تفاوت همدلی و همدردی(بخش اول)

مهارت همدلی و همدردی لازمه مهربان بودن است.
 

چکیده: همدلی و همدردی دو واژه با مفاهیمی نزدیک و در عین حال متفاوتند. در این نوشتار بر آنیم تا به تعریف، تفاوت ها و مزایای این دو مفهوم بپردازیم. در بخش دوم این متن نیز روش های کسب این دو مهارت را ذکر خواهیم کرد.

تعداد کلمات 1260/ تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

مقدمه

به طور کلی همدلی و همدردی مفاهیمی هستند که اغلب به جای یکدیگر به کار می روند. البته این استفاده ی جا به جا از این دو واژه خیلی هم بی راه نیست، چرا که اصولاً هر دوی آن ها به هیجانات انسانی مربوط می شوند. از سوی دیگر این دو مفهوم و واژه برای موقعیت های غم و اندوهی که برای دیگران بوجود می آید به کار می روند، پس از این بابت نیز به هم شباهت دارند.
با وجود تمام شباهت هایی که این دو کلمه دارند، بین آن ها تفاوت هایی اساسی وجود دارد که آن ها را از یکدیگر متمایز می سازد. همدردی به زمان هایی اشاره دارد که به خاطر گرفتاری ها و ناراحتی های طرف مقابل ما نیز ناراحت و غمگین می شویم، در حالیکه در همدلی خود را جای طرف مقابل می گذاریم و او را آگاه می کنیم که  غم و رنجش را می فهمیم.

پیشنهاد می دهم برای روشن تر شدن تفاوت این دو واژه نگاهی به ریشه یونانی این دو کلمه بیاندازیم. باید گفت که ریشه هر دوی این کلمات Pathos است. از سویی پیشوند sym که در واژه sympathy استفاده شده، ریشه درsyn  در زبان یونانی دارد و به معنای با هم بودن است. و از سویی em که پیشوند empathy است باز ریشه ی یونانی داشته و به معنای "درون" است. این پیشوند ها تفاوت اصلی میان این دو واژه را برجسته ساخته و نشان می دهند که همدلی در حقیقت همبستگی با دیگران بوده ولی همدردی غرق شدن در گرفتاری های دیگران است.
برای روشن شدن بحث، جام جهانی 1998 را به یاد آورید. در بازی انگلیس مقابل آرژانتین دیوید بکام اخراج شد. در حالیکه انتقادات شدیدی به رفتار او و تأثیرش بر نتیجه بازی می شد (انگلیس پس از نمایش یک بازی مقتدرانه حذف شد)، اما بسیاری از طرفداران با بکام احساس همدردی کرده و مقتقد بودند که رفتار تندی با او شده است.
از سویی ورزشکاران دیگری که در دوران فعالیت حرفه ای شان چنین برخوردهای تندی با آن ها شده بود با بکام همدلی می کردند، زیرا قادر بودند خود را دقیقاً جای او گذاشته و احساسات و هیجاناتش را کاملاً درک کنند. همچنین افراد دیگری نیز که در محیط کارشان انتقادات شدیدی را دریافت کرده بودند، یا مورد آزار و اذیت دیگران قرار گرفته بودند، هر چند موقعیتشان دقیقاً شبیه موقعیت بکام نبود، اما آن ها نیز با او احساس همدلی می کردند.

برای شروع باید بگوییم افرادی که همدردی می کنند در حقیقت خود را در غم و اندوه دیگران شریک می دانند و این در حالی اتفاق می افتد که خودشان اعتراف می کنند نمی دانند در حال حاضر چه احساسی را تجربه می کنند. معمولاً همدردی در حمایت های عمومی که بدون هیچ شرطی ارائه می گردند، مشاهده می شود، و ممکن است در نهایت به کاهش رنج افراد نیز منجر شوند.
 در عوض، افرادی که مهارت همدلی دارند، قادرند خودشان را به جای دیگران گذاشته و دقیقاً احساسات و هیجانات آن ها را در یک موقعیت خاص دریابند. این بدان معناست که فردی که همدلی می کند دقیقاً می تواند احساسات فرد مورد نظر را تجسم و تصور نماید و به همین دلیل است که فرد همدل می داند چگونه باید به شکلی مناسب با فرد آسیب دیده برخورد کند. همچنین فردی که توانایی همدلی دارد می تواند پیشنهادات و توصیه هایی ارزشمند ارائه دهد که فرد به کمک آن ها قادر خواهد بود مکانیسم های مقابله ای جدیدی را برای حل مشکلش به کار بندد.
 

در اینجا لازم است تذکر دهیم که مجهز بودن به مهارت همدلی و همدردی با هم، امری منحصر به فرد تلقی می شود. کسی که این دو مهارت را با هم داشته باشد می تواند هر کدام از آن ها را به صورت تنها و یا در صورت لزوم هر دو را با هم به کار بندد. لازم است توجه داشته باشید که همدلی و همدردی از شما فردی مشفق، مهربان و دلسوز خواهد ساخت، که خواهید توانست افراد نیازمند را حمایت کرده و آسایش را برایشان به ارمغان آورید.
البته این تنها خاصیت مشفق بودن نیست، بلکه مشفق و دلسوز بودن از لحاظ علمی فواید زیادی دارد که در ادامه به برخی از آن ها اشاره می کنیم:

1. موجب تعالی اطرافیان می شود
به عبارت ساده مشخص شده که ابراز شفقت و دلسوزی باعث تعالی اطرافیان انسان می شود. بنا بر گفته جاناتان هیت، استاد دانشگاه ویرجینیا، مشاهده اینکه برخی افراد به برخی دیگر کمک می کنند موجب می شود در ذهن انسان یک تعالی و ترقی ایجاد شود و آن ها را برای انجام رفتارهای مشابه تقویت کند.

2. مهربانی مسری است!
پیش از این گفتیم که چگونه ممکن است شفقت و همربانی موجب تعالی دیگر افراد گردد، بنابراین هیچ شک و تردیدی وجود ندارد که این موضوع بر ذهن دیگر افراد نیز تأثیری شگرف خواهد داشت (خصوصاً افرادی که از مواهب این شفقت بهره مند گردیده اند). جیمز فالر از فارغ التحصیلان دانشگاه سان دیگو می گوید مهربانی مانند یک دومینو است که به صورت سلسه وار و زنجیر وار در جامعه منتشر می شود. تصور کنید به یک راننده تاکسی محبت کنید، احتمالا او نیز همین محبت را به دیگر مسفران منتقل نماید و آن مسافران در آن روز با چندیدن نفر این محبت را به اشتراک بگذارند، بنابراین محبت به یک نفر می تواند به کل جامعه سرایت کند.  
 
3. شفقت و مهربانی احتمال دوری از افراد رنجدیده را کاهش می دهد.
اجازه دهید واقعیتی را بی پرده بیان کنیم: مشاهده رنج افراد، خود رنج آور است و طبیعی است که انسان ها برای دور ماندن از چنین رنجی از افراد غمگین و یا رنجدیده کناره گیری کنند. تحقیقات نشان داده است، مجهز شدن به مهارت های همدلی و همدردی و به عبارتی مهربان و مشفق بودن باعث می شود آهسته آهسته این واکنش شرطی کمرنگ شده و هیجانات منفی در هنگام مواجهه با رنج دیگران جای خود را به اقدامات مشفقانه خواهد داد.
 
 4. ما را در چشم دیگران جذاب می کند.

جالب است بدانید که مهربان بودن موجب جذاب شدن در نزد دیگران خواهد شد. مطالعات نشان می دهند که هم مردان و هم زنان یکی از شرایط و عوامل اصلی جذابیت همسرشان را مهربانی می دانند، میل به مهربانی در حقیقت به میل و تمایل ما برای محبوب بودن و مورد توجه و مراقبت قرار گرفتن، باز می گردد. یعنی هر فردی، چه مرد و چه زن، دوست دارند مورد محبت طرف مقابل قرار گیرند و از این محبت و مهربانی احساس آرامش و امنیت خواهند نمود. البته جذابیت به خاطر مهربان بودن  لزوما بین دو جنس مخالف اتفاق نمی افتد، بلکه دو دوست و دو همکار نیز در صورت داشتن این خصوصیت نزد یکدیگر جذاب شده و روابط صمیمانه ای برقرار خواهند نمود.

در بخش بعدی این مطلب به برخی از  راهبردهای کسب مهارت همدلی و همدردی می پردازیم.