پرسش :

آیا انسان قادر به تغییر تمام تقدیرات الهی هست؟

پاسخ :
در پاسخ به این پرسش، چند نکته را باید تذکر دهیم:
نخست، باید با معانی کلمات «قضا» و «قدر» و «تقدیر» و «قضای الهی» آشنا شد. قدر به معنای اندازه و تقدیر به معنای اندازه گیری است و قضا به معنای یکسره کردن و به انجام رساندن. تقدیر الهی به این معناست که خداوند متعال برای هر پدیده ای، حدود خاصی را قرار داده است که تحت تأثیر عواملی تحقق می یابد، و منظور از قضای الهی، آن است که پس از فراهم شدن مقدمات و شرایط ایجاد یک پدیده، خداوند، آن را به مرحله نهایی می رساند.

دوم آن که، با مراجعه به متون دينى و دقت در مضمون آيات و روايات، مختار بودن انسان فهمیده می شود. و منظور این است كه على رغم همه‏ى عوامل و شرايط و با حفظ حاكميت قدرت و اراده‏ى الاهى، بشر قادر به انجام افعالى است كه اگر اراده مى‏كرد مى‏توانست آنها را انجام ندهد و به گونه‏اى ديگر رفتار كند.

سوم. تقدیر الهی یا سرنوشت، دو حوزه دارد: 1. حوزه ای که خارج از اختیار آدمی است؛2. حوزه ای که شامل افعال اختیاری انسان می شود. اما در مورد افعال انسان ها، باید دانست که تقدیر الهی، فعل انسان را با تمام خصوصیات آن در برمی گیرد و اختیاری بودن فعل انسان، یکی از این خصوصیات است؛ پس، تقدیر خداوند در مورد اعمال انسان ها به این معناست که شخص، با شرایط معینی و با بهره گیری از اختیار خویش، و نه به طور جبری، به عمل خویش اقدام می کند.

نتیجه آن که انسان، می تواند در حوزه ای که شامل افعال اختیاری اوست با اراده و تصمیم گیری آزاد عمل کند و این موضوع با تقدیرات الهی منافاتی ندارد.

منبع: http://farsi.islamquest.net