مهارت گوش دادن فعال در دوران نامزدی

 گوش دادن فعال در دوران نامزدی زمینه ساز آغاز یک ارتباط مستحکم در زندگی زناشویی است.
 

چکیده: «صحبت کردن» تنها یک روی سکه ی ارتباط است و روی دیگر آن «گوش دادن» است به شخصی که از جنس دیگر می خواهد وارد دنیای زندگی مشترک با شما شود. با ما همراه باشید تا با مهارت گوش دادن فعال در دوران نامزدی بیشتر آشنا شوید.

تعداد کلمات 1495 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه 

اینکه دهان خود را ببندید، برای گوش دادن کافی نیست. مغزتان نیز باید فعالانه درگیر گوش دادن شود. در واقع چیزی به نام شنونده منفعل وجود ندارد. ارتباط، فرآیندی دو طرفه و مشارکتی است، حتی زمانی که به ظاهر فقط یک نفر گوینده مطلق است. برای گوش دادن فعال، شما باید حرف های طرف مقابل را بازگو و روشن سازی کرده، آن گاه بازخورد دهید.
 

 هرگاه نامزدتان مطلبی مهم به شما می گوید، باید با واژگان خود، آنچه را فکر می کنید او گفته است، دوباره بیان کنید. این کار، مهم ترین بخش خوب گوش دادن است. چنانچه بخواهید فقط یک مطلب از این فصل بیاموزید، آن آموختن نحوه بازگویی سخنان فرد مقابل است. .
شما می توانید بازگویی خود را با مقدمه ای مانند «آنچه من از حرف های شما می فهمم این است که........، به عبارت دیگر.........، اجازه بده این موضوع را روشن کنم.........، پس شما احساس می کنید که............، اگر درست فهمیده باشم.........، آیا منظورتان این است که........ آیا می خواهید بگویید که...» شروع کنید.
چنانچه همواره به بازگویی س خنان فرد مقابل بپردازید، نتایج زیر را در برخواهد داشت:

آنگاه بکوشید تا بار بعد، هر نکته مهمی که نامزدتان به شما می گوید، برای او بازگو کنید ممکن است از اینکه حتی فهم ساده ترین عبارت، بسیار وقت گیر باشد، تعجب کنید.
 

 بازگویی صحبت های فرد، معمولا به روشن سازی منجر می شود. شما به نامزدتان می گویید که به چه فکر می کنید، سپس متوجه می شوید که اشتباه می کردید و برای روشن سازی موضوع، پرسش هایی را مطرح می کنید. هنگام طرح سؤال، باید بدانید که قصد شما فهمیدن، لذت بردن، یادگرفتن با کمک کردن است و نباید به قصد بازپرسی، تحمیل دیدگاه خود، سرزنش کردن، تحقیر کردن، یا دست انداختن نامزدتان پرس و جو کنید.
سؤال کردن، تصویری جامع تر شامل جزئیات خاص، احساس روشن و درکی بیشتر از دیدگاه نامزدتان را در اختیار شما قرار می دهد. بکوشید تا پرسش های شما درباره واقعیت های خاص یعنی چه کسی، چه چیزی، کجا، چه موقع و چگونه باشد؛ مانند «دربارة آن چه احساسی داشتید؟» یا «بعد چه فکر کردید»؟
 

معمولا پس از آنکه حرف های نامزدتان را بازگو کردید و پرسش هایی برای روشن سازی برداشت خود بیان نمودید، واکنش های خود را بازخورد می دهید؛ یعنی به آرامی و بدون قضاوت کردن، اندیشه ها، احساس ها، باورها و خواسته های خود را بیان کنید، البته بدون درگیر شدن در موانع گوش دادن (یکی به دو کردن و نصحیت کردن) تجربه درونی خود از گفته های نامزدتان را با او در میان بگذارید.
ارائه بازخورد سه نتیجه دارد:
اول، فرصتی برای در میان گذاشتن برداشت خود با نامزدتان فراهم می آورد تا آن را ارزیابی کنید؛ درنتیجه او می تواند هرگونه بدفهمی و برداشت نادرست را اصلاح نماید
دوم، اطلاعاتی درباره درستی و اثرات ارتباط نامزدتان، در اختیار او قرار می دهد؛
سوم، نامزدتان دیدگاه تازه را متوجه می شود.
 

 منظور از فوری این است که بدون اتلاف وقت، همین که احساس کردید گفته های نامزدتان را از راه بازگویی و روشن سازی (با طرح پرسش) متوجه شدید، بلافاصله بازخورد دهید؛ چون گاهی تأخیر، از اثر آن می کاهد.
منظور از صادقانه این است که شما باید واکنش واقعی خود را نشان دهید و اجازه ندهید ترس از ناراحتی فرد، تمایل به بازی دادن او یا آمادگی نداشتن برای بیان احساس های شما، بازخوردتان را مخدوش کند؛ برای مثال، اگر فکر می کنید نامزدتان اشتباه می کند یا احساس تهدید می کنید، باید همین موضوع را در بازخورد خود بیان نمایید.
منظور از حمایت کننده بودن این است که صداقت شما نباید با بی رحمی همراه باشد. لازم است راه هایی برای تعدیل دیدگاه های منفی خود، بدون تحریف کردن معنی آنها بیابید؛ برای مثال می توانید به جای گفتن «واقعا گند زدی» بگویید «فکر می کنم اشتباه کردی». یا به جای گفتن اگر مرا ترک کنی، می میرم» بگویید «ز اینکه مرا ترک کنی، احساس ناامنی می کنم».
 

 بدن شما با انتقال این پیام که «شما دارید گوش می دهید» نامزدتان را به صحبت کردن ترغیب می کند؛ از این رو وقتی که نامزدتان صحبت با شما را شروع کرد، این روش های ساده را دنبال کنید

 این تمرین ساده ولی پرقدرت را هرچند گاه ساختگی و تصنعی به نظر می رسد، سعی کنید انجام دهید. با توافق هم، درباره موضوعی بحث کنید که منشأ تعارض خفیف بین شماست؛ بنابراین به نوبت نقش گوینده و شنونده را چنان که در ادامه بیان می شود، ایفا کنید:
 

١. بیان دیدگاه خود به طور خلاصه؛
٢. بیان تجربه ها با زبان خود؛ یعنی برای بیان احساس ها و خواسته های خود از عبارت «من» استفاده کنید؛ برای مثال: «من فکر می کنم بهتره سفر بریم» به جای «بهتره سفر بریم»؛
۳. خودداری از سرزنش کردن و برچسب زدن: درباره کمبودها و ضعف های نامزدتان از عبارت «تو» استفاده نکنید؛ برای مثال: «من فکر می کنم به تازگی مشغله زیاد باعث شده بعضی چیزها رو فراموش کنی» به جای تو «تازگی ها حواس پرت شدی!».
پس از پنج دقیقه توقف کنید. نامزدتان باید آنچه را شما گفتید، به طور خلاصه بیان کند و چنانچه چیزی را از قلم انداخت، اضافه نمایید.
 

۱. توجهی دقیق برای فهم واقعی احساس ها، دیدگاه ها و خواسته های نامزدتان؛
۲. پرهیز از مخالفت کردن، بحث کردن، تصحیح کردن یا پاسخ گویی؛
٣. فقط بیان پرسش هایی برای روشن سازی موضوع.
پس از اینکه نامزدتان پنج دقیقه صحبت کرد، تجربه های او را همان گونه که شنیدید، خلاصه کنید. نامزدتان هر آنچه را شما از قلم انداختید، اضافه می کند یا هرچه احتمالا اشتباه فهمیدید، روشن می کند. این کار را چندبار تکرار کنید تا گوینده احساس کند که به طور کامل سخن او را درک کرده اید.
اکنون جاها را عوض کنید و اجازه دهید شخص گوینده، شنونده باشد و بالعکس.
دستورالعمل فوق را تا زمانی دنبال کنید که گوینده دوم احساس کند که کاملا شنیده شده و درک شده است.. . .
 

همدلی، به شما کمک می کند وضعیت و دیدگاه نامزدتان را روشن تر درک کنید. برای افزایش همدلی، توجه داشته باشید که شما و نامزدتان فقط برای حفظ سلامت جسمی و هیجانی خود تلاش می کنید. در واقع کارهای شما از جمله رفتارهای خصمانه، بی ملاحظه، ظالمانه یا احمقانه، برای کاهش درد و رنج یا تهدید و افزایش لذت و ایمنی است.
از این منظر، هر کاری که افراد انجام می دهند، نوعی راهبرد مقابله ای محسوب می شود. برخی از راهبردهای مقابله ای، بهتر یا مناسب تر از راهبردهای دیگر هستند و برخی آشکارا ویرانگرند؛ اما همه راهبردها در خدمت یک هدف هستند: «تضمین بقای زندگی خود».
بیان این تذکر نیکوست که همدلی، یکی از مهارت های ده گانه زندگی، از سوی سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است؛ از این رو کتاب ها و مطالب زیادی درباره آن منتشر شده که مطالعه آنها برای تقویت روابط بین فردی، به ویژه رابطه همسر، مفید بوده و به آن توصیه شده است.
 

 این تمرین برای ایجاد همدلی و بهبود مهارت های گوش دادن شما طراحی شده است. اختلافی قدیمی و کوچک را که چندان مخرب نیست، انتخاب کرده، به نوبت دیدگاه های خود را بیان کنید؛ آن گاه با دقت، استدلال یکدیگر را بشنوید؛ سپس با عوض کردن مواضع خود، به نفع دیدگاه فرد مقابل استدلال کنید و ببینید دفاع از دیدگاه مخالف، چه احساسی دارد. به این ترتیب درک شما از دیدگاه نامزدتان افزایش می یابد و چگونگی موضع خود را از دیدگاه فرد مقابل نیز می بینید. پس از آن درباره تجربه خود و اینکه هر یک از شما چقدر توانستید موضوع فرد دیگر را به خوبی منعکس کنید، بحث نمایید.
 
منبع: کتاب «راهنمای نامزدی»؛ جلد چهارم: مهارت ها
نویسنده: عباس علی هراتیان