فشار روانی حاصل از ماندن اجباری مردم در خانه
افزون براین می توان گفت پیامدهای اقتصادی و فشار روانی حاصل از وحشت این بیماری منجر به تعطیلی کسب و کارها و بیکاری شده و خشونت خانگی را تشدید کرده است.
استادان دانشگاه و متخصصان این امر بر این باور هستند که این پدیده در گستره جغرافیایی جهان چیز تازه ای نیست و ریشه در تاریخ و فرهنگ مردمان دارد و هم اینک که ویروس کرونا منجر به خانه ماندن اجباری خانواده ها شده است این پدیده افزایش یافته که خاص ایران نیست و کشورهای در گیر این بیماری هم با خشونت دست و پنجه نرم می کنند.
اما اینکه باید چه کار کنیم تا این پدیده در کشورمان مهار شود پیشنهاد متخصصان این است که بهتر است از تجربه سایر کشورهای درگیر با این معضل نه عینا آن چه که آنها اجرا می کنند بلکه در چارچوب فرهنگی کشورمان استفاده و برایش برنامه ریزی کنیم که این امر نظر کارشناسان مسایل روانشناسی، اجتماعی و جامعه شناسی است.
افزایش دوبرابری تماس با صدای مشاور
هرچند در هفت ماه گذشته هنوز آمار دقیق تماس‌های این دو خط مشخص نشده اما در همه این مدت، بارها درباره افزایش اختلال سوگ‌های ناشی از مرگ‌های کرونایی، افسردگی و ناامیدی میان مردم کشورها و از جمله ایران هشدار داده شده است. حالا و آنطور که بهزاد وحیدنیا، مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی می‌گوید در این مدت «پنیک اتک‌ها» یا حمله‌های عصبی در میان ایرانی‌ها افزایش چشمگیر داشته و در هشت ماه گذشته، یک میلیون و ۵۰۰ هزار تماس با صدای مشاور بهزیستی تماس گرفته و این یعنی رشد دوبرابری تماسها با این خط، نسبت به مدت مشابه در ۱۳۹۸.
به گفته وحیدنیا، ۵۷ هزار مورد از تماس‌های مربوط به دسته مشکلات، درباره مسائل مربوط به کرونا بوده که نگرانی درباره آینده، ترس از ابتلا به ویروس، تطبیق با شرایط جدید، تغییر سبک زندگی، چگونگی طرح موضوع برای کودکان، ترس‌ها و نگرانی‌ها، کنش های مربوط به سوگ، ناامیدی، افسردگی، بی‌قراری و تشدید اختلالات روانی از دلایل تماسها بوده‌اند. نزدیک ۲۹ درصد تماسها هم مربوط به مشکلات ارتباط والد و کودک، مشکلات بین فردی و مشکلات با خانواده همسر بوده است.
این تماسها در شرایطی افزایش داشته که از اول امسال تا به حال ۴۰ تا ۶۰ درصد مراکز حضوری مشاوره تعطیل شده‌اند و مسئولان سازمان بهزیستی می گویند مراجعه افراد به ۳۷۰۰ مرکز مشاوره این سازمان، کاهش چشمگیری داشته است. از طرف دیگر، ۲۰ درصد افرادی که در سامانه اینترنتی خودارزیابی روانشناختی بهزیستی، مشکلاتشان را مطرح کرده‌اند، استرس‌های متوسط و شدید را تجربه کرده‌اند. تماس‌های کادر درمان و خانواده‌هایشان که بخش ویژه‌ای برای آنها درنظر گرفته شده هم در این مدت کم نبوده و در هشت ماه گذشته، ۱۷۰۰ خانواده کادر درمان با این خط تماس داشته‌اند.
وحیدنیا فروردین امسال گفته بود که مشکلات اقتصادی و بیکاری در دوران شیوع کرونا را یکی از اصلی ترین عوامل تاثیرگذار در افزایش خشونتهای خانگی می داند.
مقابله با انتشار شایعات و اطلاعات ساختگی در حوزه کرونا
وی حمایت گسترده مسئولان و مردم از تیم سلامت وارتقای سطح آگاهی‌مردم در حوزه بهداشت و سلامت را از جمله مولفه‌های اجتماعی مثبت کرونا دانست .
دکتر مسجدی بحث مدیریت و نظارت بر رسانه‌های اجتماعی را جدی عنوان کرد و گفت: به عنوان نمونه مباحث نادرستی که گاها درباره نگرش نسبت به واکسیناسیون مطرح شده، از منظر روانشناسی فوبیای تزریق واکسن را ایجاد کرده است. همچنین شایعات، اخبار ساختگی و اظهارنظر برخی از افراد غیرمسئول، درمان‌های تقلبی و ادعاهای مختلف در این حوزه از دیگر مباحث قابل توجه است.
وی با تاکید بر اهمیت فعالیت و اطلاع رسانی صحیح، کارآمد و به موقع رسانه‌ها، پرهیز از انتشار شایعات و اطلاعات ساختگی را خواستار شد.
وی همچنین جدایی از خانواده و دوستان در دوران کرونا را بسیار قابل توجه دانست و گفت: این مساله به افزایش انزوای اجتماعی و نزاع‌های خانگی بین زوجین و بین والدین و فرزندان منجر شده است.
مدیر گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی همچنین از مشکلات اقتصادی، بیکاری‌های گسترده، مشکلات مستاجران، انزوای ناشی از قرنطینه، تعطیلی مدارس و افزایش بار مسئولیت مادران و معلمان به عنوان تبعات اجتماعی منفی کرونا نام برد.
دکتر مسجدی همچنین بر نقش رسانه‌ها در مدیریت تبعات روانشناختی و اجتماعی کرونا تاکید کرد و گفت: در این میان نحوه دیالوگ و گفت‌وگوی مسئولان با مردم و رسانه‌ها نیز اهمیت بسزایی در مدیریت شرایط دارد که باید مورد توجه قرار بگیرد.
رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور در پایان، برنامه‌ریزی مناسب درخصوص تخصیص منابع با هدف کنترل کرونا، مقابله با شایعات، تقویت روحیه همدلی ونوع دوستی، کمک به مشاغل و خانواده‌های آسیب پذیر، مستندسازی فعالیت‌های جهادی، حمایت از تولیدکنندگان، حفظ اعتماد از طریق روابط صادقانه، تدوین دستورالعمل مدیریت اضطراب، اقدامات روانشناختی در زمینه سوگ‌های کرونایی، حمایت روانی از کارکنان سلامت و خانواده‌های آنان، فراهم کردن زیرساخت‌ها و توجه بیش از پیش به سالمندان و افراد کم‌توان ذهنی را به عنوان راهکارهایی برای کاهش بار ناشی از صدمات کرونا را خواستار شد.
تکیه بر زیست بومی برای کاهش صدمات اجتماعی کرونا
.jpg "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
دکتر علیرضا زالی در نشست هم اندیشی بررسی پیامدهای اجتماعی روانی ناشی از کرونا اظهار کرد: کرونا دارای ابعاد سیاسی و اجتماعی است که استمرار آن امواج جدیدی از تغییرات اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی را رقم زده است.
به گزارش دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی زالی یکی از مهم‌ترین ابعاد پیچیده این ویروس متنوع و چند وجهی را ابعاد مختلف روان شناختی و اجتماعی کرونا ذکر کرد و افزود: هر کشوری در تناسب با اقلیم فرهنگی و اجتماعی رویکردهای مختلفی برای مقابله با این ویروس دارد.
او ابعاد مختلف و عمیق اقتصادی ویروس کرونا را مورد توجه قرار داد و تغییر دهک های اجتماعی و خطر به چالش کشیده شدن عدالت اجتماعی و اقتصادی در برخی مشاغل را در پاندمی کرونا یادآور شد.
اختلال در برخی مشاغل، کم اشتغالی، بیکاری، گسترش فقر و به طور کلی ایجاد ناهمگونی متوازن در فرآیندهای ناشی از کرونا از جمله مواردی بود که دکتر زالی به آن اشاره کرد.
فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلان شهر تهران تاکید کرد: در فرآیندهای زیستی که یکی از مشکلات ناشی از اپیدمی کروناست باید الگوهای سبک زندگی سالم بیش از پیش مورد توجه باشد.
وی با بیان اینکه گروه‌های فرودست اجتماعی نقاط آسیب پذیر کرونا هستند خاطرنشان کرد: این گروه ها قربانیان خطوط اول کرونا هستند.
مشاغل غیررسمی، سکونت های غیر رسمی، حاشیه نشینی، جمعیت شناور در شهرهای مختلف کشور، تفاوت های مهم برخورداری در استان‌ها و نحوه توزیع سرانه بهداشتی، درمانی و اقتصادی از دیگر موارد کمک کننده به بحران کرونا بود که زالی به آن اشاره کرد.
زخم‌های روانی بعد رهایی از ویروس کرونا
برخی‌ها این ویروس را تنها یک بیماری گذرا همچون بسیاری دیگر از ویروس‌های شیوع یافته در نسل بشر به‌حساب آوردند که خیلی زود، رفتنی است. اما کم‌کم، ویروس سرکش کرونا، نشان داد به این زودی‌ها قصد مهار شدن ندارد. رضا فریدی روانشناس بالینی و مشاور گفت: مطالعات جدید علمی نشان داده بیش از نیمی از بهبودیافتگان ویروس جدید کرونا یک ماه بعد از ترخیص از بیمارستان‌ها و مراکز درمانی به اختلال‌های روانی از جمله افسردگی، اضطراب، بی‌خوابی و استرس پس از سانحه دچار می‌شوند. پس خیلی مهم است که بعد از درمان جسمی افراد مبتلا به ویروس کرونا، به موضوع درمان و ریکاوری روحی_روانی آنها هم پرداخت و درمان را فقط منوط به حل مشکلات جسمانی نکرد.این روانشناس بر این باور است که مبتلایان بعد از گذران دوره درمان به مشاور و روانشناس مراجعه و از پیگیری مداوم اخبار و اطلاعات در خصوص بیماری خودداری کنند، همچنین اقوام و دوستان هم در بازگشت بهبودیافتگان به روزمرگی‌ها و زندگی عادی نقش موثری می‌توانند ایفا کنند.کم‌توجهی به موضوع کرونا و اثرات آن بر روح و روان افراد می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری داشته باشد پس بهتر است که پس از بهبودی حتما با مراجع به مشاوره و روانشناس متخصص، آثار ویروس چموش را از روح و روان خود، از بین ببریم تا در آینده دچار عواقب جبران ناپذیر روحی کرونا نشویم.عده‌ای بر ان باورند که نخستین روش برای پیشگیری ایجاد مشکلات روحی این است که افراد به کرونا مبتلا نشوند تا درگیر عوارض پس از بهبودی آن هم نشوند، مردم نکات بهداشتی را رعایت کرده و فاصله اجتماعی را رعایت کنند اما البته آمارها نشان می‌دهد که با وجود اذعان کارشناسان و متخصصان درباره عوارض جدی روانی دوران پساکرونا، تا به امروز اقدام عملی از سوی مسئولان وزارت بهداشت برای اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از ایجاد تنش روانی بعد از دوره شیوع بیماری انجام نشده است که این موضوع خودش نگرانی بیش از پیش را به همراه دارد و البته باید این نکته را در نظر بگیریم که بیماری‌های روحی پساکرونا واکسن ندارد و نیازمند تدابیر خاص و ویژه‌ای است.
واکنش کاربران
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
.png "مقابله با تبعات منفی کرونا، جدی‌ترین تهدیدِ بهداشت روان")
1.ایسنا / مقابله با انتشار شایعات و اطلاعات ساختگی در حوزه کرونا/افزایش نزاع‌های خانگی در دوران کرونا
2.ایرنا / تکیه بر زیست بومی برای کاهش صدمات اجتماعی کرونا
3.بهار / زخم‌های روانی بعد رهایی از ویروس کرونا
4.همشهری آنلاین / افزایش نگران کننده حمله‌های عصبی در دوره کرونا | هشدار درباره افزایش خشونت خانگی و اختلال روانی در قرنطینه | آمارها را دیگر اعلام نمی‌کنند
5.شفقنا / رییس سازمان پزشکی قانونی کشور؛ مقابله با انتشار شایعات و اطلاعات ساختگی در حوزه کرونا / افزایش نزاع‌های خانگی در دوران کرونا
** درج توییت های کاربران توییتر نشان از تایید یا رد آنها نیست و صرفا برای آگاهی مخاطبین درج می شود.
