مثلث عشق میان همسران

عشق واقعی میان همسران، سه عنصر اساسی دارد.
 

چکیده: ازنظر روانشناسان، در عشق واقعی و کامل، سه عنصر اصلی و اساسی وجود دارد که اگر این سه عنصر درکسی وجود داشته باشد او عاشق واقعی است. ما را همراهی کنید تا شما را به عناصر عشق آشنا کنیم.

تعداد کلمات 753 / تخمین زمان مطالعه 4 دقیقه

 

رابرت استرنبرگ روان‌شناس آمریکایی مدل مثلثی عشق را ارایه داده است. مدلی که عشق را با سه عنصر اصلی آن نشان می‌دهد.

1. صمیمیت یا الفت عبارت است از پیوند نزدیک و احساس تعلق داشتن بین دو نفر و همچنین علاقه آن‌ها به نمایشان گذاشتن خصوصی‌ترین و عمیق‌ترین افکار و احساسات.

2. هوس و میل و رغبت جنسی شدید به‌طرف مقابل.

3. تعهد، فرد می‌پذیرد که فرد دیگری را به‌شدت دوست دارد (عنصر قبول) و خودش را ملزم می‌داند که در پستی‌وبلندی‌های زندگی رابطه‌اش را با آن شخص حفظ کند.

ازنظر استرنبرگ سه بعد عشق، به‌ندرت در فردی به‌طور مساوی جمع می‌شود و با توجه به میزان وجود هر یک از این ابعاد روابط عاشقانه متفاوت است. از دیدگاه جامعه‌شناسی نیز در بسیاری از روابط، ما شاهد تبلور یک و یا دو ویژگی از ویژگی‌های مطرح‌شده، به‌طور مجزا هستیم که متأسفانه به خطا عشق گفته‌شده‌اند.

از ترکیب ابعاد عشق ما شاهد ۸ نوع حالت یا نوع عشق هستیم که عبارت‌اند از:
۱. فقدان عشق: زمانی است که ابعاد سه‌گانه‌ی عشق در روابط افراد بسیار کمرنگ است یا اصلاً وجود ندارد. مثل بسیاری از روابط رسمی که افراد مرتبط باهمدیگر دارند.

۲. مهر و علاقه: به‌نوعی رابطه اجتماعی قلمداد می‌شود که طرفین نسبت به یکدیگر احساس صمیمیت می‌کنند. بدون آنکه در این رابطه تعهد و شور و هیجان دخیل باشد. درواقع کشش و تمایلی است که به سبب شباهت رفتاری میان دو نفر ایجادشده است، مانند علاقه دو همکار به یکدیگر.

۳. دلباختگی: تنها ظهور بی‌شائبه‌ی احساس و هیجان نسبت به دیگری است، مانند ابراز تمایل به دیگری در سنین التهابات جنسی و جسمی. در این نوع عشق بعد شوریدگی بر روابط افراد حاکم است و احساسات جنسی و اشتیاق شدید به شریک و یار را درگیر می‌کند.

۴. عشق تهی: درواقع نوعی رابطه‌ی اجتماعی است که از ویژگی تعهد و وفاداری بهره‌مند‌است، بدون آنکه درگیری احساسی و عاقلانه‌ای میان طرفین وجود داشته باشد. مثل تعصب نسبت به دوست. در این نوع عشق، انسان‌ها دارای رابطه‌ی عاطفی طولانی متقابل هستند و یا آن‌قدر باهم مانده‌اند که به هم عادت کرده‌اند و یا به علت ترس از بی‌پناهی و بی‌کسی به وجود  می‌آید.

۵. عشق آرمانی: از شور و هیجان و صمیمیت بهره‌مند‌است ولی تعهد و احساس متقابل در آن دیده نمی‌شود. در این رابطه، طرفین احساس یکدیگر را به تلاطم می‌کشند و از شباهت رفتار و کردار یکدیگر به صمیمیت می‌رسند، اما چون تعهد و وفاداری حضور ندارد برای رشد و بالندگی یکدیگر عهد و پیمانی ندارند. خود افشایی بسیار بالاست و طرفین به دلیل این خود افشایی و بیان عقاید خود ترس از طرد شدن ندارند. بااین‌حال به دلیل فقدان تعهد امکان تداوم این عشق اندک است.

۶. عشق رفاقتی: در این رابطه صمیمیت و تعهد موج می‌زند اما فقدان آمیزش تعهد و صمیمیت با هیجانات و عواطف، این نوع رابطه را در درازمدت دچار خستگی می‌نماید. این نوع عشق همراه با مقدار زیادی صمیمیت است و روابط جنسی در آن نیست یا خیلی کمرنگ است. بیشتر عشق‌های آرمانی اگر به درازا بکشند به این نوع عشق تبدیل می‌شوند، مثل عشقی که بین زوج‌هایی که فرزند دارند مشاهده می‌گردد.

۷. عشق ابلهانه: ترکیبی از شوریدگی و تصمیم – تعهد است. تائید عقل و آگاهی را نادیده می‌گیرد و فقط از شور و هیجان و تعهد شکل می‌گیرد. این تمایل همان رفتاری است که فردی  خویش را برای دیگری به آب‌وآتش می‌زند، ولی هیچ‌گاه نیندیشیده است که به چه دلیل و بر اساس چه عقل و تدبیری چنین می‌کند؟ این حالت گردبادی از هیجانات است که زود فروکش می‌کند. استرنبرگ می‌گوید: در این حالت افراد در نگاه اول عاشق هم می‌شوند و خیلی زود و بدون اینکه یکدیگر را بشناسند تعهد می‌کنند که یک رابطه‌ی طولانی داشته باشند.

۸. عشق کامل: نوعی رابطه اجتماعی است که به‌طور هم‌زمان سه ویژگی صمیمیت، شور جنسی و تعهد حضورداشته باشد. فرآیندی دوسویه است که طرفین در جهت رشد و بالندگی یکدیگر حاضر به هرگونه گذشت هستند. در اینجا، تعهد چون بیرقی آتشین نمایان می‌شود و از هرز رفتن هر یک از طرفین، جلوگیری می‌نماید. تعهد و مسئولیت امکان ارتکاب به خطا و اشتباه را از طرفین می‌گیرد و تلف شدن توانمندی‌های آن‌ها را هشدار می‌دهد و وظیفه‌ی انسان‌سازی هریک را یادآوری می‌کند.
 
 
منبع: درس‌نامه مهارت‌های زندگی با رویکرد ازدواج و خانواده
نویسنده: گروه نویسندگان پورتال فرهنگی راسخون