عوامل و علل افسردگی

افسردگی یک حالت روانی است که همگان در لحظاتی به آن دچار می‌شوند. برای مثال وقتی که عزیزی را از دست می‌دهید، دچار افسردگی شده، شدیدا گریه و عزاداری می کنید و حتی ممکن است خواب و اشتهای خود را از دست بدهید. (1) افرادی که دارای افسردگی هستند و از این صفت رنج می‌برند، چند خصوصیت است که افسردگی آنها را تشدید می‌کند. آنها باید یاد بگیرند که به خاطر حفظ سلامت خود، آگاهی خود را بالا ببرند و زمینه های افسردگی خود را شناسایی کنند و راه های درمانی آن را طی کنند و اگر عامل ایجاد افسردگی حل و رفع نشود، پیامدهای آسیب زننده و مشکل آفرین دیگری را نیز به همراه خواهد داشت. 
 

افراد افسرده عزت نفس خود را به شدت وابسته به تایید دیگران می‌دانند. (2) 
انسان به علاقه داشتن و دیده شدن نیاز دارد. اما زمانی که به مرحله ی افراط و تفریط برسد کار را سخت می‌کند. در هر کاری باید زمینه اعتدال را رعایت کرد. دوست دا‌تن دیگران کار بسیار خوبی است اما وابسته شدن آن هم به شدت، کار را خطرناک می‌کند (از حرف بنده این منظور برداشت نشود که نباید مردمان، خانواده، همسر و فرزندانم را دوست داشته باشم. نه این نیست دوست داشتن اشکالی ندارد بلکه لازمه و حیات زندگی بشر به این دوست داشتن هاست.) 
نکته: وابستگی شدید سبب می‌شود تا از دوری آن، شما دچار افسردگی بی حالی و کسالت پیدا کنید. 
 

مهم‌ترین علت اجتماعی افسردگی، از خانواده شخص که کوچکترین، ولی پر نفوذترین واحد جامعه است، سرچشمه می‌گیرد. شخص از بدو تولد در محیط کوچک رشد کرده و شخصیتش شکل گرفته. اگر در محیط گرم و با عشق و صفا بزرگ شود و اجازه رشد و تکامل داشته باشد، قطعا دارای اعتماد به نفس بالا می‌شود. اما اگر شخص در خانواده ای بزرگ شود که انواع نابسامانی ها، اختلاف ها و کمبودها وجود دارد، آنگاه شانس او برای اسارت در چنگال بیماری افسردگی زیاد خواهد بود. (3)

نکته: خانواده ها باید به این نکته توجه داشته باشند که فرزندان، شما را به عنوان یک الگو نگاه می‌کنند اگر شما افسرده باشید فرزند شما هم مانند شما خواهد شد. در واقع این شما هستید که افسردگی را با رفتارهای خودتان به فرزندتان منتقل می کنید و یک احساس لذت و عشق به زندگی را در وجود او کمرنگ می کنید. مواظب باشید تا با رفتار نادرست ، فرزندتان را دچار بیماری افسردگی نکنید. 
 

کسانی هستند که عامل افسردگی را ژنتیک می‌دانند و اعتقاد دارند که افراد، افسردگی را از طریق ژن از پدر و مادر خود ارث می‌برند. تجربه نشان داده در اکثر موارد، فرد افسرده از خانواده افسرده سر بر آورده است و در فامیلا و اجداد او افراد افسرده وجود داشتند. (4)

نکته : یکی از نکاتی که بسیار حائز اهمیت است و در رفع مشکل افسردگی کاربرد دارد ولی مورد اهمیت قرار نمی‌گیرد، موضوع مشورت کردن است. 
البته مشورت کردن با افرادی که دارای ایمان، تخصص و آگاهی، دارای دانش و مهارت هستند و می‌توانند در افزایش آگاهی شما جهت بهبود و بیشتر کردن کیفیت زندگی و هم چنین پیشگیری از آسیب ها به ویژه افسردگی نقش موثری داشته باشند.  پس سعی کنید در مراحل زندگی با افراد متدین و با دانش مشورت کنید و خجالت نکشید. 
 

اگر به مشاور رجوع کنید و صحبت های خودتان را بیان کنید. با چند راهکار ساده، شما را از حالت افسردگی در می‌آورند. 
 

افرادی که دید مذهبی دارند به دلیل داشتن روابط اجتماعی بالا، کمتر دچار افسردگی می‌شوند. ادیان الهی توصیه به جمع گرایی می‌کنند و فرد گرایی را قبول ندارند. یک انسان غیر مذهبی درباره مشکلاتش طوری فکر می‌کند که چند اتفاق بد را مساوی با بد بختی می‌داند؛ در حالی که انسانی که دید مذهبی دارد می‌اندیشد و با خودش می‌گوید خداوند بهتر از من  به خیر و صلاح من آگاهی دارد. (5)

تجربه شخصی؛ منفی گرایی در افراد افسرده : هنگامی که با چند نفر از افراد افسرده مواجه شدم و سعی بر کمک کردن آنها داشتم و طی صحبت‌های که با همدیگر داشتیم، بیشترین وجه شباهت بین آنها در این بود که همه آنها افکار منفی داشتند یعنی؛ خوشبینانه رفتار نمی‌کردند و دوست داشتند که نگاه منفی داشته باشند و از هر صحبتی، آن که منفی تر بود را برداشت می کردند. 
توصیه به این مدل افراد : به خداوند منان توکل کنید و رابطه خودتان را با خدا خوب کنید و تفکر خودتان را شست و شو دهید، الان که عید نزدیک است و همه مشغول خانه تکانی هستند شما هم یک خانه تکانی مغزی بکنید و افکار منفی و خیال بافی های بی خود را دور بریزید و سعی داشته باشید افکار مثبت را پرورش دهید و از زندگی لذت ببرید. 

پی نوشت 
[1] شورکی، مصطفی (1389)رهایی از افسردگی، تهران: ارجمند، صفحه 11. 
[2] خنیفر، حسین و پور حسینی، مژده(1385) مهارت‌های زندگی، قم: مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران، نشر هاجر، صفحه 276.
[3] همان اولی، صفحه 13
[4] یونسی، سید جلال، (1386) تاثیر شناخت در ابتلا به افسردگی، تهران: نشر قطره، صفحه 25.
[5] همان، صفحه 86 و 87