رابعه گیلانی

1280 ق، ام‏سلمه خانم از زنان خوشنویس، عارف، خیر و نیكوكار. وى دختر حاج میرزا محمد رشتى، از بزرگان وزراى گیلان و همسر حاج میر اسماعیل رشتى، از رجال معروف آن ولایت بود. هنگامى كه عارف مشهور حاج محمدجعفر كبوتر آهنگى به گیلان رفت و مشغول وعظ و ارشاد و هدایت مردم شد، ام‏سلمه در مجالس وى حضور یافت و از محضرش استفاده كرد و از مریدان او گردید و از آن پس به سیر و سلوك عرفانى و تهذیب نفس پرداخت، پس از آنكه آوازه كمالات عرفانى حاج آقا رضا همدانى را شنید به محضر او شتافت و از مریدان خاص وى شد. محمد شاه قاجار (1264 -1250 ق) كه خود تمایلات صوفیانه داشت، وقتى خبر فضایل و كمالات ام‏سلمه را شنید به وى لقب «رابعه ثانیه» داد و او را مأمور وعظ و ارشاد مردم كرمان نمود. در آن شهر وى مرقدى مشتمل بر گنبد، صحن و تعدادى حجره بر سر مقبره جمعى از مشایخ و عرفا، بنا كرد و دو هزار تومان به مصرف آن رساند كه یك هزار تومان آن را محمد شاه تقبل كرد. این مرقد بعداً به مزار میرزا حسین‏خان شهرت یافت. ام‏سلمه املاك زیادى مانند چندین پارچه آبادى و روستا، تیمچه، باغ و... صدقه و وقف نمود و تولیت آنها را به حاج قا رضا همدانى و پس از او به عالمترین، فاضل‏ترین و عارفترین فرزندان پسر یا دخترش داد و در صورت انقراض نسل وى به عالمترین، عارفترین و پرهیزكارترین شخص رشت سپرد. پس از احداث مرقد مزبور، وى به قم آمد و بیست سال در آنجا زیست و در همان شهر درگذشت و به خاك سپرده شد.