پیامدهای استفاده بی­ رویه از لوازم آرایش

آسیب­ های پوست و مو از جمله مهمترین آسیب ­های استفاده بی­رویه از لوازم آرایش در میان زنان است.
 

چکیده : استفاده بی رویه لوازم آرایشی از یک سو و تقلبی و غیراستاندارد بودنشان از سوی دیگر، موجب گردیده تا نه تنها زیبایی به پوست زنان و دختران ایرانی هدیه نشود، بلکه زمینه ساز شیوع انواع بیماری های پوستی نیز باشد. با ما همراه باشید.

تعداد کلمات 1298 /  تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

 

در سال های اخیر، گرایش روزافزون زنان و دختران به خصوص دختران کم سن و سال به استفاده بی رویه از لوازم آرایش به مرز بحران رسیده و نگرانی عمیقی در سطح جامعه برانگیخته است. به حدی که مهار این بحران دشوار به نظر می رسد. آخرین بررسی های انجام شده در کشور نشان می دهد که ایران، سومین کشور مصرف کننده و هفتمین کشور وارد کننده لوازم آرایشی در جهان است.[1]
در حالی که تنها یک سوم مواد آرایشی زنان ایرانی، تولید داخل و بیش از دو سوم آن به صورت واردات، پشت ویترین های وسوسه انگیز خرید می نشیند، وارداتی که بنا به آمارهای غیررسمی 25 تا 30 درصد کل آن از راه قاچاق و تجارت چمدانی وارد کشور می شود که اغلب آن ها نیز تقلبی و غیراستاندارد هستند.[2] استفاده بی رویه لوازم آرایشی از یک سو و تقلبی و غیراستاندارد بودنشان از سوی دیگر، موجب گردیده تا نه تنها زیبایی به پوست زنان و دختران ایرانی هدیه نشود، بلکه زمینه ساز شیوع انواع بیماری های پوستی نیز باشد که به نمونه هایی از آن ها اشاره می کنیم؛
 

زنان و دخترانی که در استفاده از لوازم آرایشی افراط می کنند، آرایش های خود را شبانه روزی و به هم متصل می نند و همواره قسمت های حساس بدن خود نظیر پوست صورت، موی سر، چشم ها، پلک ها و ناخن ها را با لوازم آرایشی می آرایند، غافل از اینکه مداومت در این امر، سبب جذب مقدار زیادی از مواد شیمیایی به ویژه آنیلین (AniLine) به بدن می شود که پی آمدهای وخیمی به صورت حساسیت های پوستی، کدر شدن پوست، جوش زدن و آسیب پذیری لایه بیرونی پوست به دنبال دارد و در نهایت استفاده مکرر از این لوازم زیباکننده، باعث چین و چروک پوست و پیری زودرس می شود.[3]
 

امروزه امکان انتقال عوامل بیماری زا از لوازم آرایشی یکی از مسائل بهداشتی است که به علت استفاده گسترده و استناندارد نبودن برخی لوازم آرایشی و احتمال انتقال آلودگی و خطرات ناشی از ایجاد عفونت توسط باکتری های مختلف دور از انتظار نیست. این مساله درمورد لوازم آرایشی که در اطراف چشم، در لبه پلک و بر روی مژه ها که به عنوان خط چشم و ریمل استفاده می شود با اهمیت تر است. علاوه بر این، اگر مصرف کننده در نگه داری صحیح این مواد دقت کافی نداشته باشد، ممکن است در این لوازم آلودگی ایجاد شود و در اثر استفاده مجدد، باعث انتقال باکتری به چشم شود.[4]
 

واکنش های پوستی در استفاده ناصحیح و مداوم از لوازم آرایشی، معمولا به یکی از اشکال زیر بروز خواهد کرد:
التهاب تماسی تحریکی (اگزمای تحریکی)، التهاب تماسی آلرژیک (اگزمای آلرژیک)، کهیر تماسی، واکنش های حساسیتی به نور خورشید و ایجاد کومدون و آکنه. شایع ترین انواع عوارض پوستی، التهاب تماس تحریکی و آلرژیک است که به شکل احساس سوزش، خارش، قرمزی و تاول های ریز خارش دار بروز می کند و گاه با گذشت زمان پوسته ریزی و ترک های پوستی نیز ظاهر می شود.
برخی مواد ذاتا تحریک کننده پوست هستند و چنانچه غلظت کافی داشته باشند می توانند باعث بروز علائم یاد شده شوند. مواد ضد تعریق، مواد آرایشی چشم، مرطوب کننده ها، محلول های دائمی مو و شامپوها شایع ترین مواد آزاردهنده پوست هستند و در غلظت کافی و مدت تماس طولانی اگزمای تماسی تحریکی ایجاد خواهند کرد.
التهاب های تماسی آلرژیک فقط در بعضی افراد مستعد ایجاد می شود. برخی افراد به صورت ارثی به برخی مواد موجود در محصولات آرایشی حساسیت دارند و دچار قرمزی، خارش و پوسته ریزی می شوند. البته مکن است حساس شدن فرد تدریجی باشد، یعنی مدتی محصولی را بدون مشکل مصرف کند، ولی از مقطع زمانی خاصی پس از هر بار مصرف، دچار التهاب پوستی شود.[5]
 

با استفاده از لوازم آرایشی بعضی از مواد موجود در این لوازم روی پوست قرار می گیرند که آثار سمی نور خورشید را تشدید می کنند؛ در نتیجه احتمال عوارضی مانند: آفتاب سوختگی، لک های تیره پوستی، عرق سوز و کهیرهای آفتابی را افزایش می دهد.
شایع ترین موادی که باعث تشدید عوارض توکسیک نور آفتاب می شوند، عطر مواد نگه دارنده و لانولین موجود در لوازم و کرم های بهداشتی – آرایشی است.
بیشتر از پنج هزار نوع ماده معطر در لوازم بهداشتی – آرایشی استفاده می شود که برای مخفی کردن بوی نامطبوع سایر مواد شیمیایی به آن افزوده شده است: واکنش های پوستی ناشی از عطریات، اگزمای تماس پوست و عوارض مربوط به تشدید آثار نور خورشید است. از این رو به افراد حساس توصیه می شود عطر و ادکلن را مستقیما به پوست بدنشان نزنند. مواد نگه دارنده، دومین علت شایع واکنش های پوستی هستند که برای جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها و در نتیجه جلوگیری از عفونت های پوستی به دنبال مصرف لوازم آرایشی استفاده می شوند.
لانولین ماده ای چرب است که در بسیاری از فرآورده های بهداشتی – آرایشی و حتی دارویی به عنوان پایه استفاده می شود و سایر مواد را در آن حل می کنند. هر کرم یا پماد چرب کننده ای، به خصوص اگر به صورت چند لایه مصرف شود، به علت مسدود کردن منافذ پوستی و غدد چربی ساز باعث ایجاد یا تشدید ضایعات آکنه ای و جوش های زیرپوستی می شود. به همین دلیل، خانم هایی که از کرم های آرایشی استفاده می کنند، از جوش های صورت بیشتر شکایت می کنند. بعضی اوقات مصرف محصولات حاوی لانولین به خصوص در اطراف چشم باعث تورم، خارش و قرمزی پلک ها می شود.[6]
 

یکی از مواد آرایشی که امروزه استفاده می شوند، فردهنده های مو هستند. این مواد قادرند موهای صاف را حالت دار و مجعد کنند. مکانیسم اثر این مواد به این گونه است که ابتدا باعث شکسته شدن پیوندهای شیمیایی موجود در ساختار موهای صاف می شوند و سپس اتصالات جدیدی ایجاد می کنند که نتیجه آن، مجعد شدن موی صاف است. اگر محلول فرکننده به مدت طولانی روی مو بماند و بسیار قوی باشد یا روی موهای آسیب دیده استفاده شود، باعث شکستگی مو و آسیب جبران ناپذیر آن می شود؛ حتی پوست سر نیز از آسیب این گونه محلول ها در امان نیست.[7]
 

بنا به اظهار مشاور معاون دارو و غذای وزارت بهداشت و درمان، ریزش مو در اثر استفاده از رنگ های غیرمجاز، تقریبا پدیده ای رایج است و در برخی موارد گزارش شده که پیاز موی سر فرد استفاده کننده به سبب مصرف این مواد سوخته و باعث طاسی غیرقابل بازگشت شده است.[8]

منابع:
1. موسوی؛ سید حسن (1394)، مد و مدگرایی و جایگاه آن در سبک زندگی اسلامی، انتشارات بوستان کتاب، قم، چاپ اول.

 
پی نوشت :
[1] روزنامه کیهان، چهارشنبه 22 اردیبهتش 1389؛ شماره 19643، ص6.
[2] بیتا مهدوی، «وقتی صورت ها شبیه یک ماسک نقاشی می شوند»، روزنامه جام جم، 24/5/1385.
[3] احمد صبوراردوبادی، آیین بهزیستی در اسلام، ج1، ص82 ؛ بیتا مهدوی، «وقتی صورت ها شبیه یک ماسک نقاشی می شوند»، روزنامه جام جم، 24/5/1385؛ حسین بافکار، «نگاهی به پدیده مدگرایی»، طوبی، شماره 21.
[4] روزنامه کیهان، شماره 19643، 22/2/1389؛ ص6.
[5] بیتا مهدوی، «وقتی صورت ها شبیه یک ماسک نقاشی می شوند»، روزنامه جام جم، 24/5/1385.
[6] همان.
[7] همان.
[8] همان.