در طول تاریخ بشر دنبال زیباسازی و خوب نشان دادن بدن خود بوده است و همواره سعی کرده است با به خدمت گرفتن علم، با توجه به شرایط و محیط زندگی خود، خود را به نهایت زیبایی برساند تا بدین طریق حس زیبا دوستی و جمال طلبی خود را ارضاء کند. این روند تا جایی ادامه پیدا کرده که امروزه بالای ده نوع جراحی زیبایی برای داوطلبان این مسئله موجود می باشد. امروزه جراحی زیبایی یکی از شایع ترین اتفاقات پزشکی دنیا است که هر روزه بر متقاضیان این مسئله افزوده می شود. تب این موضوع به حدی در ایران داغ شده است که ایران با رتبه سوم دنیا در آمار جراحی بینی رسانده است و رییس انجمن تحقیقات راینولوژی گفت: «نتایج یک تحقیق که به تازگی انجام شده نشان داد میزان گرایش به جراحی بینی در ایران هفت برابر کشورامریکاست.» [1]
این حس زیبایی دوستی و جذاب بودن با عمل بینی و برداشتن چروک پوست شروع شد و الان به گوش و تغییر حالت پا برای پوشیدن کفش های خاص رسیده است و قطعا این پایان راه نیست و بشر با توجه به زیاده خواهی هایش، از هیچ تلاشی برای کسب محبوبیت دریغ نمی کند. بهتر است به قول اون مثال معروف بیاییم و اشکال دماغ را برطرف کنیم و الا همه دماغ ها مشکل دار نیست. اما ریشه این تغییرات زیبایی در چیست و شاید بعضی فکر کنند فقط دختران مجرد برای جلب توجه و ازدواج پا به این عرصه می گزارند، اما زنان متاهل هم در این طیف بزرگ دوستاران عمل زیبایی سهم فراوانی دارند.
انگیزه های این علاقه ها را می توان در این چند دسته اصلی محصور بدانیم:
الف: انگیزه های فردی
انگیزه های فردی یکی از مهمترین علل تمایل به تغییر چهره نازیبا به زیباست که با دقت بیشتر و تحقیقات میدانی به موضوعات ریزی می رسیم که چند مورد را ذکر می کنیم:
1_ نداشتن اعتماد به نفس به زیبایی فعلی
2_ تغییر و تنوع طلبی و رسیدن به زیبایی جدید
3_ جزئی نگری و حساسیت های فردی
ب: انگیزه های خانوادگی و محیط دوستانه
خانواده و اطرافیان و تغییرات سبک زندگی باعث پذیرش راحت نظر دیگران درباره زیبایی فعلی فرد شده است و علل زیر هم کلیاتی را به ما در این فضا نشان می دهد که بیانش می پردازیم:
1_ چشم و هم چشمی و رقابت در خانواده و فامیل و دوستان
2_ کسب رضایت همسر
3_ مقایسه شدن با زنان زیبا توسط همسر
4_ تشویق و ترغیب دوستان
5_ پایان دادن به تحقیرهای نازیبا بودن
ج: انگیزه های شرایط اجتماعی
موج فراوانی از کشش به سمت جراحی زیبایی بعد از ازدواج و ورود به محیط های اجتماعی و تاثیر پذیری ازفرهنگ حاکم بر محیط زندگی است و فقط بحث زیباطلبی و موارد فوق نیست و مواردی دیگری است که به چند مورد اشاره می کنیم:
1_ تاثیر پذیری از محیط دانشگاه
2_ جلب توجه و جذب جنس مخالف
3_ همراهی با مد و بروز بودن
4_ محیط های فشار کار برای جذاب بودن
5_ تاثیر تبلیغات در ماهواره و رسانه
6_ بالا بردن پرستیژ اجتماعی
با ذکر موارد فوق تقریبا انگیزه های کسب زیبایی احصا شده است و اگر با دقت بنگریم مشکل هویت و خود کم بینی و عدم عذت نفس و در واقع خالی بودن توصیه های دینی و تفکر عاقلانه برای کسب معنویت و پذیرفتن زیبایی ذاتی و موجود، مشهود می باشد.
در پایان هم به چند روش کسب محبوبیت از منظر دین اشاره می کنیم:
1_ ایمان و عمل صالح
خداوند در قرآن کریم برای رسیدن به محبوبیت دو شرط قرار دادند و فرمودند: «إِنَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا؛ همانا کسانی که ایمان آورده و عمل های شایسته کرده اند، به زودی خدای رحمان برای آنها دوستی و محبتی (در دل های فرشتگان و مؤمنان در دنیا و آخرت) قرار می دهد. »[2]
قطعا ایمان آوردن و مومن شدن خود شرایطی و مراتبی دارد که بایید حداقل فرق موجود بین ایمان و اسلام را بدانیم که هر کسی شهادتین جاری کرد یقیقا مومن نیست و باید در مسیر بندگی تلاش کند تا به مقام ایمان برسد و پیغمبر اسلام (ص) در کلامی به امام علی (ع) فرمودند: «مؤمن كامل دارای 103 صفت است و اين صفات در پنج شاخه خلاصه می‌شود، صفات عملی گذرا و صفات عملي مستمر نيت، صفات ظاهری و باطنی. سپس اميرمؤمنان فرمود: ای رسول خدا اين 103 خصلت چيست؟» [3]
عمل صالح هم حتمادر سایه ایمان محقق می شود لذا بعضی گمان نکنند که صرف خوب بودن بدون ایمان نماز و ... می تواند انسان را تعالی بدهد و محبوب قلوب کند و اگر محبوبیتی هم باشد نمی تواند ماندگار و دائم باشد.
2_ خوش اخلاقی و مهربانی
قطعا سیره و سنت انبیا و خصوصا رسول خاتم بر پایه اخلاق خوب و مهربانی است و در سیره اهل بیت هم بسیار شاهد بودیم که خیلی از افراد با یک محبت و خوش اخلاقی جذب دین و حتی منجر به مسلمان شدنشان شده است. در ماجرای برخورد مرد بددهن شامی با امام حسن مجتبی (ع) و ادبیات کریمانه حضرت این مرد در جواب گفت: «گواهی می دهم که تو جانشین خدا در زمینی. خدا بهتر می دانست که رسالت خویش را به عهده چه کسی قرار دهد. تو و پدرت علی منفورترین مردم نزد من بودید و اکنون محبوب ترین مردم نزد من هستید. آنگاه دعوت امام علیه السلام را پذیرفت و تا وقت رفتنش مهمان آن حضرت بود.» [4]
پس بهتر است به جای اینکه این مسیر بی پایان مد گرایی و زیبا شدن های زود گذر با عوارش و مشکلاتش را پیش برویم، با توجه به آموزه های دین دنبال کسب معنویت در روابط اجتماعی و خانوادگی باشیم.
مطالعه بیشتر: پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهارم ،شماره دوم، پاییز و زمستان1392، صص 1-22.
پی نوشت:
[1]. باشگاه خبرنگاران جوان، 91/10/27.
[2]. مریم/آیه 96.
[3]. مجلسی، بحارالانوار، ج 64، ص 310.
[4]. مجلسی، بحارالانوار، ج 43، ص 344.
