پرسش :
چرا در قرآن آن مقدار که راجع به نماز ، روزه ، زکات ، نیکی و ... سخن گفته شده و بسیار تکرار و تاکید شده راجع به حجاب امری که در ظاهر بسیار بسیار ضروری به نظر می رسد گفته نشده حتی در تاریخ و جنگها و سفرهایی که حضرت محمد(ص) داشتند صحبت واضح و چندانی در این مورد به چشم نمی خورد (البته غیر از احادیث)؟
پاسخ :
نخست باید دانست که حجاب زنان در طول تاریخ با توجه به فرهنگ و رسوم قبایل و ملتها به گونه هاى مختلف رعایت مى شده زیرا زنان به عنوان ناموس خانواده همیشه مورد حمایت و حفاظت بوده اند. آنچه اسلام به آن پرداخته حجاب کاملتر و برتر مى باشد که براى توضیح بیشتر به نکاتى اشاره مىکنیم:
1- به نظر مىرسد حکم ایجاب حجاب در سال ششم هجرت تشریع گردید. شاهد بر آن، آیات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است. در همین زمان بود که منافقین و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ایجاد شایعه درباره زنان پیامبر (ص) و با درست کردن مزاحمتهاى راهى براى زنان آزاده به بهانه کنیز انگاشتن آنها قلوب پیامبر و مسلمانان را جریحهدار بکنند. به دنبال این اوضاع و شرایط بود که خداوند آیات مربوط به پوشش را براى بازگویى به امت نازل فرمود.
2- آیات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن (نور و احزاب) آمده است. سوره نور، آیه 30 و 31 کیفیت پوشش را بیان مىکند. ابتدا مىفرماید: بگو (اى پیامبر) براى مؤمنین و مؤمنات که نگاههایشان را کوتاه کنند یعنى هنگام نگاه به یکدیگر به صورت خیره به هم نگاه نکنند. از نگاه به گونه وراندازى و استقلالى پرهیز کنند. آنگاه به زنان مومن خطاب کرده و مىفرماید: «ولیضربن بخمرهن على جیوبهن» مىباید روسرى خود را بر روى سینه و گریبان خویش قرار دهند»،(1) هم به این مطلب اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است: اى پیغمبر به زنان مؤمن بگو که جلبابهاى (روسرى) خویش را به خود نزدیک سازند.
روشن است که وقتى به زن بگویند روسرى ات را به خود نزدیک کن مقصود این است آن را رها نکن، آن را جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بیشتر درباره کیفیت خاص پوشش را از همان آیه 31 سوره نور که گذشت بهتر مىتوان استنباط کرد.
3- صاحب کشاف، وضع زنان را در پیش از نزول آیات حجاب چنین شرح مىدهد: زنان، گریبانهایشان گشاد و باز بود، گردن و سینه و اطراف سینههاشان دیده مىشد و داخل روسرىها را معمولًا از پشت سر برمىگرداندند (همانطور که الان بین مردان عرب متداول است) و قهراً قسمتهاى گردن و بناگوش و سینه دیده مىشد،(2)
پى نوشت
(1)) احزاب، آیه 59).
(2)) کشاف، ج 3، ص 231
نخست باید دانست که حجاب زنان در طول تاریخ با توجه به فرهنگ و رسوم قبایل و ملتها به گونه هاى مختلف رعایت مى شده زیرا زنان به عنوان ناموس خانواده همیشه مورد حمایت و حفاظت بوده اند. آنچه اسلام به آن پرداخته حجاب کاملتر و برتر مى باشد که براى توضیح بیشتر به نکاتى اشاره مىکنیم:
1- به نظر مىرسد حکم ایجاب حجاب در سال ششم هجرت تشریع گردید. شاهد بر آن، آیات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است. در همین زمان بود که منافقین و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ایجاد شایعه درباره زنان پیامبر (ص) و با درست کردن مزاحمتهاى راهى براى زنان آزاده به بهانه کنیز انگاشتن آنها قلوب پیامبر و مسلمانان را جریحهدار بکنند. به دنبال این اوضاع و شرایط بود که خداوند آیات مربوط به پوشش را براى بازگویى به امت نازل فرمود.
2- آیات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن (نور و احزاب) آمده است. سوره نور، آیه 30 و 31 کیفیت پوشش را بیان مىکند. ابتدا مىفرماید: بگو (اى پیامبر) براى مؤمنین و مؤمنات که نگاههایشان را کوتاه کنند یعنى هنگام نگاه به یکدیگر به صورت خیره به هم نگاه نکنند. از نگاه به گونه وراندازى و استقلالى پرهیز کنند. آنگاه به زنان مومن خطاب کرده و مىفرماید: «ولیضربن بخمرهن على جیوبهن» مىباید روسرى خود را بر روى سینه و گریبان خویش قرار دهند»،(1) هم به این مطلب اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است: اى پیغمبر به زنان مؤمن بگو که جلبابهاى (روسرى) خویش را به خود نزدیک سازند.
روشن است که وقتى به زن بگویند روسرى ات را به خود نزدیک کن مقصود این است آن را رها نکن، آن را جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بیشتر درباره کیفیت خاص پوشش را از همان آیه 31 سوره نور که گذشت بهتر مىتوان استنباط کرد.
3- صاحب کشاف، وضع زنان را در پیش از نزول آیات حجاب چنین شرح مىدهد: زنان، گریبانهایشان گشاد و باز بود، گردن و سینه و اطراف سینههاشان دیده مىشد و داخل روسرىها را معمولًا از پشت سر برمىگرداندند (همانطور که الان بین مردان عرب متداول است) و قهراً قسمتهاى گردن و بناگوش و سینه دیده مىشد،(2)
پى نوشت
(1)) احزاب، آیه 59).
(2)) کشاف، ج 3، ص 231
