پرسش :
آيا بهشت مخصوص شيعيان بوده و غير شيعه همگي به جهنم مي روند؟
پاسخ :
اين سؤالي است که در اذهان بسياري از مردم به نحو ديگري وجود دارد و آن اين است که آيا افرادي همچون : پاستور، اديسون، و... با آن همه خدمات ارزنده اي که به اجتماع و بشريت کرده اند باز هم به جهنم مي روند؟ امام علي (ع) فرمودند : « از ملت جز نواصب و معاند و لجوج هلاک نمي گردند ولي اگر کسي معتقد به خدا باشد و اقرار به نبّوت محمد (ص) و اسلام داشته باشد، از اجتماع مسلمين خارج نگردد، نسبت به ما ظلم و دشمني پيشه نگيرد. و اعلان دشمني با ما را نکند، چنين شخصي مسلمان مستضعف است که اميد است رحمت پروردگار شامل حالش گردد.»(1). و آياتي از قرآن نيز تأييد اين مطالب را دارد و مي فرمايد : « و مَن يتّبع غير الاسلام ديناً فلن يقبل منه و هو في الاخره من الخاسرين »(2) کسي که غير از اسلام ( تسليم در برابر فرمان حق ) آئيني براي خود انتخاب کند، از او پذيرفته نخواهد شد و در آخرت از زيانکاران است. و يا در جاي ديگر مي فرمايد : « والذين کفروا اعمالهم کسراب بقيعه يحسبه الظّمآن ماءً حتّي اذا جاءه لم يجد شيئاً »(3) آنانکه کافرند، اعمالشان مانند سرابي در بيابان هموار و بي آب است که شخص تشنه آن را آب پنداشته و به جانب او روان گردد، چون به آنجا برسد آبي نيابد. و همچنين مي فرمايد : « انّ الّذين توفيهم الملائکه ظالمي انفسهم قالوا فيم کنتم، قالوا کنّا مستضعفين في الارض قالوا الم تکن ارضُ الله واسعه فتهاجروا فيها فاولئک مأويهم جهنّم و ساءت مصيرا الاّ المستضعفين من الرّجال و النّساء و الولدان لايستطيعون حيله و لايهتدون سبيلا فاولئک عسي الله ان يعف عنهم و کان الله عفوا غفورا »(4) کساني که فرشتگان ( قبض روح ) روح آنها را گرفتند، در حالي که آنها به خويشتن ستم کرده بودند به آنها گفتند، شما در چه حالي بوديد ( و چرا با اينکه مسلمان بوديد در صف کفار جاي گرفتيد؟ ) گفتند ما در سرزمين خود تحت فشار بوديم. فرشتگان گفتند مگر سرزمين خدا پهناور نبود که مهاجرت کنيد؟ پس آنها عذري نداشتند و جايگاهشان دوزخ و سرانجام بدي دارند، مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکاني که به راستي تحت فشار قرار گرفته اند، نه چاره اي دارند و نه راهي براي نجات از محيط کفر آلود مي يابند، ممکن است که خداوند آنها را مورد عفو قرار دهد و پروردگار عفو کننده و آمرزنده است.
از آيات به خوبي استفاده مي شود که جهنم مربوط به شخص مقصّر و معاند است و غير از اين دو طايفه ممکن است مورد عفو پروردگار واقع بشوند. و حتي کفّاري که عناد نداشتند و درصدد پيروي از حق بودند اما بواسطه خفقان محيط يا در اثر عدم درک حقيقت و واقع، نتوانستند اسلام را آئين خود قرار دهند، اهل جهنم نيستند. مؤيد کلام ما نيز سخنان علامه طباطبايي است که مي فرمايند : « نداشتن مسائل اعتقادي و برنامه هاي ديني در صورتي که انسان کوتاهي نکرده باشد و به مقدار قدرت خودش تلاش نموده باشد اين شخص معذور است. اگر چه به حقيقت نرسد. » و اين شخص چيزي بر او نيست نه بهشت، نه جهنّم و امرش موکول به پروردگار است : « فاولئک عسي الله ان يعفو عنهم و کان الله عفّوا غفورا ».
پي نوشت:
1- بحار الأنوار، ج 72، ص 170.
2- آل عمران / 85.
3- نور / 39.
4- نساء / 99- 97.
منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کريمي، انتشارات جامعه القرآن الکریم
اين سؤالي است که در اذهان بسياري از مردم به نحو ديگري وجود دارد و آن اين است که آيا افرادي همچون : پاستور، اديسون، و... با آن همه خدمات ارزنده اي که به اجتماع و بشريت کرده اند باز هم به جهنم مي روند؟ امام علي (ع) فرمودند : « از ملت جز نواصب و معاند و لجوج هلاک نمي گردند ولي اگر کسي معتقد به خدا باشد و اقرار به نبّوت محمد (ص) و اسلام داشته باشد، از اجتماع مسلمين خارج نگردد، نسبت به ما ظلم و دشمني پيشه نگيرد. و اعلان دشمني با ما را نکند، چنين شخصي مسلمان مستضعف است که اميد است رحمت پروردگار شامل حالش گردد.»(1). و آياتي از قرآن نيز تأييد اين مطالب را دارد و مي فرمايد : « و مَن يتّبع غير الاسلام ديناً فلن يقبل منه و هو في الاخره من الخاسرين »(2) کسي که غير از اسلام ( تسليم در برابر فرمان حق ) آئيني براي خود انتخاب کند، از او پذيرفته نخواهد شد و در آخرت از زيانکاران است. و يا در جاي ديگر مي فرمايد : « والذين کفروا اعمالهم کسراب بقيعه يحسبه الظّمآن ماءً حتّي اذا جاءه لم يجد شيئاً »(3) آنانکه کافرند، اعمالشان مانند سرابي در بيابان هموار و بي آب است که شخص تشنه آن را آب پنداشته و به جانب او روان گردد، چون به آنجا برسد آبي نيابد. و همچنين مي فرمايد : « انّ الّذين توفيهم الملائکه ظالمي انفسهم قالوا فيم کنتم، قالوا کنّا مستضعفين في الارض قالوا الم تکن ارضُ الله واسعه فتهاجروا فيها فاولئک مأويهم جهنّم و ساءت مصيرا الاّ المستضعفين من الرّجال و النّساء و الولدان لايستطيعون حيله و لايهتدون سبيلا فاولئک عسي الله ان يعف عنهم و کان الله عفوا غفورا »(4) کساني که فرشتگان ( قبض روح ) روح آنها را گرفتند، در حالي که آنها به خويشتن ستم کرده بودند به آنها گفتند، شما در چه حالي بوديد ( و چرا با اينکه مسلمان بوديد در صف کفار جاي گرفتيد؟ ) گفتند ما در سرزمين خود تحت فشار بوديم. فرشتگان گفتند مگر سرزمين خدا پهناور نبود که مهاجرت کنيد؟ پس آنها عذري نداشتند و جايگاهشان دوزخ و سرانجام بدي دارند، مگر آن دسته از مردان و زنان و کودکاني که به راستي تحت فشار قرار گرفته اند، نه چاره اي دارند و نه راهي براي نجات از محيط کفر آلود مي يابند، ممکن است که خداوند آنها را مورد عفو قرار دهد و پروردگار عفو کننده و آمرزنده است.
از آيات به خوبي استفاده مي شود که جهنم مربوط به شخص مقصّر و معاند است و غير از اين دو طايفه ممکن است مورد عفو پروردگار واقع بشوند. و حتي کفّاري که عناد نداشتند و درصدد پيروي از حق بودند اما بواسطه خفقان محيط يا در اثر عدم درک حقيقت و واقع، نتوانستند اسلام را آئين خود قرار دهند، اهل جهنم نيستند. مؤيد کلام ما نيز سخنان علامه طباطبايي است که مي فرمايند : « نداشتن مسائل اعتقادي و برنامه هاي ديني در صورتي که انسان کوتاهي نکرده باشد و به مقدار قدرت خودش تلاش نموده باشد اين شخص معذور است. اگر چه به حقيقت نرسد. » و اين شخص چيزي بر او نيست نه بهشت، نه جهنّم و امرش موکول به پروردگار است : « فاولئک عسي الله ان يعفو عنهم و کان الله عفّوا غفورا ».
پي نوشت:
1- بحار الأنوار، ج 72، ص 170.
2- آل عمران / 85.
3- نور / 39.
4- نساء / 99- 97.
منبع: تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن کریم، فاطمه کريمي، انتشارات جامعه القرآن الکریم
