شنبه، 25 مرداد 1399
تخمین زمان مطالعه: 2 دقیقه
موارد بیشتر برای شما

نقش عقل در رهایی از اسارت های مادی

امام علی علیه‌ السلام فرمودند:
مَا اسْتَوْدَعَ اللَّهُ امْرَأً عَقْلًا إِلَّا لِیَسْتَنْقِذَهُ بِهِ یَوْماً مَا.

خداوند، عقل را به انسان ودیعت نداد، مگر این که، روزى سبب نجات او گردد.

نهج البلاغه: حکمت 399
شرح حدیث:
نقش عقل در رهایی انسان از زنجیرها و اسارت های مادی و زمین گیر کننده دنیا بسیار مهم است عقل حتی فراتر از علم و دانش است چون اکثر علوم که لازم هم هستند برای زندگی بهتر دنیا و رفاه بیشتر بشر کاربرد دارند و همان طور که در دنیای پیشرفته مشاهده می کنیم علوم متنوع و فراوان موجود و یافته های علمی امروزه انسان ها را در خود غرق کرده و سد راه تعالی عقلانی و معنوی آنها شده است.

عقل ضمن آنکه کسب همه علوم را تایید می کند به موضوع مهم تری انسان را ترغیب و تشویق می نماید و آن خداشناسی و معرفت به مبدا و معاد است.

عقل از انسان می خواهد سر در گریبان نباشد گاهی سر خود را بالا کند ببیند این همه عظمت در خلقت را که به وجود آورده است مثلا یک ریاضی دان هر چه هم در علم ریاضی قوی و نیرومند باشد باید با چشم عقل ببیند که اول ریاضی دان خداست که چگونه از روی حساب و اندازه دقیق این جهان را آفریده و میلیاردها سال از خلقت آنها می گذرد و همه را به خوبی مدیریت می کند بدون آنکه کوچکترین نقصی در کهکشان ها وکرات و موجودات داخل آنها به وجود آید.

چرا منزلت عقل از علم برتر است؟ چون بسیاری از علوم و عالمان آن علوم در محدوده دانش خویش اسیرند ولی عقل به ماوراء آنها می انیدشد و می خواهد که این انسان بالایی شود اول معرفت به من وجودی خویش پیدا کند و سپس به معرفت به وجود اورنده من و نفس یعنی خداوند تبارک و تعالی برسد.

رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلم می فرمودند:
لِکُلِّ شَیءٍ دِعامَهٌ وَ دِعامَهُ المُومِنِ عَقلُهُ فَبِقَدرِ عَقلِهِ تَکُونُ عِبادَتَهُ لِرَبِّهِ(1)
هر چیزی پشتوانه ای دارد و پشتوانه مومن عقل اوست و به اندازه عقلش پروردگارش را بندگی می کند.

گرایش به غیب این عالم و ماوراء طبیعت و عالم معنا به وسیله عقل است چنان که پیامبر عظیم الشان صلّی الله علیه و آله و سلم فرمودند:
العَقلُ نُورٌ خَلَقَهُ اللهُ لِلاِنسانِ وَ جَعَلَهُ یُضِیءُ عَلَی القَلبِ لِیَعرِفَ بِهِ الفَرقَ بَینَ المُشاهَداتِ مِنَ المُغَیَّبات(2)
عقل نوری است که خداوند برای انسان آفرید و آن را روشنگر دل قرار داد تا در پرتو آن تفاوت میان دیدنی ها و نادیدنی ها را بشناسد.

پی‌نوشت‌ها:
1- بحارالانوار، ج 1، ص 96
2- عوالی اللالی، ج 1، ص 248

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت، 1390.


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
احادیث مرتبط
موارد بیشتر برای شما
آیا همه ایرانیان خارج از کشور ضد انقلابند؟
play_arrow
آیا همه ایرانیان خارج از کشور ضد انقلابند؟
تبریک سخنگوی دولت برای دریافت جایزه اسکار به جامعه هنری
play_arrow
تبریک سخنگوی دولت برای دریافت جایزه اسکار به جامعه هنری
واکنش سخنگوی دولت به استیضاح همتی
play_arrow
واکنش سخنگوی دولت به استیضاح همتی
پیگیری قالیباف در خصوص موضوع واگذاری قیر
play_arrow
پیگیری قالیباف در خصوص موضوع واگذاری قیر
برخورد خودرو به یک شیرینی فروشی در رشت
play_arrow
برخورد خودرو به یک شیرینی فروشی در رشت
مردم سوریه پرچم رژیم صهیونیستی را به آتش کشیدند
play_arrow
مردم سوریه پرچم رژیم صهیونیستی را به آتش کشیدند
نقل قول رهبر انقلاب از آیت الله قاضی درباره اهمیت نماز شب
play_arrow
نقل قول رهبر انقلاب از آیت الله قاضی درباره اهمیت نماز شب
کهنسال‌ترین موجود زنده ایران در قلب کویر
play_arrow
کهنسال‌ترین موجود زنده ایران در قلب کویر
پاسخ وزیر راه و شهرسازی به سوال اختصاصی خبرآنلاین: زمان خرید مسکن خانه‌اولی‌ها چند سال شد؟
play_arrow
پاسخ وزیر راه و شهرسازی به سوال اختصاصی خبرآنلاین: زمان خرید مسکن خانه‌اولی‌ها چند سال شد؟
حرف‌های شوکه‌کننده یک مال‌باخته؛ از گذاشتن چاقو زیر گلوی زن متاهل تا تهدید شوهر با شلیک گلوله!=
play_arrow
حرف‌های شوکه‌کننده یک مال‌باخته؛ از گذاشتن چاقو زیر گلوی زن متاهل تا تهدید شوهر با شلیک گلوله!=
خلاصه دربی را از زاویه دوربین نصب‌شده روی لباس داور
play_arrow
خلاصه دربی را از زاویه دوربین نصب‌شده روی لباس داور
آوازخوانی اسپانیایی داور افغانستانی برنامه محفل
play_arrow
آوازخوانی اسپانیایی داور افغانستانی برنامه محفل
امیر دریادار سیاری: دشمنان ایران بدانند آزموده را آزمودن خطاست
play_arrow
امیر دریادار سیاری: دشمنان ایران بدانند آزموده را آزمودن خطاست
پاسپورت کشور لتونی زیر نور UV
play_arrow
پاسپورت کشور لتونی زیر نور UV
پاسخ شهید بهشتی به سوالی درباره چرایی روزه گرفتن
play_arrow
پاسخ شهید بهشتی به سوالی درباره چرایی روزه گرفتن