پرسش :
شبهه: چرا پيامبراکرم(صلي الله عليه و آله) با اينكه عثمان را خوب مي شناسد و از آينده او هم با خبر است و سابقه او را نيز بخوبي مي داند با اين حال دو تن از دختران خود را به عقد ازدواج عثمان درمي آورد؟ اين در حالي است كه ما كه پيرو پيامبر و شيعه علي هستيم هيچ وقت حاضر نمي شويم با چنين كسي پيوند خانوادگي داشته باشيم. آيا اين حكايت از مقام و منزلت عثمان نمي كند؟ آيا اين امر تسامح و تساهل پيامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را نشان نمي دهد؟ لطفا دليل آن را ذكر كنيد.
پاسخ :
چنين ازدواجهايي در صدر اسلام سابقه داشت و ازدواج زنان علوي با مرداني كه به گونهاي با اهلبيت دشمن بوده يا دست كم شيعه نبودهاند بسيار است. از جمله ازدواج يكي از دختران حضرت علي عليه السلام (ام الحسن) با عبدالله بن زبير، (المجدي، ص 18 -اصيلي، ص 59 - انسابالاشراف، ج 2، ص 414) و ازدواج رمله كبري، (مقتل اميرالمؤمنين، ص 121 - جمهرة انساب العرب، ص 87) با معاويه پسر مروان حكم و ازدواج سكينه دختر امام حسين عليه السلام با مصعب بن زبير.
از سوي ديگر امام حسن و امام حسين عليهم السلام نيز با دختر طلحه مشهور ازدواج كردهاند. لذا روابط خانوادگي خاندان پيامبر صلي الله عليه و آله، با ديگران و حتي كساني كه دشمني داشتهاند منحصر به اين ازدواج نيست. اما درباره صحت اين ازدواج و چگونگي آن توجه شما را به متن زير جلب مي كنيم.
الف- ابن شهر آشوب مي گويد: احمد بلاذري و ابوالقاسم كوفي هر يك در كتاب خود، و سيد مرتضي در كتاب «شافي» و شيخ طوسي در كتاب «تلخيص شافي» آورده اند كه پيامبر اسلام حضرت خديجه را در حالي كه باكره بود به همسري برگزيد و در كتابهاي «الانوار» و «البدع» آورده است كه رقيه و زينب دختران خواهر حضرت خديجه به نام «هاله» بودند نه دختران خود خديجه. آنچه در اين دو كتاب آورده سخن بلاذري و ابوالقاسم كوفي را تأييد مي كند.
ب- همه نوشته اند كه اشراف قريش، از حضرت خديجه خواستگاري كرده اند ولي او همه را رد كرد. هنگامي كه پيامبر اسلام كه در آن زمان پيامبري او براي مردم معلوم نبود، از او خواستگاري كرد پذيرفت. ابوالقاسم كوفي در اينجا اين سوال را مطرح مي كند كه خديجه اي كه از ازدواج با اشراف قريش امتناع مي ورزد آيا مي توان گفت كه قبلا با يك مرد عرب بياباني ازدواج كرده است؟
ج- در روايت آمده است حضرت خديجه خواهري به نام هاله داشت. اين هاله با يك مرد مخزومي ازدواج كرد. از اين مرد مخزومي دختري به دنيا آمد و نام او را هاله گذاشت. بعد از اين مرد مخزومي، با يك مرد تميمي ازدواج كرد كه آن مرد را ابوهند مي ناميدند. هاله از ابوهند فرزندي به نام هند به دنيا آورد. اين مرد تميمي از همسر ديگرش دو دختر داشت به نام هاي رقيه و زينب. خود اين مرد تميمي و آن همسر ديگرش هر دو مردند. فرزند او هند نزد خويشان پدرش رفت و هاله با دو دختر خوانده اش تنها ماندند. حضرت خديجه خواهرش هاله و دختر خوانده هاي او را نزد خودش آورد. پس از اين حضرت خديجه با پيامبر ازدواج كرد و هاله هم درگذشت و آن دو دختر در خانه خديجه و پيامبر بزرگ شدند. اين گونه دخترها را ربيبه مي ناميدند. در آن زمان عرب ربيبه را دختر خود انسان به حساب مي آوردند و براي همين رقيه و زينب را دختران پيامبر ناميدند. با اينكه آنها دختران ابوهند بودند و ابوهند شوهر خواهر حضرت خديجه است.
د- روايت كرده اند كه حضرت خديجه براي پيامبر چند فرزند به دنيا آورد؛ عبد مناف، قاسم، عبدالله، ام كلثوم، زينب، رقيه و فاطمه. از اين فرزندان فقط عبد مناف قبل از بعثت به دنيا آمده است و بقيه بعد از بعثت به دنيا آمده اند. بر اساس اين روايت، چطور مي توان پذيرفت كه دو دختر پيامبر قبل از بعثت همسر فرزندان ابولهب شدند و پس از آمدن اسلام، همسران عثمان بن عفان شدند؟ برخي از نويسندگان تصريح كرده اند كه رقيه كوچكتر از تمامي آنها و حتي كوچكتر از حضرت فاطمه زهرا بود. با اين توضيحات چطور مي توان باور كرد كه دو همسر عثمان نخست در عصر جاهليت با دو پسر ابولهب ازدواج كرده بودند و پس از آمدن اسلام، از آن دو جدا شدند؟ اين مطالب مي رساند كه رقيه اي كه با عثمان ازدواج كرده، غير از رقيه اي است كه دختر پيامبر است و همچنين است ام كلثوم. بر اين اساس، همسران عثمان بن عفان ربيبه هاي پيامبر بودند نه دختران واقعي پيامبر اسلام و مي توان احتمال داد كه علت اصرار برخي بر اين كه اين دو دختر، دختران پيامبر بودند، اين است كه مي خواهند براي عثمان بن عفان فضيلتي دست و پا كنند تا بتوان در دامادي، رقيب حضرت علي باشد.(الصحيح من سيره النبي ص، ج1 ص121 به بعد و ج4 ص12 به بعد، چاپ جامع مدرسين، چاپ سوم، 1414 هجري قمري)
eporsesh.com
چنين ازدواجهايي در صدر اسلام سابقه داشت و ازدواج زنان علوي با مرداني كه به گونهاي با اهلبيت دشمن بوده يا دست كم شيعه نبودهاند بسيار است. از جمله ازدواج يكي از دختران حضرت علي عليه السلام (ام الحسن) با عبدالله بن زبير، (المجدي، ص 18 -اصيلي، ص 59 - انسابالاشراف، ج 2، ص 414) و ازدواج رمله كبري، (مقتل اميرالمؤمنين، ص 121 - جمهرة انساب العرب، ص 87) با معاويه پسر مروان حكم و ازدواج سكينه دختر امام حسين عليه السلام با مصعب بن زبير.
از سوي ديگر امام حسن و امام حسين عليهم السلام نيز با دختر طلحه مشهور ازدواج كردهاند. لذا روابط خانوادگي خاندان پيامبر صلي الله عليه و آله، با ديگران و حتي كساني كه دشمني داشتهاند منحصر به اين ازدواج نيست. اما درباره صحت اين ازدواج و چگونگي آن توجه شما را به متن زير جلب مي كنيم.
الف- ابن شهر آشوب مي گويد: احمد بلاذري و ابوالقاسم كوفي هر يك در كتاب خود، و سيد مرتضي در كتاب «شافي» و شيخ طوسي در كتاب «تلخيص شافي» آورده اند كه پيامبر اسلام حضرت خديجه را در حالي كه باكره بود به همسري برگزيد و در كتابهاي «الانوار» و «البدع» آورده است كه رقيه و زينب دختران خواهر حضرت خديجه به نام «هاله» بودند نه دختران خود خديجه. آنچه در اين دو كتاب آورده سخن بلاذري و ابوالقاسم كوفي را تأييد مي كند.
ب- همه نوشته اند كه اشراف قريش، از حضرت خديجه خواستگاري كرده اند ولي او همه را رد كرد. هنگامي كه پيامبر اسلام كه در آن زمان پيامبري او براي مردم معلوم نبود، از او خواستگاري كرد پذيرفت. ابوالقاسم كوفي در اينجا اين سوال را مطرح مي كند كه خديجه اي كه از ازدواج با اشراف قريش امتناع مي ورزد آيا مي توان گفت كه قبلا با يك مرد عرب بياباني ازدواج كرده است؟
ج- در روايت آمده است حضرت خديجه خواهري به نام هاله داشت. اين هاله با يك مرد مخزومي ازدواج كرد. از اين مرد مخزومي دختري به دنيا آمد و نام او را هاله گذاشت. بعد از اين مرد مخزومي، با يك مرد تميمي ازدواج كرد كه آن مرد را ابوهند مي ناميدند. هاله از ابوهند فرزندي به نام هند به دنيا آورد. اين مرد تميمي از همسر ديگرش دو دختر داشت به نام هاي رقيه و زينب. خود اين مرد تميمي و آن همسر ديگرش هر دو مردند. فرزند او هند نزد خويشان پدرش رفت و هاله با دو دختر خوانده اش تنها ماندند. حضرت خديجه خواهرش هاله و دختر خوانده هاي او را نزد خودش آورد. پس از اين حضرت خديجه با پيامبر ازدواج كرد و هاله هم درگذشت و آن دو دختر در خانه خديجه و پيامبر بزرگ شدند. اين گونه دخترها را ربيبه مي ناميدند. در آن زمان عرب ربيبه را دختر خود انسان به حساب مي آوردند و براي همين رقيه و زينب را دختران پيامبر ناميدند. با اينكه آنها دختران ابوهند بودند و ابوهند شوهر خواهر حضرت خديجه است.
د- روايت كرده اند كه حضرت خديجه براي پيامبر چند فرزند به دنيا آورد؛ عبد مناف، قاسم، عبدالله، ام كلثوم، زينب، رقيه و فاطمه. از اين فرزندان فقط عبد مناف قبل از بعثت به دنيا آمده است و بقيه بعد از بعثت به دنيا آمده اند. بر اساس اين روايت، چطور مي توان پذيرفت كه دو دختر پيامبر قبل از بعثت همسر فرزندان ابولهب شدند و پس از آمدن اسلام، همسران عثمان بن عفان شدند؟ برخي از نويسندگان تصريح كرده اند كه رقيه كوچكتر از تمامي آنها و حتي كوچكتر از حضرت فاطمه زهرا بود. با اين توضيحات چطور مي توان باور كرد كه دو همسر عثمان نخست در عصر جاهليت با دو پسر ابولهب ازدواج كرده بودند و پس از آمدن اسلام، از آن دو جدا شدند؟ اين مطالب مي رساند كه رقيه اي كه با عثمان ازدواج كرده، غير از رقيه اي است كه دختر پيامبر است و همچنين است ام كلثوم. بر اين اساس، همسران عثمان بن عفان ربيبه هاي پيامبر بودند نه دختران واقعي پيامبر اسلام و مي توان احتمال داد كه علت اصرار برخي بر اين كه اين دو دختر، دختران پيامبر بودند، اين است كه مي خواهند براي عثمان بن عفان فضيلتي دست و پا كنند تا بتوان در دامادي، رقيب حضرت علي باشد.(الصحيح من سيره النبي ص، ج1 ص121 به بعد و ج4 ص12 به بعد، چاپ جامع مدرسين، چاپ سوم، 1414 هجري قمري)
eporsesh.com
