معرفی الگوی نمونه (حضرت زینب(س)) برای زنان (بخش دوم)

چکیده: در نوشتار قبل، به بیان برخی از صفات و ویژگی های اخلاقی و عملی حضرت زینب کبری(س) در راستای الگو بودن ایشان برای زنان عالم پرداختیم. در این مقاله به بیان برخی دیگر از این صفات خواهیم پرداخت.

تعداد کلمات: 1309 / تخمین زمان مطالعه 7 دقیقه

5- مثبت اندیشی و مقام رضا: مومن واقعی گوهر وجود خود را در ناملایمات زندگی نمایان می کند. زیرا واضح است که ایمان، فقط به زندگی در راحتی ها و عبادت خدای متعاال نیست بلکه فلسفه خلقت انسان، عبودیت و آزمایش اوست. چنانچه امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «فی تقلب الاحوال علم جواهر الرجال»[1] در دگرگونی احوال، گوهر مردان دانسته می‌شود. با توجه به اینکه حضرت زینب(س) تلخی ها و لحظات سختی را در طی واقعه کربلا متحمل شدند، اما وقتی ابن زیاد ملعون از ایشان سوال پرسید که دیدی خدا با برادرت چه کرد؟ در جواب فرمودند: «ما رایت الا جمیلا»[2] من جز زیبایی چیزی ندیدم. آری؛ زینب کبری(س) شاهد تلاشی خالصانه در راستای بندگی خداوند متعال و انجام دستورات او و مجاهدتی عاشقانه برای نجات دین خدا بوده است. نگاه مثبت به وقایع زندگی نه فقط در ایشان، بلکه سیره عملی پدر و جد ایشان و دیگر معصومین(ع) در طی زمان حیاتشان بوده است.

6- شکر: با توجه به شدت مصیبت هایی که در طول زندگی و واقعه عاشورا و پس از آن در اسارت بر حضرت واقع گردید، وقتی که در کاخ ابن زیاد وارد شدند در ابتدای کلام خود به سپاس خدای متعال پرداخته و فرمودند: «فَقَالَتْ زَیْنَبُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَکْرَمَنَا بِنَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ ص وَ طَهَّرَنَا مِنَ الرِّجْسِ تَطْهِیرا»[3] ستایش مخصوص خدایی است که ما را بواسطه نبوت گرامی داشت و از پلیدی ها دور ساخت. همچنین در مجلس یزید نیز ابتدای کلام خود را با این جملات شروع نمودند: «فَقَامَتْ‏ زَیْنَبُ‏ بِنْتُ عَلِیٍّ ع وَ قَالَتْ‏ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ‏ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ صَدَقَ اللَّهُ کَذَلِکَ یَقُولُ- ثُمَّ کانَ عاقِبَةَ الَّذِینَ أَساؤُا السُّواى‏ أَنْ کَذَّبُوا بِآیاتِ اللَّهِ وَ کانُوا بِها یَسْتَهْزِؤُن‏...»[4] حمد سزاوار خدایی است که پروردگار جهانیان است. درود خدا بر رسول او و بر همه آل او باد... .

7- صبر: یکی از بارزترین صفات انسان های کامل، صبر و بردباری در فراز و نشیب‌های روزگار و تلخی‌های دوران است. لذا قرآن کریم در آیات مختلف، به صابران بشارت می‌دهد. حضرت زینب(س) در این زمینه در اوج کمال قرار دارند و به عنوان اسوه صبر و استقامت شناخته می شوند.

8- مقام علمی: علم آموزی و تحصیل علم از وظایف تمام مسلمانان است. حضرت زینب(س) به عقیله بنی هاشم یعنی بانوی خردمند بنی هاشم معروف‌اند. خطبه ها و کلمات و استدلال‌های حضرت زیبب(س) و برگزاری کلاس‌های تفسیر توسط ایشان گویای توانایی علمی آن بزرگوار است. یک سال بیشتر از اقامت امام علی(ع) در کوفه نگذشته بود که گروهی از بانوان خردمند کوفه شوهران خود را به خدمت امام (ع) فرستادند و پیام دادند که : ما شنیده ایم که زینب(س) نیز مانند مادر خود حضرت فاطمه زهرا(س) دارای قدرت علم و دانش فراوانی است. اگر اجازه دهید برای بهره‌مندی از دانش ایشان به حضورشان مشرف شویم. حضرت علی(ع) و زینب کبری(س) نیز موافقت کرده و زن‌ها در مجلس درس و تفسیر ایشان حاضر می شدند.

9- گذشت و ایثار: این دو ویژگی به وفور در حالات حضرت از کودکی تا بزرگ‌سالی دیده می شود. در کودکی، در خانواده ای بود که نذر کردند تا برای شفای بیماری امام حسن(ع) و امام حسین(ع) سه روز روزه بگیرند. آن‌ها روزه گرفتند و افطار خود را در روز اول به مسکین و روز دوم به یتیم و روز سوم به اسیر دادند و این خانواده که از جمله آن زینب(س) بود گرسنه ماندند و در شأن آن‌ها آیه «و یطعمون الطعام علی حبه مسکینا و یتیما و اسیرا»[5] نازل گردید. همچنین در واقعه کربلا، با توجه به اینکه غذایی که به اسیران می‌دادند بسیار ناچیز بود، سه شبانه روز جیره غذایی خود را بین کودکان تقسیم کرده و گرسنگی را تحمل نمود[6].

10- شجاعت: حضرت زینب (س) وقتی به مجلس ابن زیاد وارد شدند سلام نکردند. ابن زیاد گفت: «من هذه المتکبره» این فرد متکبر کیست؟ امام سجاد(ع) فرمودند: «هذه عمتی زینب اخت الحسین علیه السلام» ایشان عمه ام زینب خواهر امام حسین (ع) است. از طرفی نیز او را فاسق و فاجر خطاب کرده و می فرماید: «سپاس خداوندى را که شما را رسوا کرد و دروغ شما را در گفتارتان نمایاند سپس فرمود: فقط فاسق‏ رسوا مى‏شود و بدکار دروغ می‌گوید و او دیگرى است نه ما»[7].

11- پرستاری: با بررسی احادیث معصومین(ع) جایگاه ویژه و اهمیت پرستاری برای ما بیشتر نمایان می گردد. چنانچه پیامبر اسلام(ص) فرمودند: «من قام علی مریض یوما و لیلة بعثه الله مع ابراهیم الخلیل»[8] هرکس یک شبانه روز از بیماری پرستاری کند، خداوند او را با ابراهیم خلیل(ع) محشور می کند. البته این پاداش در کنار ایمان و عمل به واجبات برای فرد به ارمغان خواهد آمد.
حضرت زینب(س) علاوه بر تحمل سختی ها و مشکلات و بر دوش داشتن رسالت نهضت حسینی، وظیفه پرستاری از بیماران و مصیبت زدگان کربلا بالاخص امام زمان خود حضرت امام سجاد(ع) را بر عهده داشتند و بنابر گفته تاریخ، چند بار جان مبارک ایشان را نجات دادند.
هرچند که پرستاری وظیفه ارزشمند و مهمی است و پرستار باید با صبر و استقامت، تمام ناملایمات را برای بهبود بیمار خود تحمل نماید، اما پرستاری یکی از کوچک‌ترین وظایف حضرت بوده است.

12- روحیه: انسان باید برای رسیدن به هدف خود، در هر شرایطی و حتی در حوادث تلخ روحیه خود را حفظ نماید. از این بالاتر، آن است که نه تنها روحیه خود را حفظ کرده، بلکه به دیگران نیز روحیه بدهد.
حضرت زینب(س) با دیدن سختی ها و داغ های فراوان، نه تنها روحیه خود را حفظ کرده، بلکه همواره یار غمدیدگان و پناه اسیران بودند. ایشان حتی تسلی بخش امام سجاد(ع) نیز بودند. چنانچه پس از عبور از قتلگاه و دگرگون شدن حال امام(ع)، حضرت زینب(س) در مقام روحیه دادن و تسلی ایشان فرمودند: «ْ لَا یُجْزِعَنَّکَ‏ مَا تَرَى‏ فَوَ اللَّهِ إِنَّ ذَلِکَ لَعَهْدٌ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ص‏ إِلَى جَدِّکَ وَ أَبِیکَ وَ عَمِّکَ»[9] (ای پسر برادر!) آنچه می‌بینی تو را بی تاب نسازد، به خدا سوگند این عهد رسول خدا با جد، پدر و عمویت است

جمع‌بندی

در این مقاله به بیان دوازده ویژگی بارز شخصیتی از صفات حضرت زینب(س) پرداختیم که رعایت این صفات می‌تواند راهگشای زنان عالم در مسیر بندگی خدای متعال و رسیدن به کمالات انسانی و معنوی قرار گیرد.