مهمترین عوامل موفقیت تحصیلی (بخش اول)

شما با مقایسه کردن نه تنها فرزند خود را به درس خواندن راغب نخواهید کرد، بلکه باعث تخریب فکری وی خواهید شد!
 

چکیده : موفقیت تحصیلی فرزندان در دوران تحصیل از دغدغه‌های اساسی بسیاری از والدین به شمار می‌رود به‌طوری که به طرق مختلف سعی در بهبود عملکرد تحصیلی فرزندان خود دارند.اما چه عواملی واقعا در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان نقش دارند؟ آیا تنها هوش بالا برای موفقیت در تحصیل کافی است؟  برای آگاهی از این موضوع با ادامه‌ی مطلب و معرفی عوامل موفقیت در تحصیل همراه ما باشید.

تعداد کلمات 971 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

شاید تصور کنید موفقیت در مدرسه ارتباط زیادی با IQ افراد دارد؛ اگرچه تا حدی درست فکر می‌کنید اما این همه‌ی حقیقت نیست. هوش بالا سبب درک بهتر و ساده‌تر مفاهیم درسی از کودکستان تا دانشگاه می‌شود اما برای موفقیت در مدرسه به‌تنهایی کافی نیست چراکه علاوه بر هوش، عوامل بیرونی و درونی بسیاری بر نمرات، توانایی یادگیری و در نهایت موفقیت تحصیلی افراد تأثیرگذار است.
با وجود اینکه وضعیت اقتصادی و اجتماعی زندگی نیز از عوامل مؤثر در موفقیت تحصیلی به شمار می‌رود اما عوامل مهم‌تر دیگری برای موفقیت در تحصیل وجود دارند که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم.
 

جو عاطفی مدرسه نیز در پیشرفت تحصیلی شاگردان تأثیر دارد. تحقیقات نشان داده که دانش آموزان در جوی که فشار روانی کمتری داشته باشد. جوی که در آن راهنمایی شده و احساس امنیت کنند، بیشتر سود می برند. دانش آموزان بیشتر از آنکه به عواملی چون امکانات فیزیکی، تعداد کتابهای کتابخانه، اندازه مدرسه و هزینه سرانه توجه نمایند.
 

روابط اجتماعی از دوران کودکستان به بعد در میزان و کیفیت یادگیری افراد نقش مهمی دارد و اهمیت آن خارج از تصور است. نتایج تحقیقی در این زمینه نشان می‌دهد که روابط دوستی در دوران کودکستان مشکلات رفتاری دانش‌آموزان را کاهش می‌دهد و منجر به ارتقاء مهارت‌های کودک و در نتیجه کسب نمرات بهتر مخصوصا در پسران می‌شود.
مطالعات دیگر در این زمینه گویای این مطلب بودند که تغییرات در روابط دوستانه‌ی افراد در نوجوانی، مسیر آینده‌ی آنها را مشخص می‌کند و تغییرات و تلاطم‌های دوران نوجوانی ممکن است در آینده باعث موفقیت یا شکست فرد در زندگی شود.
طی این تحقیقات مشخص شد کسانی که نمرات خوبی کسب می‌کنند اگر روابط دوستانه خود را با افرادی که مشکلات رفتاری دارند، بیشتر کنند در نهایت با افت تحصیلی مواجه می‌شوند. انتخاب دوستان در مراحل مختلف زندگی نقش مهمی در موفقیت یا شکست شما در آینده دارد، پس در انتخاب دوست دقت و آنها را هوشمندانه انتخاب کنید.
 

شما با مقایسه کردن نه تنها فرزند خود را به درس خواندن راغب نخواهید کرد، بلکه با این کار سبب زوال عقل او و تخریب فکری وی خواهید شد! عده ای از والدین بر این باورند که با مقایسه کردن یک حس ماورایی! در فرزند خود ایجاد می کنند و راه موفقیت وی را هموار خواهند کرد؛ اما مقایسه کردن فقط موجب تضعیف و حواس پرتی بیشتر فرزند شما خواهد شد.
برخی از والدین با مقایسه فرزند خود با فرزندان فامیل و دوستان سبب آزار فرزند خود می شوند. والدین نباید از فرزندان خود توقع کارهای خارق العاده داشته باشند. هرکس توانایی و ظرفیت خاص خود را دارد. چنانچه دانش آموزی به اهداف مورد نظر خانواده دست نیابد، احساس سرخوردگی کرده، اعتماد به نفس خود را از دست می دهد.
 

با اینکه گاهی استرس عامل انگیزشی برای انجام کارها محسوب می‌شود اما مطالعاتی که به‌تازگی انجام شده است، استرس را مانع عملکرد مناسب در تحصیلات آکادمیک می‌داند.
تأثیر استرس در ردیف عواملی همچون مشکلات مالی، افسردگی، عدم اعتماد ‌به ‌نفس و ناتوانی در برقراری ارتباط قرار می‌گیرد و منجر به ناهنجاری‌های خواب، خوراک و پذیرش مسئولیت می‌شود.
تمامی این تغییرات منفی به همراه عوامل استرس‌زای آنها در نهایت به افت تحصیلی بسیاری از دانش‌آموزان منجر می‌شوند. با این حال، افرادی که از سیستم‌های حمایتی قوی‌تری برخوردار بودند، توانایی بیشتری در غلبه بر مشکلات از خود نشان دادند و عملکرد تحصیلی بهتری داشتند.
در بسیاری از موارد، گنجاندن دروسی مثل مدیریت استرس در برنامه‌ی درسی دانشجویان و دانش‌آموزان، فارغ از عوامل استرس‌زای بیرونی منجر به کاهش استرس و حرکت درست آنها در مسیر اهداف تحصیلی شده است.
 

کنجکاوی دانش‌آموزان یکی از عوامل تأثیرگذار در موفقیت تحصیلی آنهاست. مطالعاتی که در حوزه‌ی روان‌شناسی انجام شده، نشان داده است که کنجکاوی از عوامل مهم موفقیت در تحصیل است تا جایی که اثر آن را از هوش نیز بیشتر دانسته‌اند.
با توجه به جامعه آماری ۵۰۰۰۰ نفری دانش‌آموزان در این مطالعات، تأثیر کنجکاوی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان حتی بیشتر از عواملی همچون سخت‌کوشی و وظیفه‌شناسی ارزیابی شده که این موضوع تأکیدی بر یادگیری مفاهیم جدید و تجربیات تازه در همه حال است.
 

با اینکه از IQ به‌عنوان عاملی مهم در پیش‌بینی موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان یاد می‌شود اما مورد مهم دیگر در این زمینه EQ یا همان هوش هیجانی است. همان‌طور که قبلا اشاره شد، محققین به این نتیجه رسیده‌اند که موفقیت تحصیلی به عواملی بیش از IQ و هوش ذاتی فرد بستگی دارد به‌طوری که این عوامل جانبی حتی در موفقیت فرد در روابط اجتماعی و برقراری روابط احساسی با دیگران نیز مؤثرند.
وقتی در برنامه‌ی درسی دانش‌آموزان زیر ۱۲ سال دروس آموزش برقراری روابط احساسی و اجتماعی گنجانده شد، شاهد موفقیت تحصیلی و عملکرد بهتر دانش‌آموزان در برقراری روابط اجتماعی با دیگران بودیم؛ این در حالی است که میزان موفقیت دانش‌آموزانی که در این طرح شرکت نکرده بودند، چندان مناسب ارزیابی نشد.
آموزش‌های اجتماعی و احساسی به‌عنوان یک اکسیر معجزه‌آسا برای بهبود عملکرد دانش‌آموزان ضعیف‌تر محسوب نمی‌شود اما این آموزش‌ها می‌تواند منجر به توسعه‌ی مهارت‌های برقراری ارتباط با دیگران و کاهش استرس شود.

ادامه دارد ...

منبع : utiran.com