نشست اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عصر امروز جمعه ۲۸ آذر برگزار گردید، که آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری با رأی اکثریت قاطع اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به عنوان رئیس،آیت الله سید احمد خاتمی نائب رئیس اول و حجت الاسلام والمسلمین عباس کعبی به عنوان نائب رئیس دوم این نهاد عالی حوزوی انتخاب شدند.
خاطرنشان می شود: آیت‌الله محمد یزدی رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود که روز چهارشنبه ۱۹ آذر ماه جاری در سن ۸۹ سالگی به دیار حق شتافت.
در اطلاعیه جامعه مدرسین حوز ه علمیه قم آمده است:
ضمن گرامیداشت یاد و خاطره حضرت آیت الله آقای حاج شیخ محمد یزدی(ره) ریاست فقید شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، بدینوسیله به اطلاع می‌رساند در جلسه شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ۱۳۹۹/۰۹/۲۸ حضرت آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری (دامت برکاته) با رای اکثریت قاطع اعضاء به ریاست شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و حضرات آیات آقایان: سید احمد خاتمی و عباس کعبی به ترتیب به عنوان نواب رئیس اول و دوم انتخاب شدند.
همچنین حضرات آیات آقایان محسن اراکی و محمود عبداللهی به عنوان منشی و حضرت آیت الله ابوالقاسم وافی به عنوان امین مالی ابقاء گردیدند.
لازم به ذکر است پیش از این حضرت آیت الله یزدی (ره) رئیس فقید شورایعالی حوزه های علمیه پس از پایان ۱۰ سال خدمت در قوه قضاییه به عنوان نائب رییس جامعه مدرسین و دبیر شورایعالی حوزه های علمیه فعالیت داشتند و از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۹ نیز ریاست این نهاد بلند پایه حوزوی را برعهده داشتند.
حمزه قربانی
مدیر روابط عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
آیت الله حسینی بوشهری کیست؟
تولد و دوران کودکی
آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری در سال 1335 در بخش بُردِخون از حوالی بندر دیّر استان بوشهر به دنیا آمد. پدر او روحانی بود و اگر چه بسیاری از دروس رسمی حوزه را نخوانده بود، در منطقه خود مورد اعتماد مردم و به رتق و فتق امور مردم و حل منازعه بین آنها می‌پرداخت و خود از راه کشاورزی روزگار میگذراند. مادر او نیز خود دختر عالمی فرزانه بود و در شکل‌گیری شخصیت آیت الله حسینی بوشهری نقش بسزایی ایفا می‌کرد.دوران تحصیل
آیت الله حسینی بوشهری پس از به پایان رساندن دوره دبستان، به تحصیلات علوم دینی روی آورد. مشوق اصلی او در این امر پدرش بود. او تحصیلات خود را در مدرسه علمیه بوشهر آغاز کرد و پس از طی بخشی از دروس مقدمات به حوزه علمیه قم رو آورد.در قم درسهای باقیمانده از دورةه مقدمات را فرا گرفت و سپس دوره سطح را آموخت و به درس خارج راه یافت. ضمن اینکه در دروس اخلاق استادان خود شرکت می‌نمود. وی همگام با تحصیل به تدریس آنچه آموخته بود نیز می‌پرداخت.
اساتید
آیت الله حسینی بوشهری در حوزه علمیه بوشهر و قم به محضر عالمان و استادان بسیاری شرفیاب شد. او دروس مقدمات را در مدرسه علمیه بوشهر آغاز کرد و پس از فراگرفتن جامع المقدمات و بخشی از کتاب سیوطی به حوزه علمیه قم وارد شد.وی در قم ادامه کتاب سیوطی و نیز کتب مغنی و معانی و بیان و شرح لمعه را به صورت خصوصی از محضر اساتید آن زمان فرا گرفت. در دوره سطح نیز بخش عمده‌ای از رسائل و مکاسب را نزد مرحوم آیت الله ستوده آموخت.
ایشان بخشهایی از رسائل، کفایه و قوانین را از محضر آیت الله میرزا محسن دوزدوزانی بهره برد. او بسیاری از مباحث کفایه را نیز از درس مرحوم آیت الله پایانی استفاده کرد. با اتمام دروه سطح به درس خارج فقه مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی، آیت الله فاضل لنکرانی، آیت الله تبریزی رفت.
در زمینه اصول نیز مدتی از محضر مرحوم آیت الله میرزا هاشم آملی بهره برد. سپس یک دوره کامل اصول را از خدمت آیت الله مکارم شیرازی و بخشهای بسیاری را نیز از محضر آیت الله وحید خراسانی فرا گرفت.
در طی این سال‌ها در بخش حکمت و عرفان به درس آیت الله حسن زاده آملی و آیت الله انصاری شیرازی رفت و اسفار را نزد این عالمان وارسته آموخت.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آیت الله حسینی بوشهری از نخستین سالهای تحصیل به امر تدریس اهتمام ویژه‌ای داشت، به گونه‌ای که مصمم بود هر درسی که می‌آموزد، بیاموزاند. از این رو با شروع سیوطی، به تدریس اشتغال داشت که این مسأله هم اکنون نیز ادامه دارد. بسیاری از نوارهای تدریس او همواره مورد استفاده طلاب حوزه علمیه قم است.وی بارها دروس مقدمات، شرح لمعه، رسائل، مکاسب، کفایه و بخشهایی از عروة‌الوثقی را تدریس کرد. در فن خطابه نیز پس از نگارش جزوه‌ای در این زمینه سالیانی چند به تدریس برای علاقه‌مندان به آشنایی با فن سخنوری اشتغال داشتند که در طی این سال‌ها شاگردان بسیار را تربیت کرده‌اند.
او در کنار این فعالیتها از تدریس در دانشگاهها باز نمانده و به گونه‌ای مستمر به تدریس در دانشگاههای تهران و قم اشتغال داشته است.
آیت الله حسینی بوشهری در عرصه تحقیق و تألیف کتب و مقالاتی را به رشته تحریر درآورده است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ شرحی بر کتاب اجتهاد و تقلید عروة الوثقی
2ـ شرح عربی بر کتاب اصول فقه
3ـ تقریرات دروس فقه و اصول
وی همچنین مقالات و جزوات بسیاری به تناسب تدریس، در زمینه‌های فقه و اصول، اخلاق و تفسیر قرآن نگاشته‌اند.
ایشان از همان سالهای اولیه تحصیل اهتمام ویژه‌ای به امر تبلیغ داشته به گونه‌ای که به مناطق گوناگون در داخل و خارج کشور سفر کرده به تبلیغ مبانی دین مبین اسلام پرداخته و می‌پردازد.
فعالیتهای سیاسی
آیت الله حسینی بوشهری در طول سالهای مبارزه امام و امت مسلمان ایران بر ضد رژیم پهلوی، همواره با این سیل خروشان همراه بوده است.؛ او مبارزه را از سنین نوجوانی و در بوشهر آغاز کرد و در قم نیز آن را پی گرفت. او اعلامیه‌های امام (ره) را بین مردم منتشر می‌کرد که این مسأله موجب چندین بار دستگیری و بازجویی وی شد.آیت الله حسینی بوشهری پس از انقلاب در فعالیتهای گوناگون علمی و فرهنگی حضور داشته‌اند که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1ـ مدیریت مدارس علمیه حجتیه، رسالت و حضرت آیت الله گلپایگانی
2ـ نائب رئیس و عضو هیأت امناء مرکز جهانی علوم اسلامی و سازمان حوزه‌ها و مدارس خارج از کشور
3ـ عضویت در هیأت امناء جامعة الزهراء
4ـ ریاست ممتد مجمع نمایندگان طلاب و فضلای حوزه علمیه قم طی پنج دوره
5ـ مدیر مسئول مجله پیام حوزه
6ـ مدیر مسئول هفته نامه افق حوزه
7ـ قائم مقام مرکز مدیریت حوزه علمیه قم
8ـ مدیر حوزههای علمیه کشور
9 ـ عضویت در شورای عالی حوزه علمیه قم
آیت الله حسینی بوشهری هم اکنون امام جمعه قم، مدیر حوزههای علمیه کشور، نائب رئیس جامعه مدرسین و عضو شورای عالی حوزه علمیه قم و نماینده مردم استان بوشهر در مجلس خبرگان رهبری است.
آشنایی با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
جامعه مدرسین یک نهاد علمی فرهنگی، سیاسی است که ایجاد زمینه مناسب جهت پرورش نیروهای حوزوی مورد نیاز نظام اسلامی یکی از وظایف آن است.
در سال 1373 هجری قمری با گسترش دامنه مرجعیت و زعامت حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) حوزه علمیه قم حیاتی دوباره یافت و سیل مشتاقان کسب علوم دینی به سمت حوزه علمیه قم روانه شد؛ اما کمبود امکانات علمی، به روز نبودن نظام آموزشی پژوهشی و نابسامانی‌های اداری و تشکیلاتی، حوزه را با چالش جدی روبه‌رو می‌ساخت. از این رو گروهی از اساتید و فضلای حوزه، طرحی منسجم برای اصلاح آموزشی و بهره‌برداری بهتر از آن را به محضر آیت الله العظمی بروجردی(ره) ارائه کردند. آن عالم فرزانه نیز طرح را مفید و مناسب دانستند؛ ولی شرایط اجرای آن در حیات ایشان مهیّا نشد.
اساتید و فضلای فوق که هسته نخستین جامعه مدرسین را تشکیل دادند، عبارت بودند از: حضرات آیات احمد آذری قمی، مهدی حائری تهرانی، محسن حرم پناهی، سید مهدی روحانی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، سید موسی زنجانی، جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی و حسینعلی منتظری.
پس از رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) جامعه مدرسین، به تدوین اساس‌نامه خود پرداخت و با حضور اعضای جدید، انسجام بیشتری به خود گرفت و اهداف بزرگ‌تری (از جمله دفاع از اسلام و ارزش‌های اسلامی، اجرای قوانین اسلام، مبارزه با طاغوت و دفاع از حقوق مردم ستمدیده ایران) را در برنامه خود گنجاند. با شروع انقلاب اسلامی مبارزه جامعه مدرسین با طاغوت آغاز شد این مبارزه که در ابتدا در صدور اطلاعیه‌های انقلابی، حمایت از امام(ره) و مراجع معظم تقلید و برگزاری سخنرانی‌های آگاهی بخش‌خلاصه می‌شد کم‌کم ابعاد دیگری به خود گرفت. به دنبال بازداشت امام راحل در 15 خرداد و تصمیم رژیم شاه برای محاکمه آن زعیم بزرگ، جامعه مدرسین و مراجع معظم تقلید، به همراه برخی از فقها و مراجع عظام در اطلاعیه‌ای مرجعیت امام(ره) را اعلام و طبعاً مصونیت قضائی ایشان را تثبیت کردند. در پی این اقدام، رژیم شاه از محاکمه امام باز ماند و به ناچار امام خمینی(ره) را در 17 فروردین ماه 1342 آزاد کرد و به قم باز گرداند.
تقریباً شش ماه بعد رژیم شاه قانون کاپیتولاسیون را به تصویب مجلسین رسانید، امام با این قانون به شدت مخالفت کردند و طوفانی جدید بر پا شد.
رژیم شاه که حضور امام خمینی(ره) را در ایران برای خود خطرناک می‌دید، در سیزدهم آبان سال 1343 شمسی آن مرجع عظیم‌الشأن را تبعید کرد. سال‌ها پس از تبعید امام(ره) فعالیت سیاسی جامعه مدرسین به طور مخفیانه ادامه داشت تا این که در خرداد ماه سال 1349 حضرت آیت الله العظمی حکیم دار فانی را وداع گفتند، این بار جامعه مدرسین با صدور اطلاعیه‌ای که دارای امضای یکایک بسیاری از اعضای آن بود بر مرجعیت امام خمینی(ره)، پای فشرد و این مسئله به بازداشت و تبعید 25 نفر از اعضای جامعه مدرسین انجامید. اعضای جامعه در تبعیدگاه‌های خود نیز مردم را به پیروی تام از امام خمینی(ره) دعوت می‌کردند و ماهیت پلید رژیم شاه را افشا می‌کردند.
در نیمه دوم دهه پنجاه که انقلاب مراحل کمال خود را طی می‌کرد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز به تقویت رهبری آن همت گماشته به هر بهانه‌ای مردم را گرد هم آورده و آنان را به مبارزه با رژیم شاه فرا می‌خواندند از جمله این برنامه‌ها برگزاری مراسم ترحیم و یادبود برای فرزند ارشد امام(ره)، آیت‌الله سید مصطفی خمینی(ره) در شهرهای گوناگون بود اغلب آنها به راهپیمایی و تظاهرات می‌انجامید. هم چنین اعضای جامعه مدرسین با حضور در بیوت مراجع تقلید آنان را از آخرین اخبار و اطلاعات نهضت انقلابی مردم و امام(ره) آگاه می‌ساختند. این تلاش‌ها در آذرماه سال 1357 به اعلامیه جامعه مدرسین در خلع ید شاه از سلطنت انجامید و در بهمن سال 1357 به پیروزی نهایی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی تحت زعامت رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) منجر شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم چون گذشته، پیرو امام و همگام مردم بود و همواره آمادگی خود را برای پیشبرد اهداف انقلاب اعلام می‌کرد و مردم را به اطاعت محض از ولایت فقیه (که رکن اساسی حکومت اسلامی است) فرا می‌خواند و توطئه‌های گروه‌های التقاطی را (که می‌کوشیدند انقلاب را از خط روحانیت و مرجعیت خارج سازند) خنثی می‌کرد.
جامعه مدرسین در تاریخ 17/5/1360 اساس‌نامه خود را به ثبت رسانید که در آن هیئت مؤسس عبارتند از: حضرات آیات فاضل لنکرانی، علی مشکینی، احمد جنتی، ابوالقاسم خزعلی، محمد یزدی و احمد آذری قمی.
این اساس‌نامه در سال 1378 مورد تجدید نظر قرار گرفت و پس از گذشت حدود پنج سال مجدداً در پی انجام بحث و کارشناسی‌های لازم در جلسه رسمی جامعه مدرسین مورخ 24/9/1383 این نسخه مورد تصویب نهایی قرار گرفت.
در سال 1373 هجری قمری با گسترش دامنه مرجعیت و زعامت حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) حوزه علمیه قم حیاتی دوباره یافت و سیل مشتاقان کسب علوم دینی به سمت حوزه علمیه قم روانه شد؛ اما کمبود امکانات علمی، به روز نبودن نظام آموزشی پژوهشی و نابسامانی‌های اداری و تشکیلاتی، حوزه را با چالش جدی روبه‌رو می‌ساخت. از این رو گروهی از اساتید و فضلای حوزه، طرحی منسجم برای اصلاح آموزشی و بهره‌برداری بهتر از آن را به محضر آیت الله العظمی بروجردی(ره) ارائه کردند. آن عالم فرزانه نیز طرح را مفید و مناسب دانستند؛ ولی شرایط اجرای آن در حیات ایشان مهیّا نشد.
اساتید و فضلای فوق که هسته نخستین جامعه مدرسین را تشکیل دادند، عبارت بودند از: حضرات آیات احمد آذری قمی، مهدی حائری تهرانی، محسن حرم پناهی، سید مهدی روحانی، عبدالرحیم ربانی شیرازی، سید موسی زنجانی، جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی و حسینعلی منتظری.
پس از رحلت آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) جامعه مدرسین، به تدوین اساس‌نامه خود پرداخت و با حضور اعضای جدید، انسجام بیشتری به خود گرفت و اهداف بزرگ‌تری (از جمله دفاع از اسلام و ارزش‌های اسلامی، اجرای قوانین اسلام، مبارزه با طاغوت و دفاع از حقوق مردم ستمدیده ایران) را در برنامه خود گنجاند. با شروع انقلاب اسلامی مبارزه جامعه مدرسین با طاغوت آغاز شد این مبارزه که در ابتدا در صدور اطلاعیه‌های انقلابی، حمایت از امام(ره) و مراجع معظم تقلید و برگزاری سخنرانی‌های آگاهی بخش‌خلاصه می‌شد کم‌کم ابعاد دیگری به خود گرفت. به دنبال بازداشت امام راحل در 15 خرداد و تصمیم رژیم شاه برای محاکمه آن زعیم بزرگ، جامعه مدرسین و مراجع معظم تقلید، به همراه برخی از فقها و مراجع عظام در اطلاعیه‌ای مرجعیت امام(ره) را اعلام و طبعاً مصونیت قضائی ایشان را تثبیت کردند. در پی این اقدام، رژیم شاه از محاکمه امام باز ماند و به ناچار امام خمینی(ره) را در 17 فروردین ماه 1342 آزاد کرد و به قم باز گرداند.
تقریباً شش ماه بعد رژیم شاه قانون کاپیتولاسیون را به تصویب مجلسین رسانید، امام با این قانون به شدت مخالفت کردند و طوفانی جدید بر پا شد.
رژیم شاه که حضور امام خمینی(ره) را در ایران برای خود خطرناک می‌دید، در سیزدهم آبان سال 1343 شمسی آن مرجع عظیم‌الشأن را تبعید کرد. سال‌ها پس از تبعید امام(ره) فعالیت سیاسی جامعه مدرسین به طور مخفیانه ادامه داشت تا این که در خرداد ماه سال 1349 حضرت آیت الله العظمی حکیم دار فانی را وداع گفتند، این بار جامعه مدرسین با صدور اطلاعیه‌ای که دارای امضای یکایک بسیاری از اعضای آن بود بر مرجعیت امام خمینی(ره)، پای فشرد و این مسئله به بازداشت و تبعید 25 نفر از اعضای جامعه مدرسین انجامید. اعضای جامعه در تبعیدگاه‌های خود نیز مردم را به پیروی تام از امام خمینی(ره) دعوت می‌کردند و ماهیت پلید رژیم شاه را افشا می‌کردند.
در نیمه دوم دهه پنجاه که انقلاب مراحل کمال خود را طی می‌کرد جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز به تقویت رهبری آن همت گماشته به هر بهانه‌ای مردم را گرد هم آورده و آنان را به مبارزه با رژیم شاه فرا می‌خواندند از جمله این برنامه‌ها برگزاری مراسم ترحیم و یادبود برای فرزند ارشد امام(ره)، آیت‌الله سید مصطفی خمینی(ره) در شهرهای گوناگون بود اغلب آنها به راهپیمایی و تظاهرات می‌انجامید. هم چنین اعضای جامعه مدرسین با حضور در بیوت مراجع تقلید آنان را از آخرین اخبار و اطلاعات نهضت انقلابی مردم و امام(ره) آگاه می‌ساختند. این تلاش‌ها در آذرماه سال 1357 به اعلامیه جامعه مدرسین در خلع ید شاه از سلطنت انجامید و در بهمن سال 1357 به پیروزی نهایی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی تحت زعامت رهبر کبیر انقلاب حضرت امام خمینی(ره) منجر شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز جامعه مدرسین حوزه علمیه قم هم چون گذشته، پیرو امام و همگام مردم بود و همواره آمادگی خود را برای پیشبرد اهداف انقلاب اعلام می‌کرد و مردم را به اطاعت محض از ولایت فقیه (که رکن اساسی حکومت اسلامی است) فرا می‌خواند و توطئه‌های گروه‌های التقاطی را (که می‌کوشیدند انقلاب را از خط روحانیت و مرجعیت خارج سازند) خنثی می‌کرد.
جامعه مدرسین در تاریخ 17/5/1360 اساس‌نامه خود را به ثبت رسانید که در آن هیئت مؤسس عبارتند از: حضرات آیات فاضل لنکرانی، علی مشکینی، احمد جنتی، ابوالقاسم خزعلی، محمد یزدی و احمد آذری قمی.
این اساس‌نامه در سال 1378 مورد تجدید نظر قرار گرفت و پس از گذشت حدود پنج سال مجدداً در پی انجام بحث و کارشناسی‌های لازم در جلسه رسمی جامعه مدرسین مورخ 24/9/1383 این نسخه مورد تصویب نهایی قرار گرفت.
فعالیتهای جامعه مدرسین اکنون در چند معاونت خلاصه می‌شود
۱ - دفتر جامعه مدرسین۲ - معاونت جامعه و مردم
۳ - معاونت جامعه و نظام
۴ - معاونت جامعه و روحانیت
۵ - معاونت اداری و مالی
نهادهای وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم عبارتند از
۱ - دفتر انتشارات جامعه مدرسین۲ - دانشگاه علوم تربیتی و قضایی
۳ - بخش گزینش قضات
۴ - مجله نور علم
۵ - شورای عالی حوزه علمیه قم
منبع:
1. شفقنا/ آیت الله حسینی بوشهری رئیس جامعه مدرسین شد
2. مجلس خبرگان/ بیوگرافی آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری
3. رسا/ آشنایی با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
4. همشهری آنلاین/ آشنایی با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
