حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا طی سخنانی بر برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(ع) در ایام ماه محرم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی تأکید کرد.
در همین رابطه برخی از مراجع عظام تقلید و اساتید حوزه‌های علمیه به ارائه نظرات خود در خصوص نحوه عزاداری در ایام سوگواری امام حسین(ع) پرداخته‌اند.
نظر آیت الله سیستانی
آیت الله سیستانی به استفتای جمعی از مؤمنین که از ایشان درخواست توضیح چگونگی برگزاری عزاداری حضرت سید الشهداء (صلوات الله علیه) در زمان ویروس کرونا داشتند پاسخ دادن که متن آن به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علی الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین و رحمه الله و برکاته
برای ابراز غم و اندوه در این مناسبت دردناک، و اظهار همدردی با پیامبر اکرم(ص) و خاندان پاک آن حضرت در این مصیبت بزرگی که به اسلام و مسلمانان وارد شده است، راه‌های مختلفی وجود دارد؛ که از جمله، موارد زیر است:
1ـ افزایش قابل توجه در پخش مستقیم مجالس حضرت ابا عبد الله (علیه السلام) از طریق شبکه‌های تلویزیونی و فضاهای اینترنتی؛ برای این منظور شایسته است که مراکز و مؤسسات دینی و فرهنگی، با خطیبان برجسته و مدّاحان توانا هماهنگی به عمل آورند، و نیز مؤمنان را تشویق کنند تا در خانه‌های خود و جاهایی مانند آن، به برنامه‌های سخنرانی و مداحی گوش فرا داده و از آنها استفاده کنند.
2ـ برگزاری مجالس خانگی در ساعت‌های معینی از شب یا روز؛ به گونه‌ای که تنها افراد خانواده و کسانی که با ایشان رفت‌وآمد دارند در آن حضور یابند و به برخی از برنامه‌های عزاداری، هر چند مجالسی که به صورت مستقیم از شبکه‌های ماهواره‌ای یا در فضاهای اینترنتی پخش می‌شود، گوش بسپارند.
اما در مجالس عمومی، باید همه ضوابط بهداشتی با دقت تمام رعایت گردد؛ بدین معنا که فاصله اجتماعی بین حاضران منظور شود و ماسک‌های بهداشتی و دیگر لوازم بازدارنده از گسترش ویروس کرونا مورد استفاده قرار گیرد.
در این مورد همچنین لازم است به تعداد مجاز حاضران برابر با ضوابطی که مقامات ذی‌ربط تعیین می کنند، اکتفا شود، که البته این موضوع با توجه به برگزاری مراسم در فضاهای سرپوشیده یا باز، و بسته به میزان گسترش ویروس در شهرهای مختلف، تفاوت دارد.
3ـ پخش و توزیع پردامنه نمادهای عاشورایی، و برافراشتن پرچم‌ها و قطعات سیاه رنگ در میدان‌ها و خیابان‌ها و کوچه‌ها و دیگر فضاهای عمومی، با رعایت عدم تعرض به حرمت اموال و املاک خصوصی و مانند آن، و تبعیت از قوانین جاری در کشور. البته مناسب است که در این نمادها، بخش‌هایی از سخنان حضرت امام حسین (علیه السلام) در نهضت بزرگ اصلاح‌طلبانه آن حضرت و شاهکارهای اشعار و متون گفته‌شده پیرامون فاجعه کربلا آورده شود.
در زمینه خوراکی‌های مرسوم به این مناسبت، ضرورت دارد که شرایط بهداشتی لازم در تولید و توزیع آنها مد نظر قرار گیرد؛ هر چند رعایت این مسائل موجب گردد که برای جلوگیری از شلوغی در زمان توزیع، تنها به تهیه غذای خشک و رساندن آن به خانه‌های مؤمنان بسنده شود.
خداوند همه را در راه احیای این مناسبت مهم و اقامه عزای سرور جوانان بهشتی (صلوات الله و سلامه علیه) برابر با شرایط موجود موفّق بفرماید؛ انه ولیُّ التوفیق.
9 ذی الحجه 1441 هـ.ق.
نظر آیت‌الله وحید خراسانی
آیت‌الله وحید خراسانی مرجع تقلید شیعیان در پاسخ به سؤالی نظر خود را درباره برگزاری مراسم عزای سیدالشهدا(ع) در ماه محرم در ایام کرونایی بیان کردند که سؤال و پاسخ این مرجع تقلید به این شرح است:
سؤال حضور محترم حضرت آیه الله العظمی وحید خراسانی دام ظلّه:
وظیفه ما در ایام محرم‌الحرام نسبت به اقامه عزا حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام و سایر مناسبات اهل‌بیت علیهم‌السلام باوجوداین بیماری (کرونا) چیست؟
پاسخ معظم له:
شعائر اهل‌بیت علیهم‌السلام و خصوصاً اقامه عزای حضرت سید الشهداء علیه‌السلام، نباید تعطیل شود، ولیکن با رعایت جهات بهداشتی و آنچه متخصصین امر توصیه می‌کنند.
نظر آیت الله مکارم شیرازی
آیت الله ناصر مکارم شیرازی یکی از مراجع عظام تقلید در دیدار حجت الاسلام والمسلمین قمی رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به گزارش ارائه شده از سوی وی، اظهار کرد: شکی نیست که ما اصول داریم که به هیچ وجه نمی‌توانیم آنها را رها کنیم؛ از جمله آن مسأله عزاداری محرم و صفر است.
وی با تأکید بر لزوم تدبیر مناسب در این خصوص، عنوان کرد: اگر این امور را رها کنیم اسباب دردسر است، اگر بخواهیم عمل کنیم باید به شکلی باشد که هم پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود و هم از جنبه‌های معنوی و مذهبی غافل نشویم؛ همان گونه که در مورد نماز جمعه هم این دستور داده شده است.
آیت الله مکارم شیرازی تصریح کرد: اگر ضابطه و معیاری در این خصوص نداشته باشیم، مشکلاتی پیش خواهد آمد، بنابراین قطعاً باید متولیان امر در این خصوص توجه کافی و لازم را داشته باشند تا هم دغدغه‌های مذهبی و دینی مردم مورد توجه قرار گیرد و هم پروتکل‌های بهداشتی و سلامت آنها حفظ شود.
وی با تأکید بر این‌که به هیچ قیمت نمی‌توان جلوی برگزاری مراسم عاشورا را گرفت، افزود: در زمان رضاخان با عاشورا چه کردند؟ اما همه دیدند که کاری از پیش نبردند.
این مرجع تقلید در ادامه به مشکلات موجود در کشور از جمله مباحث اقتصادی اشاره و تصریح کرد: ما همان گونه که مشکلات فرهنگی را بیان می‌کنیم به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم هم می‌پردازیم؛ در این خصوص بیانیه‌ای صادر کردیم تا مردم بدانند مراجع هم نسبت به گرانی‌ها انتقاد می‌کنند و تذکرات لازم را می‌دهند.
آیت الله مکارم شیرازی ورود روحانیت به مسائل اجتماعی از جمله کمک آنها به مدافعان سلامت را ستود و تأکید کرد: در شرایط حساس و خطیری که بسیاری از بیماران و مبتلایان کرونایی فراری بودند، ورود روحانیت و طلاب به این عرصه و کمک به بیماران و حتی غسل و کفن و دفن مرحومان تأثیر بسیار زیادی در جامعه گذاشت و این خود از بهترین نوع تبلیغات اثرگذار است.
وی بر لزوم بهره گیری بهتر و بیشتر از این ظرفیت توصیه و ابراز کرد: این نوع فعالیت‌ها و کمک‌های روحانیت از طرفی تبلیغ است و از جهتی دیگر نشان می‌دهد که روحانیت و حوزه‌ها در کنار مردم و همدردشان هستند.
استاد برجسته حوزه علمیه قم درباره نذورات نیز خاطرنشان کرد: نذوراتی که مقید به شروط و قیود خاصی است مثلاً در شب عاشورا و یا فلان غذا و فلان حسینیه بوده، تغییر این نوع نذورات مشکل است و باید به شکلی مناسب و با رعایت جهات بهداشتی انجام پذیرد، اما نذوراتی که مقید نیست را می‌توان تغییر داد.
نظر آیت‌الله سبحانی
آیت الله العظمی سبحانی مرجع تقلید شیعیان در خصوص عزاداری سیدالشهدا(ع) در دوران کرونا نظر خود را بیان کردند.
متن پیام این مرجع عالیقدر به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
سلام بر سالار شهیدان حضرت حسین بن علی (علیه السلام)، سلام بر شهیدان راه حسین (علیه السلام)، درود بی‌پایان بر شهداء راه حق بالاخص شهداء دشت کربلا
ایام ماه محرم و صفر، ایام عزاداری است و حسینیان که قلوب آنان لبریز از مهر سالار شهیدان است این دو ماه را نمی‌توانند بدون عزاداری سپری کنند، بالاخص به فرموده حضرت امام (ره) : «ما هر چه داریم از محرم و صفر داریم» و در عین حال سلامت فرد و جامعه نیز یکی از فرائض است که حفظ آن لازم است.
مسئولان سلامت جامعه باید برنامه‌ریزی کنند که عزاداری انجام بگیرد و سلامت جامعه نیز محفوظ بماند. خداوند متعال این بلا را از سر بشریت برطرف فرماید.
نظر آیت الله علوی گرگانی
آیت الله العظمی «محمدعلی علوی گرگانی» از مراجع تقلید شیعه در پاسخ به پرسشی حکم اقامه عزاداری ایام محرم در شرایط کرونا را بیان کردند.
پرسش و پاسخ معظم له به شرح زیر است:
سلام علیکم
وظیفه ما در ایام محرم الحرام نسبت به اقامه عزاء حضرت سیدالشهداء علیه السلام و سایر مناسبات أهل بیت علیهم السلام با وجود این بیماری (کرونا) چیست؟
باسمه تعالی
پاسخ آیت الله علوی گرگانی:
اقامه عزای سید الشهداء علیه السلام در ماه محرم از جمله مهم ترین شعائر دینی است که هرگز نباید فراموش شود و در شرایط فعلی که ویروس کرونا گسترش یافته، لازم است با سیاه پوشی و نصب پرچمهای عزاداری و مراقبت نفس، مجالس عزاداری به روشهای سنتی با رعایت نکات بهداشتی یا به طرق نوین و ابتکاری انجام شود.
منبع:
1. خبرآنلاین/ نظر مراجع تقلید و روحانیون درباره عزاداری در شرایط کرونا
2. تسنیم/ پاسخ آیت الله سیستانی به استفتایی درباره نحوه برگزاری مراسم عزاداری امام حسین (ع) در سایه کرونا
3. تسنیم/ آیت‌الله وحید خراسانی: اقامه عزای سیدالشهدا(ع) نباید تعطیل شود
4. ابنا/ نظر مراجع عظام درباره عزاداری امام حسین(ع)
