کنترل افسردگی و انعطاف پذیری کودکان

اضطراب‌های طولانی مدت، کودکان را مستعد افسردگی می‌کند.
 

اضطراب‌های طولانی مدت، کودکان را مستعد افسردگی می‌کند و به طور مشخص خطر خودکشی را افزایش می‌دهد. افسردگی بر عملکرد اجتماعی اثر می‌گذارد. این کودکان نمی‌توانند خود را به طور مؤثر ابراز کنند و به طور طبیعی بخندند یا صحبت کنند.

تعداد کلمات 1334 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه 

افسردگی حالت پس‌رونده‌ی خلقی است که شامل از دست دادن علاقه و لذت می‌شود و نمی‌تواند بهبود یابد. افسردگی می‌تواند به دنبال سوگ، جدایی و طلاق والدین یا حوادث پر استرس زندگی ایجاد شود. گاهی هم به واسطه‌ی بیماری‌های خاص، اختلالات خلقی/ فقدان تعادل (نظیر بیماری‌هایی که از طریق قرص‌های ضدبارداری ایجاد می‌شوند)، تنش یا استرس، فقدان تعادل شیمیایی در مغز، اختلالات تیروئیدی، رژیم غذایی و ورزش نکردن، تأثیرات هورمونی قبل از عادت ماهیانه و بعد از تولد کودک ایجاد می‌شود. البته دلایل روشن و واضحی برای آن وجود ندارد. اضطراب‌های طولانی مدت، کودکان را مستعد افسردگی می‌کند و به طور مشخص خطر خودکشی را افزایش می‌دهد. افسردگی بر عملکرد اجتماعی اثر می‌گذارد. این کودکان نمی‌توانند خود را به طور مؤثر ابراز کنند و به طور طبیعی بخندند یا صحبت کنند. برای آنها تمرکز و به یاد آوردن چیزها مشکل است. احساس تنهایی و انزوا می‌کنند و تصور می‌کنند هیچ کس آنان را درک نمی‌کند، و احساس می‌کنند از افراد دیگر جدا هستند، و قادر به درک احساسات افراد دیگر در مورد خود نیستند. آنها احساس غمگینی، ناامیدی، بی‌ارزشی و بی‌فایده بودن و حتی به مرگ و خودکشی فکر کنند. ممکن است از خشم و بی‌حوصلگی منفجر شوند و احساس اضطراب، خستگی و بی‌حالی کنند. بیشتر یا کمتر از حد معمول بخورند و بخوابند، قادر نباشند که در خود ایجاد انگیزه کنند، نگران تمیزی و شست‌وشو نباشند، علاقه‌مندی‌های خود را از دست بدهند و گریه کنند، در خصوص تمرکز و کندذهنی خود خیلی فکر کنند. علایم جسمانی زیادی نظیر پشت درد و سردرد دارند. بعضی کودکان با بریدن، تراشیدن، سوزاندن، و ایجاد داغ و نشان، خراشیدن و یا بستن سر به عنوان راهی برای سازگاری با هیجانات و انتقال آشفتگی هیجانی به درد جسمانی، به خود آسیب می‌رسانند. اگرچه ممکن است از صدمه و آسیب رساندن به خود، احساس گناه و شرمندگی کنند، اما نمی‌توانند به افسردگی خود کمک کنند. کودکانی که چنین مشکلاتی دارند، باید به صورت اورژانسی نزد پزشک بروند.

کاربرد
سؤال‌های زیر را در کلاس مورد بحث قرار دهید:
— افسردگی چیست و چه چیزی باعث آن می‌شود؟
— چرا بعضی از افراد در مقایسه با دیگران بیشتر مستعد افسردگی هستند؟
— چگونه افسردگی بر رفتار فرد اثر می‌گذارد؟
— چگونه افسردگی بر افکار فرد اثر می‌گذارد؟
— خطر اصلی افسردگی درمان نشده چیست؟ (خودکشی)
— آیا فردی را می‌شناسید که افسردگی داشته باشد؟ افسردگی چگونه بر او اثر می‌گذارد؟
— برای بهبود افسردگی چه کار می‌توان کرد؟
— به کودکان کمک کنید فهرستی از کارهایی را گرد آورند که می‌توان برای حمایت از خود در مقابل افسردگی انجام دهند.

 
مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند           سعی کنید مشکلات را به صورت عینی و منطقی ببینید. 
   جزئیات                 افراد دیگر شما و زندگی شما را چگونه خواهند دید؟ آیا این باعث می‌شود تصویری که از خود دارید را کنار بگذارید؟

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند         از برچسب زدن منفی به خود، اجتناب کنید.         
 جزئیات               آیا اعتقاد دارید شما فردی بی‌ارزش و بی‌فایده هستید؟ به جای اثبات و تأیید آن، شواهدی برای تأیید نکردن این عقیده بیابید. اشتباه‌ها را به عنوان تجارب یادگیری ببینید.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند          خوش‌بین باشید.                                            
 جزئیات                اعتقاد به گذشته‌ی ناخوشایند به معنای داشتن آینده‌ی ناخوشایند نیست. امور بهتر خواهند شد.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند             هر روز خود را در خواب سپری نکنید.               
 جزئیات               ورزش نکردن در ایجاد افسردگی نقش دارد و باعث می‌شود به چیزهایی که در شما احساس بهتری ایجاد می‌کند دسترسی پیدا نکنید.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند           به صورت عقلانی بخورید.                                
 جزئیات               نه خیلی زیاد و نه خیلی کم و یا برای مدت طولانی بدون غذا نمانید.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند           نظم داشته باشید.                 
 جزئیات               روزتان را هدفمند و متعادل کنید. انجام دادن تکالیف مدرسه، دیدن دوستان، ورزش کردن، از تفریح لذت بردن و اختصاص دادن زمانی برای خود تا در زندگی تعادل ایجاد کنید.


مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند        ابراز علاقه به امور                                
 جزئیات             اطمینان یابید روزانه کارهایی را انجام می‌دهید که از آنها لذت می‌برید.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند                  دوستانتان را حفظ کنید.              
 جزئیات               انزوای اجتماعی باعث افسردگی می‌شود. از افراد نامهربان اجتناب کنید و به دنبال افرادی بگردید که با آنها راحت هستید. احساس خود را به آنها بگویید.

مواردی که در مقابل افسردگی به فرد کمک می‌کند                     نسبت به خود سخت‌گیر نباشید.                 
جزئیات                   مهربان و صبور باشید. با غرق شدن در بعضی کارها، زمینه‌ی شکست خود را فراهم نکنید.

کودکان برای انعطاف‌پذیر بودن باید احساس امنیت کنند. به توانایی‌ها و استعدادهای درونی خود ایمان داشته و دارای مهارت‌های ارتباطی خوبی باشند. کودکان احساس امنیت می‌کنند، زیرا می‌دانند دیگران آنها را دوست دارند و اینکه خانواده و افراد دیگر، به جز افرادی نظیر معلمان و پزشکان، می‌توانند در زمان نیاز از آنها حمایت و به علاقه‌ی آنها توجه کنند. والدین می‌توانند به آنها نشان دهند که چگونه رفتار کنند و زندگی‌شان را هدایت کنند. آنها را تشویق کنند تا مستقل شوند و زمانی که می‌ترسند و می‌خواهند دوباره اطمینان یابند را بفهمند. والدین قوانین واضحی را وضع می‌کنند، به نحوی که کودکان می‌دانند چه کارهایی را باید و چه کارهایی را نباید انجام دهند و به این ترتیب، زندگی خانوادگی‌شان با ساختار و هدفمند است.
کودکان دارای نقاط قوت درونی هستند، زیرا می‌دانند دوست داشتنی‌اند و ویژگی‌هایی دارند که افراد دیگر به آن ارج می‌نهند. آنها دارای قدرت ایجاد تغییر در زندگی خود و افراد دیگر هستند. آنها به خود افتخار می‌کنند و می‌دانند چه کار باید انجام دهند و برای کمک به حل مشکل خود به کجا مراجعه کنند. آنها می‌دانند مسئول کارهای خود هستند و آماده‌اند تا پیامد اعمالشان را در صورت ارتکاب اشتباه بپذیرند. آنها به خود و قدرت شخصی‌شان برای مراقبت از خود ایمان دارند. آنها آینده را به طریق روشن می‌بینند.
کودکان به توانایی شخصی خود ایمان دارند، زیرا با افراد دیگر به خوبی تعامل می‌کنند. می‌توانند ابراز وجود کنند و افراد دیگر را به خوبی درک نمایند. آنها اعتماد اجتماعی دارند و می‌توانند به افراد برای کمک به مشکلات خود ـ در صورتی که به تنهایی قادر به حل مشکل خود نباشند ـ مراجعه کنند. آنها از چگونگی احساس خود در مورد مسائل و محدودیت‌ها یا نقاط ضعف خود آگاهند و می‌توانند رفتار خود را اداره کنند، به نحوی که مخرب نباشد. آنها می‌توانند رفتارهای تکانشی را متوقف کنند تا بعداً باعث پشیمانی و تأسف آنها نشود.

کاربرد
سؤال‌های زیر را در کلاس مورد بحث قرار دهید:
— انعطاف‌پذیری یعنی چه؟ (زمانی که یک فرد توانایی رهایی از استرس و سازگاری با مشکلات را داشته باشد، او انعطاف‌پذیر است. افرادی که انعطاف‌پذیر نیستند، احساس ترس، تنهایی و آسیب‌پذیری بیشتری دارند.)
— افراد انعطاف‌پذیر چگونه فکر و چگونه رفتار می‌کنند؟ (آنها به اشتباه‌ها به عنوان تجارب یادگیری می‌نگرند، به مشکلات به عنوان چالش‌هایی می‌نگرند که باید در زندگی بر آن غلبه کرد. آنها مشکلات را غول‌های ترسناکی نمی‌دانند که باید از آن اجتناب کرد. دارای توانایی خاصی برای غلبه بر مشکلات دارند و از نقاط قوت خود آگاهند. می‌دانند در خصوص چیزهایی که خارج از کنترلشان است، توانایی تغییر ندارند. آنها هدف‌های واقعی و انتظارات واقعی نسبت به توانایی‌شان دارند. آنها نسبت به افراد دیگر همدل، مسئول و باتوجه هستند، و افراد دیگر نیز به آنان توجه می‌کنند و نگرانشان هستند. مهارت‌های اجتماعی خوبی دارند و می‌توانند احساسات خود را بیان کنند و از گفته‌های دیگران نمی‌هراسند. آنها از خود خرسندند و معتقدند که دوست داشتنی هستند.)
— زمانی که در زندگی با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوید، چگونه با آنها سازگاری می‌یابید؟ آیا به راحتی مشکلات را کنار می‌زنید و آن را حل می‌کنید؟
— چه چیزهایی در زندگی، شما را به چالش می‌اندازد؟ نتیجه‌ی آن برای شما چیست؟
— چگونه می‌توان انعطاف‌پذیری را افزایش داد؟ (تمرین منظم، امتحان کردن چیزهای جدید، ملحق شدن به گروه‌ها و وقت‌گذرانی با دوستان، سخت‌کوشی در ایجاد ارتباط، احترام گذاشتن و انتظار احترام دیدن، یادگیری از اشتباه‌های گذشته، مهربانی با خود و دیگران، تلاش برای اصلاح اشتباه‌ها، جرئت در اظهار تأسف و پشیمانی برای برقراری مجدد ارتباط، بیان احساسات، درخواست کمک از افراد دیگر، داشتن علاقه‌ی فراوان، انجام دادن کارهای افتخارآمیز، برقراری هدف‌های واقعی، جست‌وجوی راه‌حل برای مشکلات، تسلیم شدن، مثبت بودن.)
 
 
منابع : برگرفته از کتاب رشد مهارت های اجتماعی و، رفتاری و هیجانی کودکان

نویسنده : ماریانا کتی
ترجمه  : دکتر مژگان حیاتی