر فرد مسیحی انجام می‌شود.(جهان مسیحیت، نوشته انبار مولند، ترجمه محمدباقر انصاری ـ مسیح مهاجری، ص 102، انتشارات امیرکبیر.)
دین مقدس اسلام، دینی است که احکام آن، نسبت به سایر ادیان دیگر، آسان‌تر می‌باشد. در روایت است که رسول خدا6 فرمود: "بعثت‌ُ الی الشریعة السهله السمعه; به آیینی مبعوث شدم که عمل به آن، برای همه سهل و آسان است."
در آیة 286 بقره، پیامبر اکرم‌و مؤمنان پیرو آن حضرت، از خداوند چنین تقاضا می‌نمایند: "رَبَّنَا لاَ تُؤَاخِذْنَآ إِن نَّسِینَآ أَوْ أَخْطَأْنَا رَبَّنَا وَلاَ تَحْمِل‌ْ عَلَیْنَآ إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَه‌ُو عَلَی الَّذِین‌َ مِن قَبْلِنَا رَبَّنَا وَلاَ تُحَمِّلْنَا مَا لاَ طَاقَة‌َ لَنَا بِه; پروردگارا! اگر ما فراموش یا خطا کردیم، ما را مؤاخذه مکن، پروردگارا! تکلیف سنگینی بر ما قرار مده، آن چنان که ]به خاطر گناه و طغیان[ بر کسانی که پیش از ما بودند قرار دادی، پروردگارا! آن چه طاقت تحمّل آن را نداریم، بر ما مقرّر مدار."
ممکن است این پرسش مطرح شود که مگر خداوند کارهای سخت و طاقت فرسا از بندگان خود طلب کرده است، در پاسخ می‌گوییم: بعضی از اُمّت‌ها بر اثر معصیت و سرکشی کارهای سختی به آن‌ها حمل شد; برای مثال قوم یهود، بر اثر کفران نعمت وسرپیچی از فرمان پیامبر خود و سرکشی، صاعقه و رجز بر آن‌ها نازل شد و فرمان الهی رسید که هم‌دیگر را بکشند.(تفسیر المیزان، علامه طباطبایی;، ج 2، ص 470و475، نشر دارالکتب الاسلامیة.)
ولی امّت اسلام بر اثر پیروی از دستورات الهی، کارهای سخت از آن‌ها برداشته شد و تقاضای پیامبر اکرم‌در این مورد اجابت گردید. نماز و روزه اسلام در مقایسه با نماز و روزه ادیان دیگر، ویژگی‌ها و امتیازهای فراوانی دارد، نماز در اسلام حتماً لازم نیست در مکان خاصی مانند مسجد انجام گیرد، گرچه فضیلت نماز در مسجد بیشتر است، امّا سایر مذاهب لازم می‌دانند که عبادات فقط در معابد و کلیساها انجام گیرد. نماز در اسلام در اوقات معیّن و منظم مقرّر شده; در دین اسلام، مدت روزه کوتاه است که در روزهای زمستان حدود ده ساعت و در روزهای تابستان حدود 16 ساعت می‌باشد، در حالی که روزه یهودیان حدود 22ـ26 ساعت بوده است. اوقات روزه در اسلام بسیار منظم و مطابق با وضع طبیعی روشنایی و تاریکی شبانه روز است، هم چنین روزه در تمام سال پراکنده نیست، بلکه در یک ماه معین مقرر گردیده، آن هم در ماه مُبارکی، که قرآن مجید در آن ماه نازل شده است. دین مقدس اسلام، نه تنها در بُعد تکالیف عبادی، بر سایر ادیان، برتری دارد، بلکه در همه ابعاد، دارای ویژگی‌ها و امتیازات فراوانی می‌باشد. قرآن مجید، امت اسلامی را امّتی متوسط و معتدل معرّفی فرموده است: "وَکَذَ َلِکَ جَعَلْنَـَکُم‌ْ أُمَّة‌ً وَسَطًا لِّتَکُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَی النَّاس;(بقره،143) شما را امت میانه‌ای قرار دادیم تا گواه بر مردم باشید." امّت اسلامی، اُمتی معتدل است، هم به جسم توجّه داردو هم به روح، در حالی که بعضی اُمت‌ها، جنبة جسم را تقویت می‌کنند و بیشتر به دنیا توجه دارند; مانند یهود و بت‌پرستان. برخی دیگر بیشتر به جنبه روح عنایت دارند و مردم را به ترک دنیا و رهبانیت دعوت می‌کنند، مانند نصارا، لکن امت اسلام از هر نظر معتدل است، هم از نظر عقیده که نه راه غلوّ می‌پیماید و نه راه تقصیر و شرک، نه طرف‌دار جبر است، نه تفویض و هم از نظر شیوه‌های اخلاقی، عبادت، تفکر، روابط اجتماعی، و خلاصه در تمام جهت‌های زندگی، راه اعتدال را می‌پیماید; از این رو چنین امّتی، الگو برای سایر امت‌ها و شاهد و گواه بر آن‌ها است.
در یک بررسی کوتاه در ضمن مستند و مدرک مطلبی که در پرسش خواسته بودید ـ مبنی بر این که در ادیان دیگر، مانند یهود و نصارا، 51 رکعت نماز و سه ماه روزه مقرّر شده است ـ یافت نشد.(اقتباس از تفسیر نمونه، آیت اللّه مکارم شیرازی و دیگران، ج 1، ص 487، نشر دارالکتب الاسلامیة.)
در پایان زیبنده است به این نکته توجّه شود که نماز یهود و نصاری، صورت آن با نماز در اسلام تفاوت دارد; نماز یهودیان فصلی از زبور داوود است که روزی سه بار می‌خوانند.(کتاب تاریخ ادیان و مذاهب جهان، عبدالله مبلغی، ج 2، ص 628.) یهود در ساعات مختلف در شب و روز نماز و دعا دارند، ساعت سه و شش و نه، از روز و اول شب و آخر شب و وقت طعام خوردن.(قاموس کتاب مقدس، ترجمه و تألیف مستر هاکس، ص 385، انتشارات اسلامی.)
روزه یهودیان در روزهای مختلف سال است، روزه ]کیپور[ روز نهم و دهم نخستین ماه سال یهود به مدت 25 ساعت، روزه ]کدلیا[ روزه ]فتنه[ روزه ]صدقیا[ روزه ]محاصره[ روزه ]فوریم[ روزه ]عذاب[ و روزه‌های فرعی دیگر.(تاریخ و عقاید ادیان و مذاهب سامی، کمال‌الدین بخت‌آور، ص 83 / تاریخ ادیان و مذاهب جهان، همان.)
شعائر دینی مسیح عبارت است از آدابی که مسیحیان دارند، مانند: تعمید، تأیید، توبه، عِشای ربانی، تدعین نمائی، که برای سلامت روح هر فرد مسیحی انجام می‌شود.(جهان مسیحیت، نوشته انبار مولند، ترجمه محمدباقر انصاری ـ مسیح مهاجری، ص 102، انتشارات امیرکبیر.)
