روش کار بدین صورت است که دختران و پسران جوان, با نگاهی به مانیتور و نه چهره به چهره رو به رو، باید از پشت قاب مجازی این سایت‌ها به توصیف ظاهر و خصوصیت‌های اخلاقی خود بپردازند و اطلاعاتی را ثبت کنند تا شاید این کار، گره‌گشای بزرگترین انتخاب زندگیشان باشد.
ازدواج‌های اینترنتی و سایت‌های همسریابی در حال تبدیل شدن به مشکلی بزرگ برای خانواده‌ها و فرزندان دلبند آنها در فضای مجازی هستند. این گونه فعالیت‌ها موقعیتی سوء، برای انجام انواع کلاهبرداری‌ها، مزاحمت‌ها و هتک حرمت و حیثیت هموطنان از طریق فریب و دسترسی به اطلاعات شخصی و خانوادگی آنان و نقض حریم خصوصی افراد بویژه بانوان فراهم می‌سازد.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
اینترنتی شدن روابط اجتماعی در جامعه امروز ایران بیان کننده این واقعیت است که گپ و گفت‌ها و مراودات دوستانه در دنیای مجازی به طرز ناباورانه‌ای در حال تبدیل شدن به فرهنگی پذیرفته شده است.
امروزه هموطنان ما استفاده از وسایل ارتباطی مدرن چون اینترنت و رایانه را جزء لاینفک زندگی خود می‌دانند. دنیای جدید نیز شیوه نوین را برای زندگی می‌طلبد و از همین رو زندگی نسل جدید با نسل گذشته متفاوت شده است به طوری که بسیاری از افراد ترجیح می دهند امور روزمره و گاه ضروری زندگی خود از جمله ازدواج و تجارت را از طریق اینترنت پیگیری کنند.
سایت‌های همسریابی و محیط‌های گفتگوی اینترنتی و شبکه‌های اجتماعی، این روزها بستری برای انجام اینگونه فعالیت‌ها فراهم ساخته است. با این که مراجع مسئول مانند وزارت ورزش و جوانان برنامه‌هایی برای ساماندهی سایت‌های مزبور دارند و هشدارهای متعددی نیز در این زمینه از طرف این پلیس داده شده است اما متاسفانه هنوز کاربرانی هستند که به امید باز شدن بختشان و بدون آگاهی یا داشتن اطلاعات لازم، به عضویت این سایت‌ها در می‌آیند و دچار آسیب می‌شوند.
در رابطه با اینکه این سایت ها چقدر بتوانند در برقراری و توسعه روابط اجتماعی و یا حل مشکل ازدواج جوان‌ها موثر باشند طبیعتاً باید در حوزه مربوطه و بوسیله پژوهشگران و متخصصان رشته های مرتبط مانند علوم اجتماعی و روانشناسان بحث و اظهارنظر شود.
با اینکه اتکا به اینترنت و فضای مجازی ممکن است در نگاه اول راهی آسان برای همسریابی تلقی می شود ولی واقعیت آن است که فضای نامطمئن مجازی می تواند فرصتی را برای سوءاستفاده کنندگان نیز فراهم نماید تا با دام افکنی اقدام به کلاهبرداری و فریب و آسیب به متقاضیان این خدمات نمایند. سایت‌های همسریابی، موضوع جدی این سال‌های اخیر که به دلیل کاهش نرخ ازدواج در کشور باید جدی هم گرفته شود چرا که برخی از افراد سودجو، ازدواج جوانان که مهم‌ترین انتخاب زندگی شان است را دستمایه‌ای کرده اند تا جیب خود را پر پول و با زندگی بسیاری از این جوانان بازی کنند.
اغلب کارشناسان حوزه ازدواج و خانواده بر این باور هستند که صرفا پاسخ به چند گزینه و ثبت ویژگی‌هایی که فرد سعی می‌کند از رنگ و لعاب هایش بگوید نمی‌تواند تضمینی برای ازدواج موفق جوانان باشد. زیرا مجازی، فضایی است که ناگفته و ناخوانده اش پیداست.
حسین ابراهیمی مقدم، روانشناس و استاد دانشگاه در رابطه با فعالیت سایت‌های همسریابی اظهار کرد: به مساله سایت‌های همسریابی, هم می‌توان خوش بینانه و هم کاملاً بدبینانه یا به صورت معمولی نگاه کرد. خوش بینانه این که این سایت‌ها در بهترین حالت، اطلاعات تمامی افراد را بر اساس آنچه خود فرد در اختیارشان قرار داده بازتاب می‌دهند که در این میان، عاطفه و احساس و مسائلی از این دست بین افراد وجود نخواهد داشت که در همین خوش بینانه‌ترین حالت ممکن هم می‌بینیم که نتایج، خیلی خوب نیست تا جایی که در برخی از کشور‌های دنیا مثل فنلاند، در این خصوص، پژوهشی انجام و مشخص شده است افرادی که از این طریق باهم آشنا شده‌اند شاید به ظاهر زندگی خوبی داشته باشند، اما در عمل شادکامی ندارند و علت آن هم شاید این است که دنیای مجازی نمی‌تواند کیفیت‌ها را بررسی کند.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
این روانشناس گفت: از منظر بدبینانه این سایت‌ها باید گفت که برخی از این سایت‌ها به هیچ عنوان معتبر نیستند تا جایی که حتی افراد شیادی عضو آنها می‌شوند و به بهانه ازدواج دنبال طعمه می‌گردند. من خودم مراجعانی از این دست داشته‌ام که از همین طریق مورد سوء رفتار و حتی تجاوز قرار گرفته بودند.
چند روز گذشته بود که احسان چگنی، قاضی دادگستری و اعظم کریمی، مدیر کل دفتر برنامه ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان در گفت و گویی، به برخی از ابعاد و پیامد‌های فعالیت سایت‌های همسریابی پرداختند.
احسان چگنی، قاضی دادگستری با اشاره به این که سایت‌های همسریابی دارای ابعاد مختلف، اجتماعی، حقوقی و حتی کیفری هستند, اظهار کرد: قبل از بررسی حقوقی و کیفری این موضوع باید بستر‌های اجتماعی آن را بررسی کرد و نیاز‌های اجتماعی، عاطفی و روانی را مورد توجه قرار داد. زیرا در جامعه امروز، بسیاری از افراد, دارای خلاء‌های عاطفی هستند و همین موضوع باعث سوق پیدا کردن آنها به این مسئله می‌شود.
وی با بیان این که مسئولان مربوطه باید اقدام‌هایی در این خصوص انجام دهند, بیان کرد: مسئولان امر باید مقدمات ازدواج آسان جوانان را فراهم کنند و آموزش‌های همگانی و اجتماعی در این زمینه صورت بگیرد و در مرحله بعد، وظیفه دستگاه قضایی و پلیس است که به این موضوع ورود کنند؛ بنابراین آنچه که در وهله اول اهمیت دارد، ریشه یابی این مسئله در حوزه اجتماعی است و سپس ورود به مواضع حقوقی آن هاست.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
این قاضی دادگستری در رابطه با شرعی بودن ازدواج موقت از طریق فضای مجازی تصریح کرد: در این زمینه, شرایطی برای صحت این عقد نکاح وجود دارد که مشخص بودن شخصیت طرف, یکی از اصول تایید عقد نکاح است و در فضای مجازی, شخصیت افراد به صورت مشخص معلوم نیست و امر مشکلی است.
بر اساس سیاست گذاری و برنامه ریزی‌های وزارت ورزش و جوانان، هر آنچه که باعث اخلال در ازدواج و سبک زندگی جوانان و همچنین تخلف ها در این حوزه باشد را رصد کرده و بر مبنای احساس مسئولیت، پیگیری می‌کنیم.
این‌ها بخشی از صحبت‌های اعظم کریمی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان است که تاکید کرد هیچ یک از سایت‌های همسریابی، از دستگاه‌های دولتی، از جمله وزارت ورزش و جوانان مجوز ندارند و از سال گذشته، در این زمینه کار کرده‌ایم تا جلوی فعالیت این سایت‌ها را بگیریم. چرا که بارها، افراد مختلفی برای دریافت مجوز مراجعه کرده تا در حیطه راه اندازی سایت‌های همسریابی فعالیت کنند.
وی بیان کرد: انگیزه‌های اقتصادی، یکی از بزرگترین مشکلات این سایت‌ها و مراکز مشابه است که هیچ ساز و کاری برای این که بتوان از نظر تعرفه گذاری و اقتصادی، کار‌های آنها را رصد کنیم وجود نداشت و همچنین هیچ ساز و کاری برای اینکه مسائل شرعی معرفی دختران و ارتباط آنها با یکدیگر را در نظر گرفت، نداشتیم.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی وزارت ورزش و جوانان، از برخورد با همه سایت‌های همسریابی خبر داد و گفت: پس از ارزیابی که از سایت‌های موجود کردیم، مشخص شد این سایت‌ها اصلا به دنبال ازدواج دائم و کمک به جوانان نبودند و عمدتا به دنبال ازدوج موقت بودند و از این بنگاه اقتصادی کسب درآمد می‌کردند.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
کریمی تاکید کرد: از اساس با شکل گیری سایت‌های همسریابی که تبدیل به بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند مخالف هستیم و این افراد اصلا قصد کمک به ازدواج جوانان را ندارند.
سرهنگ رامین پاشایی، معاون اجتماعی پلیس فتا با اشاره به این که ریشه رشد سایت‌های همسریابی در مسائل فرهنگی است، گفت: نظارت‌های کافی بر عملکرد سایت‌های همسریابی وجود ندارد که با رفتار‌های مجرمانه باعث سوء استفاده برخی افراد، از این فضا می‌شود.
وی با بیان وجود تقاضا‌های کاذب در حوزه سایت‌های همسریابی تصریح کرد: با توجه به این که قوانین به خوبی نوشته نشده‌اند و به خوبی نیز اجرا نمی‌شوند، سایت‌های همسریابی در فضای مجازی جولان می‌دهند.
معاون اجتماعی پلیس فتا ادامه داد: بین دستگاه‌های اجرایی کشور در این حوزه ناهماهنگی وجود دارد. این در حالی است که هماهنگی کامل بین سایت‌های همسریابی وجود دارد و در حقیقت، گردانندگان این سایت‌ها از ناهماهنگی‌های موجود نهایت سوءاستفاده را می‌کنند و متاسفانه, همین موضوع، امنیت فضای مجازی و کاربران را تهدید می‌کند.
پاشایی با اشاره به آسیب‌های ناشی از سایت‌های همسریابی افزود: متاسفانه، در این سایت‌ها شاهد انواع کلاهبرداری‌های مالی بوده ایم و نظارت‌های صورت گرفته نیز، پاسخگوی جامعه نبوده است تا جایی که افرادی مبادرت به دایر کردن سایت‌هایی تحت عنوان همسریابی کرده‌اند و اپلیکیشن‌هایی را نیز در این زمینه ساخته‌اند و متاسفانه تقاضا‌هایی که در این زمینه وجود دارد کاذب است.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
وی از وجود انواع کلاهبرداری‌ها در سایت‌های همسریابی گفت و بیان کرد: این سایت‌ها یا پولی را از متقاضیان این سایت‌ها دریافت می‌کردند و پاسخگوی تعهدات خود نبودند و یا در اقدام پیچیده‌تر و سازمان یافته‌تر، ارتباطی با قربانی برقرار می‌کردند و قول و قرار‌هایی می‌گذاشتند. به طوری که از قربانی تقاضای کلیپ‌های شخصی کرده و پس از آن اقدام به اخاذی می‌کردند.
معاون اجتماعی پلیس فتا اشاره کرد: متاسفانه پرونده‌های قضایی که به پلیس فتا ارسال می‌شود زیاد است و تجزیه و تحلیل آنها نشان می‌دهد تمام کسانی که وارد این حوزه می‌شوند آسیب دیده هستند و مورد سوء استفاده قرار گرفته‌اند و پس از آن برای شکایت به مراجع قضایی مراجعه کرده‌اند.
چه کسانی سراغ این سایت‌ها می‌روند؟
نمی‌توان برای دسته‌بندی مشتریان این سایت‌ها به یک جمع‌بندی ثابت رسید، اما وقتی پای حرف‌های برخی کارشناسان این حوزه بنشینید می‌توانید مختصاتی از اعضای این سایت‌ها را البته به باور آنها استخراج کنید. دکتراصغر کیهان‌نیا، مشاور خانواده است و می‌گوید فضاهای مجازی شیوه آشنایی حدود ۱۰ درصد افرادی است که برای ازدواج به او مراجعه می‌کنند. نه این که بخواهد مشخصاتی از این افراد را در یک دسته‌بندی کلی قرار بدهد، اما او به موضوعی اشاره می‌کند که به نظر مهم می‌رسد. او به جام‌جم می‌گوید: «محدود شدن فضاهای عمومی که بسیاری از دختران و پسران امکان دیدار با یکدیگر را داشته باشند، باعث ارجاع آنها به فضای مجازی برای دوستیابی شده است.» در گفته‌های این مشاور خانواده می‌توان به اولین دسته‌بندی مشتریان این سایت‌ها پی برد. دسته‌بندی که در زیر مجموعه «محدودیت» تعریف می‌شود. نسرین حاجی زاده، کارشناس مشاور دیگری است که به این موضوع اشاره دارد. او هم می‌گوید: «بیشترین افرادی که از طریق همسریابی اینترنتی مبادرت به آغاز آشنایی می‌کنند شامل گروه‌هایی هستند که محدودیت‌هایی دارند؛ حالا این محدودیت‌ها ممکن است مربوط به مشکلات فردی، خانوادگی، ظاهری و فرهنگ حاکم بر محیط زندگی فرد باشد.»
گروه دیگر مشتریان این سایت‌ها شامل افرادی است که بهره کمی از مهارت‌های اجتماعی دارند. آن طور که اصغر کیهان نیا می‌گوید: «یکی از گروه‌هایی که به این نوع آشنایی‌ها رغبت پیدا می‌کنند، افرادی هستند که در انزوا قرار دارند یا از مهارت‌های اجتماعی پایینی بهره‌مند هستند به همین دلیل سراغ فضایی می‌روند که بتوانند ارتباط غیرمستقیم برقرار کنند، چرا که ارتباط رو در رو و مستقیم برای آنها یا امکان‌پذیر نبوده یا بسیار دشوار است.» البته که دسته دیگری هم وجود دارد که شامل کسانی می‌شود که انگیزه‌های سالمی ندارند و به قصد تجربه روابط متعدد و موقت سراغ سایت‌های همسریابی می‌روند و البته برخی از این سایت‌ها اساسا برای همین طراحی شده است. از حجم بالای سایت‌های غیرمجاز این چنینی و هشدارهای فراوان پلیس و دیگر مسوولان می‌توان متوجه شد تعداد افراد این دسته در چنین سایت‌هایی بسیار بیشتر از دسته‌های دیگر است.
سرانجام ازدواج‌های آنلاین
پژوهش انجام شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در سال ۹۲ نشان می‌دهد آن سال ۲ درصد ازدواج‌ها به واسطه آشنایی در اینترنت بوده است. بعدتر آماری منتشر شد که نشان می‌داد ۸۰ درصد ازدواج‌های اینترنتی محکوم به شکست است. اما چرا اغلب ازدواج‌های اینترنتی در ایران شکست می‌خورد؟
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
اولین آفت مشترک میان نظر اغلب کارشناسان در این رابطه به موضوع بی اعتمادی بر می‌گردد. امان‌ا... قرائی مقدم، جامعه‌شناس و رفتارشناس معتقد است در مواردی که تصمیم به ازدواج دختر و پسر در فضای مجازی ایجاد می‌شود، زمینه بی‌اعتمادی آنها به یکدیگر و نگرانی از این که مبادا طرف مقابلشان پیش از آنها و بدتر از آن، پس از ازدواج با آنها بازهم سراغ چت کردن و برقراری ارتباط با جنس خود برود، به وجود می‌آید و به صراحت می‌توان گفت که نوعی بدبینی میان طرفین و احساس آنها شکل می‌گیرد.
این موضوع را می‌توان در مثال دیگر کارشناسان این حوزه هم به چشم دید. مهرانگیز شعاع کاظمی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا هم در این باره با بیان این که بی اعتمادی در بین زوج‌ها، عمده‌ترین آسیب ازدواج اینترنتی است به ایسنا می‌گوید: منتقدان ازدواج‌های اینترنتی معتقدند که بی‌اعتمادی یکی از عمده‌ترین آسیب‌هایی است که زندگی زوجینی را که به واسطه آشنایی در فضای مجازی با یکدیگر ازدواج می‌کنند، تهدید می‌کند چرا که همواره این دغدغه با آنهاست که آیا همسرشان با افراد دیگری هم چت می‌کند؟
او البته بیشترین آسیب چنین ازدواج‌های را معطوف به زنان می‌داند؛ چراکه معتقد است مشکل ازدواج اینترنتی این است که پسران در چنین ازدواجی حاضر به قبول مسؤولیت نیستند و در نهایت جامعه زنان هستند که از این شیوه ازدواج آسیب می‌بینند.
موضوع متداول دیگر در این باره را دکتر اصغر کیهان‌نیا به جام‌جم می‌گوید. به باور او ازدواج‌های اینترنتی جلوی شناخت دقیق دختر و پسرها از یکدیگر را می‌گیرد و انتخاب شریک زندگی در شبکه‌های اجتماعی، فضای مجازی و سایت‌های اینترنتی در اغلب موارد به دلیل پنهان کردن برخی عیوب افراد صورت می‌گیرد. به گفته او در فضای مجازی تضمینی وجود ندارد که اطلاعات ارائه‌شده از سوی کاربران تا چه حد صحت دارد، چرا که در بسیاری از موارد افراد ایده‌آل‌های خود را به جای واقعیت به طرف مقابل منعکس می‌کنند.
انتخابی عاقلانه، زندگی عاشقانه!
«انتخابی عاقلانه، زندگی عاشقانه» این کلمات، خلاصه شده صحبت‌های شهید محمد حسین علم‌الهدی است که برای همه جوانان در موضوع ازدواج و انتخاب همسر کاربردی و مفید است. مرور خاطرات و کلام به ثبت رسیده شهدا در کتب مختلف، جوانان جامعه امروز را از سردرگمی و بلاتکلیفی نجات می‌دهد و در هجوم ترغیب آنها به دوستی‌های پیش از ازدواج می‌تواند الگوی مناسبی برای این افراد باشد.
گفتگو با افرادی که شریک زندگی خود را در فضای مجازی انتخاب و با یکدیگر ازدواج کرده‌اند، در اغلب موارد از نارضایتی آنها حکایت دارد و توصیه این قبیل افراد به کسانی که نیمه گمشده‌شان را در سایت‌های اینترنتی جستجو می‌کنند، این است که سرانجام انتخاب‌هایی این چنینی «بی‌اعتمادی و بدبینی» و در نهایت طلاق و جدایی خواهد بود.
تجربه دیگران را تجربه کردن و بهرمند نشدن از نصایح آنها جز پشیمانی و خسارات روحی و روانی جبران ناپذیر و همچنین خسارت مالی که بابت پرداخت مهریه بر مردان تحمیل می‌شود، عاقبت دیگری ندارد.
.jpg "ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی")
منبع:
1. باشگاه خبرنگاران جوان/ ازدواج‌های اینترنتی بستری برای کلاهبرداری‌های میلیاردی/در سایت‌های همسریابی چه میگذرد؟
2. مهر/ ازدواج های اینترنتی؛ فرصتی برای سو استفاده کنندگان!
3. باشگاه خبرنگاران جوان/ سرانجام ازدواج‌های اینترنتی چیست؟
4. مشرق نیوز/ سرانجام ازدواج‌های آنلاین؛ به نام ازدواج به کام طلاق
5. توییتر
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.
