واي بر تو شايد گمان كرده اي كه حكم قطعي و سرنوشت حتمي است، كه اگر چنين باشد فرهنگ پاداش و كيفر درهم ريزد، و نويد و تهديد از كار

آنگاه كه پرسشگر شامي از امام علی علیه السّلام پرسيد: آيا رفتن ما به شام از «قضا و قدر الهي» است، آن حضرت در پاسخي مفصّل كه گزيده آن اين است، فرمودند:

واي بر تو شايد گمان كرده اي كه حكم قطعي و سرنوشت حتمي است، كه اگر چنين باشد فرهنگ پاداش و كيفر درهم ريزد، و نويد و تهديد از كار افتد. خداي سبحان به بندگانش فرمان دهد تا خود برگزينند، و باز دارد تا خود باز ايستند. آنان را به راحتي تكليف كرده نه به سختي در افكنده، و در برابر طاعت كم، پاداش زياد بخشيده. نافرماني گنه كاران، حاكميّت و اقتدار الهي را نشكند و اطاعت از خداوند، اجباري نباشد. خداوند پيامبران را به بازيچه نفرستاده، و كتابهاي آسماني را بيهوده نازل نفرموده، و آسمان و زمين و آنچه را بين آنهاست به باطل نيافريده. «اين گمان كافران است. پس واي بر آنان از عذاب دوزخ».

نهج البلاغه، حكمت 75