چکیده: یکی از مسائل مهمی که در جوامع بشری وجود دارد بحث خودآرایی و زینت است . این مسئله بطور عام شامل مرد و زن و بطور خاص شامل زنان می گردد چرا که همواره زن بیشتر از مرد بدنبال خودآرایی است. در این میان در متون دینی به دستوراتی برای خودآرایی سفارش شده است که در این نوشتار به بیان آنها می پردازیم. با ما همراه باشید.
تعداد کلمات 1048/ تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
تعداد کلمات 1048/ تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه
فاطمه کشت کار
مقدمه
پیامبراکرم (صلی الله علیه وآله) می فرماید:«مَثَلُ الرّافِلَۀِ فی الزّنَیۀِ مِنً غَیًرِاَهًلِها کَمَثلِ ظُلًمَۀِ یَوم القیامَة لانُورَ لَها» «مثل زنی که با زینت ودامن کشان از خانه برون رود، مثل ظلمت روز قیامت است که نوری ندارد».[1]آرایش امری فطری وطبیعی بوده ودرطبیعت رکن اعظمی است که هر مخلوقی وهرنوع رشد ونمو وبالاخره هرمسیرتکاملی به ناچاراز آن به نوعی بهره ونصیبی دارد تا هر زشتی را به زیبایی وهر مضر یا زاید وبی وفایده ای را به چیزی مفید وثمربخش وبالاخره هر ناقصی را به مراحلی از کمال ممکنه اش برساند.
زن چون ازظرافت بیشتری برخوردار است در صورت واقع شدن در محیط بی قانون که حاکمیت عقل ومنطق در آن ضعیف باشد مورد ستم قرار می گیرد.پس حجاب وپوشش مانند سدی است که جلوی ظلم وستم وتجاوز به حقوق زن را می گیرد.
در این تحقیق تلاش شده با توجه به منابع قرآنی ودینی،به بررسی خودآرایی وزینت زن پرداخته شود.
بررسی خودآرایی و زینت در قرآن
درآیات متعددی ازقرآن در مقام تنبه زنان به زینت وخودآرایی اشاره شده است، ازاینجا می توان دریافت که ازنظرقرآن استعداد خودآرایی ازجمله مواهب فطری روح انسان بوده که اگرانسان برخلاف این میل فطری گام بردارد اثرات نامطلوبی برخانواده واجتماع می گذاردکه به عنوان نمونه به بیان چندآیه می پردازیم:1- زینت وخودآرایی مجاز
«وقُل لِلمُؤمناتِ یَغضُضنَ مِن اَبصارهِنَّ ویَحفَظنَ فُرُوجَهنَّ وَلا یُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ ما ظَهَرَ مِنها و لیَضرِبنَ بخُمُرِهِنَّ عَلی جُیُوبِهِنَّ ولا یُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ اَو آبائِهِنَّ اَو آباء بُعُولَتهِنَّ اَو اَبنائِهِنَّ اَو اَبناء بُعُولَتَهِنَّ اَو اِخوانِهِنَّ اَو بَنی اِخوانِهنَّ اَو بَنی اَخواتِهنَّ اَو نِسائِهِنَّ اَو ما مَلَکَت اَیمانُهُنَّ اَو التّابعینَ غَیر اُولی الِاربَةِ مِنَ الرِّ جالِ اَو الطِّفلِ الّذینَ لَم یَظهَرُوا عَلی عَوراتِ النِّساء وَ لا یَضربنَ باَرجُلهِنَّ لِیُعلَمَ ما یُخفینَ مِن زینَتِهنَّ وَ تُوبُوا اِلَی اللهِ جمیعاً اَیُّهَ المُؤمنُونَ لَعَلَّکُم تُفلِحُونَ». [2]«وبه زنان با ایمان بگو چشم از نگاه به مردان اجنبی فرو بندند وفرجهای خویش را حفظ کنند وزینت خویش را جز آنچه آشکار است آشکار نسازند وباید که روپوش هایشان را به گربیان ها کنند وزینت خویش را نمایان نکنند مگر برای شوهرانشان ، یا پدران ویا پدر شوهران یا پسران ویا پسران شوهران ویا برادران ویا خواهرزادگان ویا برادرزادگان ویا زنان ویاآنچه مالک آن شده اندیا افراد سفیه که تمایلی به زن ندارند ویا کودکانی که از اسرار زنان خبرندارند، ومبادا پای خویش را به زمین بکوبند تا آنچه از زینتشان که پنهان است ظاهر شود ای گروه مؤمنان همگی به سوی خدا توبه برید شاید رستگار شوید».
«خداوند متعال در سوره ی مبارکه نور آیه شریفه 31، دوازده گروه را نام می برد که زنان می توانند زینت وزیبایی های خود را به آنان نمایان کنند که عبارتنداز:
1 - «برای شوهرانشان» (إِلاّ لِبُعُولَتِهِنَّ).
2 - « یا پدرانشان » (أَو آبائهِنَّ) .
3 - « یا پدران شوهرا نشان » (أَو آباء بُعُولَتِهِنَّ) .
4 - « یا پسرانشان » (أَو أَبنائهِنَّ) .
5 - « یا پسران همسرانشان » (اَو اَبناء بُعُولَتَهِنَّ) .
6 - « یا برادرانشان » (أَو إِخوانِهِنَّ) .
7 - « یاپسران برادرا نشان »(أَو بنِی إِخوانِهِنَّ)
8 - «یا پسران خواهر انشان » (أَو بَنِی أَ خَواتِهِنَّ)
9 - « یا زنان هم کیششان » (أَو نِسائِهِنَّ) .
10 - «یا بردگانشان »«کنیزانشان» (أَو ما مَلَکَت أَیمانُهُنَّ).
11 - «یا پیروان وطفیلیانی که تمایلی به زن ندارند» (افراد سفیه وابلهی که میل جنسی درآنها وجودندارد) (أَو التّابِعِینَ غَیرِ أُولِی الإِربَةِ مِن الرِّجالِ ).
12 - «یاکودکانی که ازعورات زنان (امورجنسی) آگاه نیستند»(أَو الطِّفلِ الَّذینَ لَم یَظهَرُوا عَلی عَوراتِ النِّساءِ ).
دراین آیه مراداز«وَلایُبدینَ زینَتَهُنَّ اِلاّ ما ظَهَرَ مِنها» کلمه ی « ابداء » به معنای اظهار است و مراد از «زینت زنان»، مواضع زینت است، زیرا اظهار خود زینت از قبیل گوشواره ودست بند حرام نیست، پس مراد از اظهار زینت ، اظهار محل آنهاست.
2-خودآرایی درکلام
«یَا نِسَاء النَّبِیِّ لَسْتُنَّ کَأَحَدٍ مِّنَ النِّسَاء إِنِ اتَّقَیْتُنَّ فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیَطْمَعَ الَّذِی فِی قَلْبِهِ مَرَضٌ وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا»«ای همسران پیامبر!شما همچون یکی اززنان معمولی نیستیداگر تقوا پیشه کنید؛پس به گونه ای هوس انگیزسخن نگوئیدکه بیماردلان درشما طمع کنند،وسخن شایسته بگوئید».[3]
در پایان آیه این گونه شرح می دهد: «شما باید به صورت شایسته ای که مورد رضای خدا وپیامبر وتوأم با حق وعدالت باشد، سخن بگوئید» (وَقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا) .
در حقیقت جمله ی « لَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» اشاره به کیفیت سخن گفتن دارد، وجمله ی « َقُلْنَ قَوْلًا مَّعْرُوفًا» اشاره به محتوای سخن.
3-منع خودآرایی دراجتماع
«وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى وَ ....»«ودر خانه های خود بمانید.وهمچون جاهلیت نخستین (در برابر مردم) ظاهر نشوید».[4]
«قَرن» ازماده ی «وقار» به معنی سنگینی است، وکنایه از قرار گرفتن در خانه ها است، «تَبَرَّج» به معنی آشکار ساختن زینت در برابر مردم است، واز ماده ی «برج » گرفته شده است که در برابر دیدگان همه ظاهر است .[5]
4-آیه جلباب
«یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُل لِّأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاء الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِن جَلَابِیبِهِنَّ ذَلِکَ أَدْنَى أَن یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا»«ای پیامبر! به همسران ودخترانت وزنان مؤمنان بگو: « جلبابها روسری های بلند خودرا بر خویش فرو افکنند، این کار برای این که شناخته شوند ومورد آزاراجتماع قرار نگیرند بهتر است».[6]
«در این که منظور، از جلباب چیست؟ مفسران وارباب لغت چند معنی ذکر کرده اند:
1- ملحفه(چادر) وپارچه ی بزرگی که،از روسری بلندتراست وسروگردن وسینه را می پوشاند.
2 - مقنعه وخمار(روسری).
3 - پیراهن گشاد.
گرچه، این معانی باهم متفاوتند، ولی قدر مشترک همه ی آنها این است کهبدن رابه وسیله ی آن بپوشاند (ضمناً باید توجه داشت « جلباب » به کسر وفتح جیم هردو قرائت می شود).»
5ـ منع خودآرایی حتی درزنان کهنسال
«وَالقواعِدُ مِنَ النّساء الّلاتی لایَرجُونَ نکاحکاً فَلَیسَ عَلَیهِنَّ جُناحٌ اَن یَضَعنَ ثِیابَهُنَّ غَیرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزیَنةٍ وَ اَن یَستَعفِفنَ خَیرٌ لَهُنَّ واللهُ سَمیعٌ عَلیمٌ» .«وزنان وامانده که دیگر امید به شوهر کردن ندارند به شرطی که زینت خودنشان ندهند گناهی ندارند اگر جامه ی خویش بگذارند ،ودر عین حال خودداری کردن برایشان بهتر است وخدا شنوا ودانا است».[7]
دراین آیه استثنائی برای حکم حجاب زنان بیان می کند وزنان پیر وسالخورده را از این حکم مستثنی می شمرد.
پاورقی:
[1] . هاشم صالحی، نهج الفصاحه، ترجمه: ابراهیم احمدیان،ص 334.
[2] . سوره نور ، آیه 31 .
[3]. سوره احزاب ، آیه 32 .
[4] . سوره احزاب ، آیه 33 .
[5] . تفسیر نمونه ، ج 17 ، ص 313 .
[6] . سوره احزاب ، آیه 59 .
[7] . سوره ی نور ، آیه 60 .
بیشتر بخوانید:
پیامدهای بی رویه استفاده از لوازم آرایش
مدگرایی و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی آن
مدگرایی و انحراف اعتقادی و اخلاقی
پیامدهای منفی روحی و روانی مدگرایی چیست؟
.jpg "چرا پیامبر (ص) فرموده است که سوره هود مرا پیر کرده است؟")
