معاشرت نوجوان با همسالان

والدین باید راه های معاشرت درست را به نوجوان خویش بیاموزند.

معاشرت ها در نوجوانی

پایان دوران نوجوانی (۱۸-۱۵ سالگی) زمانی است که جوانان تمایل به معاشرت دارند. وقتی جوان، خودش به تنهایی در جمع و مهمانی هایی که افراد حاضر در آن جا را نمی شناسد حضور می یابد ممکن است کمی دستپاچه و خجالتی باشد. معاشرت های عادی فشار کمتری به او تحمیل می کنند. به نظر می رسد در معاشرت های عادی جوانان با دوستان هم سن و سالشان بیشتر بر تفریح و سرگرمی تمرکز می کنند. معاشرت جوان نشان دهنده ی علاقه ی او به جمع و سازگاری اش با سایرین است.

به طور کلی قرار ملاقات اول نگرانی هایی به همراه دارد، نوجوان احساس دست و پا چلفتی بودن، اضطراب و حتى خجالت می کند. نمی داند چطور رفتار کند یا چه بگوید. به همین دلیل معاشرت گروهی معمولا راحت تر است.

سنجش درست بودن رابطه او با دوستانش

به هر حال ارتباط در هر سطحی که هست والدین باید وقت صرف کنند با فرزندشان صحبت کنند و با طرح این چهار پرسش به او کمک کنند که صحت و درست بودن این رابطه را بسنجد:

آیا من در رابطه ام با دیگری با خودم رفتار درستی دارم؟ برای مثال، «آیا من از خودم درست مراقبت می کنم، یا فقط از طرف مقابل خود درست مراقبت می کنم؟»
آیا من در رابطه ام با دیگری با او خوب رفتار می کنم؟ برای مثال، «آیا من نظرهای مخالف نظر خودم را می پذیرم و همیشه نظرهای مخالف را رد نمی کنم؟»
آیا من از رفتاری که طرف مقابل با من می کند راضی هستم؟ برای مثال، «آیا من آزاد هستم که به دیگران و خواسته های نامعقول آنها جواب منفی بدهم، بدون اینکه از من عصبانی شوند؟»
آیا من از رفتاری که طرف مقابل با خودش دارد راضی هستم؟ برای مثال، «وقتی من ناراحت هستم، آیا می توانم به او اعتماد کنم که بلافاصله بعد از شنیدن نارضایتی من، خودش را مقصر نداند؟»

جوان باید صادقانه به این پرسش ها پاسخ دهد، اگر پاسخ هر ۴ پرسش بله بود، یعنی این رابطه خوب است. و اگر پاسخ برخی پرسش ها منفی است، نشان می دهد که در بعضی از قسمت ها، مشکلات اساسی وجود دارند که باید برطرف شوند. در بسیاری موارد، جوان ممکن است قبل از این که یاد بگیرد چگونه رابطه را هدایت کند که به رابطه ای خوب تبدیل شود، چند رابطه ی بد را تجربه کند. تجربه گرفتن از یک ارتباط غم انگیز، آموزش بسیار سختی است. یک جوان دبیرستانی می گفت: «هرگز دلم نمی خواهد با دختری دوست شوم که مثل این یکی از من سوء استفاده کند».

عدم یادگیری ارتباط سالم در کلاس های درس

نکته ی مهم و قابل ذکر این است که جوانان روش برقراری ارتباط سالم را در کلاس درس یاد نمی گیرند، بلکه آن را در جامعه و تجربیاتی که پیش می آید، می آموزند. با وجود این، والدین نقش مهمی در کمک به فرزندان خود دارند تا از تجربیات خود برداشت مثبت کنند و چیزهای مفید بیاموزند. آنچه والدین باید به جوانان خود بیاموزند، این است که حال = آینده و هر رفتاری که جوان در زمان حال با جنس مخالف خود دارد در آینده هم که سنش بیشتر می شود با همسرش همان رفتار را خواهد داشت.

بنابراین این موضوع بسیار مهم است و نوجوان در حالی که رشد می کند، والدین تشخیص دادن چیزهای خوب را باید به او بیاموزند (مانند ایستادگی کردن در موضع برابر)، برای اینکه خوب قضاوت کند، بی طرفی خود را حفظ کند، و بدی (مانند مسلط شدن وسوسه و اجبار بر آنها) را هرگز دوباره تجربه نکند.

رفتن به مهمانی برای بسیاری از جوانان باید سرگرمی دلخواه باشد، گاهی اوقات مهمانی رفتن برای نوجوان اصلا لذت بخش نیست به ویژه اگر مهارت لازم برای برقراری رابطه ی اجتماعی را نداشته باشد ممکن است تحت فشار قرار بگیرد و راحت نباشد. بعضی از مهمانی ها مثل جمع های دوستانه نیست که جوانان در آن شرکت می کنند، بلکه به طور رسمی از مهمانان دعوت شده است و بیشتر افراد شرکت کننده در مهمانی برای جوان ناشناس هستند.

بنابراین جوان نیاز به تلاش بیشتری دارد تا رفتارش توأم با آرامش باشد و با سایر افراد بتواند ارتباط برقرار کند. مواقعی پیش می آید که او نمی داند یا مطمئن نیست چه باید بگوید. گاهی اوقات جوان چون اعتماد به نفس کافی ندارد، وقتی از او سؤالی می کنند، احساس می کند فضای اتاق متشنج و مملو از انرژی منفی است و بر لبه ی پرتگاه ایستاده است.

آماده سازی نوجوان برای معاشرت های سالم

چون اکثر والدین در دوران جوانی خود چنین شرایطی را تجربه کرده اند، احساس او را کاملا درک می کنند. والدین می توانند با راهکاری که می دانند فرزند خود را راهنمایی کنند تا موقعیت های سخت را تبدیل به موقعیت های قابل تحمل و حتی لذتبخش کند. والدین برای آماده سازی جوانان خود برای شرکت در مهمانی هایی که افراد ناشناس در آن حضور دارند می توانند از آنان بخواهند به چهار پرسش پاسخ دهند.

«درباره ی خودم چه می توانم بگویم؟» (می توانم راجع به چیزهایی که برایم جالب هستند و دوست دارم صحبت کنم).
«راجع به چه چیزهایی از دیگران می توانم سؤال کنم؟» (می توانم درباره ی آنها و اتفاقاتی که در زندگی برایشان افتاده کنجکاو باشم).
«چگونه می توانم ظاهر و رفتاری دوستانه داشته باشم؟» (می توانم لبخند بزنم، و موقع صحبت کردن سرم را بالا بگیرم و به چشم طرف مقابل نگاه کنم).
«چطور خود را علاقه مند نشان دهم؟ (می توانم به صحبت های آنها گوش کنم و بخواهم بیشتر صحبت کنند).

یکی از مهمانی هایی که والدین باید از برگزار شدنش پرهیز کنند، مهمانی در خانه ی بدون بزرگ تر است. گاهی والدین چند روز به سفر می روند و به فرزند نوجوان خود اطمینان می کنند، وقتی می گوید آن قدر بزرگ شده است که مسئولیت بپذیرد و از خانه در نبود آنها محافظت کند. اما معمولا در غیاب والدین اتفاقات دیگری می افتد.

چندتایی از دوستان تصمیم می گیرند حالا که بزرگترها نیستند دورهم جمع شوند. اما متاسفانه می دانید که در این جور مواقع چه اتفاقی می افتد. در این موارد، هرکسی سعی می کند دوست خودش را دعوت کند و مهمان هم دوست با دوستان خودش را دعوت می کند، به این ترتیب کسانی به مهمانی می آیند که جوان اکثر آنان را نمی شناسد و سر مهمانان دیگر از دست میزبان خارج می شود و اتفاقات گاه خطرناکی رخ می دهد.

مهمانان ممکن است به وسایل خانه صدمه بزنند و خسارات هنگفتی وارد کنند، از خانه سرقت کنند یا محل زندگی شما را تبدیل به زباله دانی کنند. خطرهایی هم ممکن است سایر مهمانان را تهدید کند. ایجاد مزاحمت کنند، تعرض کنند، با هم درگیر شوند و یکدیگر را زخمی کنند، باعث نارضایتی همسایه شوند به طوری که جبران آن تقریبا غیر ممکن باشد.

صرفنظر از این که چقدر فرزند خود را مسئولیت پذیر می دانید، هرگز او را در خانه تنها نگذارید. این را به خاطر داشته باشید که وقتی گربه در خانه حضور ندارد، موش ها در مقابل وسوسه های شیطنت آمیز نمی توانند مقاومت کنند.

نویسنده: کارل پیکارد

منبع: کتاب «دوران نوجوانی فرزندتان را دریابید»