اما از شواهد امر و تعداد کسانی که برای حضور در انتخابات اعلام آمادگی کرده‌اند اینطور بر می‌آید که رسیدن به اجماع تا پیش از ثبت‌نام دشوار باشد و پس از اعلام کاندیداتوری محسن رضایی و رستم قاسمی، شاید چهره‌های دیگری هم برای حضور اعلام آمادگی کنند. تحرکات انتخاباتی جلیلی و ضرغامی نیز شاید در روزهای آینده به اعلام کاندیداتوری بینجامد.
«شورای وحدت» و «شورای ائتلاف» هر دو در آستانه انتخابات1400 وظیفه مهمی را بر عهده دارند و بی‌تدبیری و از دست دادن زمان، آب به آسیاب دشمن ریختن است. رقیب در کارزار انتخاباتی خود با بسیج منابع و امکانات از هیچ اهرمی برای تخریب چهره جریان انقلابی نمی‌گذرد و تمام تلاشش را بر ایجاد و نمایان کردن شکاف بین این جریان گذاشته است. در این میان زمان رسیدن به اجماع نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اجماع در «زمان صفر»، برنامه‌ریزی را سطحی و هدف‌گذاری‌ها را غیر دقیق می‌سازد. از طرف دیگر تعدد کاندیداها خود مانعی می‌شود در مسیر رسیدن به وحدت.
انسجام؛ الگویی قدرت بخش
صرف انرژی جریان انقلابی در مسیرهای متفاوت، موجبات تضعیف این جریان را فراهم آورده و زمانی که می‌توان برای آرمانی مشترک تلاش کرد را نابود می‌کند. منسجم بودن در تمام مسیر، الگویی قدرت بخش و پیروزی بخش است و سرپیچی از اتحاد صدمات جبران‌ناپذیری را متوجه جریان انقلابی خواهد کرد.سامان دادن نیروهای انقلاب در دو دسته و گروه در استان‌های کشور، ساختاری متفرق را شکل می‌دهد که هماهنگ کردن آن در زمان کوتاه بسیار دشوار و طاقت فرساست. از این‌رو اتحاد برای ملت باید قبل از آغاز نام‌نویسی نامزدهای ریاست جمهوری در دستور کار عقلای جریان انقلابی قرار گرفته و اجازه هدررفت انرژی داده نشود.
نباید از این حقیقت هم گذشت که «وحدت» مؤلفه‌ای است که امروز ضرورت آن برای پیروزی در انتخابات پیش رو بیش از92 و 96 خودنمایی می‌کند؛ وحدتی برای مردم. گمانه‌‌زنی‌های پی‌در‌پی به‌ویژه به‌واسطه شکل‌گیری، شکل جدیدی از کنش سیاسی نخبگانی و مردمی در بستر «کلاب‌هاوس»، ضرورت رسیدن به اجماع در بازه زمانی مشخص را بیش از پیش به رخ می‌کشد.
وحدت برای مردم
اهمیت وحدت و نشستن بر سر یک میز مؤلفه‌ای است که جریان انقلابی باید نسبت به آن حساس بوده و تمام تلاش خود را برای تحقق آن به کار گیرد. عملکرد دولت در هشت سال گذشته حامیان آن و اصلاح‌طلبان را به گوشه رینگ برده است و فرافکنی‌ها، تاثیری در ذهنیت مردم نخواهد گذاشت. از این رو جریان انقلابی در پاسخ به درخواست مردم برای حل مشکلات و رفع تنگناهای اقتصادی باید اقدامی تاثیرگذار انجام دهد.در آستانه انتخابات کمک به مردم برای شناختن مسیر پیش رو و نشان دادن ناهمواری‌های موجود، حرکتی مؤثر در جهت رسیدن به اهداف است که باید مورد توجه باشد. وحدت برای کمک به مردم و پرهیز از تفرق و انشقاق، تلاشی ارزشمند برای حل مشکلات جامعه و رفع معضلات است.
ایجاد دوقطبی‌ها و دوگانگی‌ها در آستانه انتخابات مانند سنوات پیش در دستور کار برخی است و تمام تلاش‌شان را برای منحرف کردن افکار عمومی از مسائل اولویت‌دار می‌کنند. از این رو با اتحاد و هبستگی جریان انقلابی باید برای مقابله با دوقطبی‌سازی‌‌های کاذب تلاش کرد. انتخابات1400 به واسطه وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور از هر زمانی مهم‌تر بوده و تأثیر آن بر سرنوشت جامعه ایرانی بر کسی پوشیده نیست.
ایمانی: تشتت امکانات جریان اصولگرا را هدر می‌دهد
در این زمینه با ناصر ایمانی اظهار داشت: کسی نمی‌تواند منکر شود که وحدت امر مفیدی است و می‌تواند تاثیرات بسیار ارزشمندی در انتخابات پیش رو داشته باشد. ایمانی ادامه داد: یک جریان سیاسی با وحدت می‌تواند اهداف خوبی را در انتخابات پیگیری کند. به هر حال مسأله این است که آیا می‌توان به وحدت رسید؟ یا اینکه مشکل عدم وحدت در کجاست؟ و چطور باید وحدت را ایجاد کنیم؟این کارشناس مسائل سیاسی گفت: جریان‌ها و تشکل‌های سیاسی و جریان اصولگرا گویا فعلا تصمیم برای وحدت ندارند و نکته اینجاست که هم کاندیداها که می‌خواهند کاندید شوند باید تمکین کنند که همه آنها هم فعلا به جریانات اصولگرا تمکین نمی‌کنند. وی تاکید کرد: ما باید خودمان را به زمان بسپاریم و مانند گذشته عمل کنیم. باید منتظر باشیم تا ثبت‌نام‌ها انجام شود و تعدادی توسط شورای نگهبان قانونی اساسی رد صلاحیت شوند و وقتی تعداد محدود شد، در این شرایط به صورت اتوماتیک ایجاد وحدت راحت‌تر خواهد شد.
ایمانی تاکید کرد: پیدا کردن راهکار در این شرایط بسیار دشوار است و وقتی در داخل جریان اصول‌گرایی حداقل دو تشکل داریم، این یعنی افتراق و فعلا مشکلاتی برای ایجاد وحدت وجود دارد. ممکن است در آینده اتفاقات دیگری بیفتد. این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه حرف‌های تئوریک فایده‌ای ندارد، تاکید کرد: در جریان اصلاحات هم وضع بهتر از جریان اصولگرا نیست و آنها به شدت دچار تفرقه و تشتت هستند و امیدواریم جریان اصولگرا در نهایت به وحدت برسند. وی با بیان اینکه امیدواری که در جریان اصولگرا وجود دارد این است که ممکن است فردی پا به عرصه بگذارد که وحدت روی کاندیدا حاصل شود، تاکید کرد: در این صورت کار سهل‌تر خواهد شد.
ایمانی افزود: باید برگردیم به چند انتخابات گذشته، تقریبا در ۱۰سال گذشته به غیر از انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی که وحدت در دقیقه۹۰ حاصل شد. ما در دوره‌های قبل هم شاهد تشتت بودیم و آثار آن این بود که ما متاسفانه به تمرکز آرا نرسیدیم و امکانات جریان اصولگرا متوجه به چند نفر شد و این تشتت باعث شد به اهداف خود نرسیم. در آن سال‌ها هم تلاش‌های زیادی شد اما همه هدر رفت.(1)
گفت‌وگو با محمود صادقی
راهبرد اصلاح‌طلبان مشارکت فعال در انتخابات است
راهبرد قطعی و اعلام‌شده اصلاح‌طلبان مشارکت فعال در انتخابات است. بنابر سازوکارها و معیارهایی که اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌اند درصورتی که انتخابات آزاد و رقابتی شکل بگیرد و امکان رقابت منصفانه وجود داشته باشد، قطعا کاندیدا معرفی می‌کنند و اگر نداشته باشند مانند انتخابات اسفند۹۸ فهرستی ارائه نمی‌کنند.در کمتر از دوماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، احزاب و گروه‌های سیاسی مختلف در تدارک برنامه‌ریزی برای حضور در این رویداد سیاسی هستند. احزاب اصلاح‌طلب نیز از سال گذشته با تشکیل نهادی اجماع‌ساز، فعالیت سیاسی خود را به‌منظور بررسی شرایط مختلف شرکت در انتخابات آغاز کردند. در همین راستا با محمود صادقی، نماینده سابق مجلس شورای اسلامی و عضو این نهاد پیرامون آخرین شرایط انتخاباتی اصلاح‌طلبان به گفت‌وگو نشستیم که مشروح این مصاحبه از نظر شما می‌گذرد.
ظریف دغدغه خدمتگزاری دارد، صوت او نمی‌تواند دلیل ردصلاحیت باشد
اصلاح‌طلبان در ماه‌های اخیر دو گزینه اصلی برای انتخابات داشتند، یعنی سیدحسن خمینی و ظریف که به‌نوعی حضورشان منتفی شده است، اکنون با شرایط پیش‌آمده وضعیت گزینه نهایی اصلاح‌طلبان به چه شکلی است؟ امکان حمایت از افرادی همچون لاریجانی یا محسن هاشمی و جهانگیری وجود دارد؟پیرامون کاندیدای نهایی اصلاح‌طلبان تا این لحظه هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده است و بحث مصداقی درمورد اشخاص نداشته‌ایم. درمورد حضور سیدحسن خمینی نیز صرفا گمانه‌زنی و رایزنی صورت گرفته بود، نه خود او مصمم بود و نه در جبهه اصلاحات راجع به حضور او بحث شده است. تازه از این هفته اصلاح‌طلبان وارد بحث‌های مصداقی می‌شوند و این روند تا هجدهم اردیبهشت ادامه دارد، بنابراین هر فردی که تا الان مطرح شده در حد گمانه‌زنی و حداکثر پیگیری برخی احزاب برای شرکت در انتخابات بوده است، نه اینکه مجموعه جبهه اصلاحات به‌دنبال حضور شخصی بوده باشد.
درباره ظریف هم تاکنون بحثی در جبهه اصلاحات صورت نگرفته است، البته برخی احزاب یا اشخاص نسبت به وی ابراز تمایل کرده‌اند و بعضا برای ترغیب او مذاکراتی هم شده است، لذا بحث حضور ظریف در انتخابات میان اصلاح‌طلبان در همین حد بوده اما ایشان تاکنون ابراز تمایلی نداشته است و همان‌طور که در مصاحبه‌ها گفته، کار تخصصی او در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی است و به همین دلیل تاکید دارد هرکسی از من کمک بخواهد در این حوزه کمک می‌کنم ولی در حوزه ریاست‌جمهوری آمادگی ندارم.
اما انتشار فایل صوتی ظریف احتمالات زیادی را درباره او مطرح کرد.
بر فرض هم اگر چنین قصد و بنایی بوده باشد، انتشار فایل صوتی به‌نظر من تاثیری در جایگاه او از لحاظ اینکه باعث تردید در صلاحیت ایشان در شورای نگهبان شود، ندارد. هدف ظریف بیان واقعیت‌ها و تجارب زیسته در مناسبات بین‌المللی ایران بوده و می‌تواند سرمایه دانشی و بیان یک تجربه برای آیندگان باشد. به‌نظر من ظریف دغدغه خدمتگزاری داشته و از این رو مطالبی از سر خیرخواهی نسبت به رهبری و نظام و انقلاب بیان کرد اما رویکرد کلی او ضرورت هم‌افزایی بخش‌های مختلف در سیاست خارجی است که در دو واژه دیپلماسی و میدان در کلام ایشان مطرح شده است.
ظریف در این مصاحبه به نمونه‌هایی از آثار موفقیت‌آمیز هم‌افزایی این دو حوزه اشاره می‌کند و قدرشناسی خود را از سردار شهیدسلیمانی در جنگ افغانستان و عراق اعلام می‌کند و در بخشی دیگر نیز از انتظار خود مبنی‌بر تعامل این دو بخش (میدان و دیپلماسی) در حوزه‌های مختلف سیاست خارجی تا زمان برجام سخن می‌گوید و بعضا هم گلایه‌مندی خود را نیز مطرح می‌کند. بنابراین من هیچ نکته منفی در این مجموعه مصاحبه ایشان مشاهده نکردم که موجب خدشه در صلاحیت ایشان باشد.
هدف از انتشار صوت مصاحبه ظریف، جلوگیری از احیای برجام در مذاکرات وین است
برخی معتقدند صوت مصاحبه ظریف با هدف انتخاباتی توسط مخالفان او منتشر شده است. این گزاره را چقدر صحیح می‌دانید؟نوعی سوءاستفاده از انتشار تقطیع‌شده این فایل صوتی در رسانه‌های بیگانه به‌ویژه رسانه وابسته به عربستان‌سعودی انجام شده است که من آن را همانند انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز و در راستای اثرگذاری و اخلال در مذاکرات وین و جلوگیری از احیای برجام و اخلال در فرآیند تنش‌زدایی در روابط بین‌المللی تلقی می‌کنم.
اصلاح‌طلبان قطعا از لاریجانی حمایت نمی‌کنند
از نظر شما لاریجانی چقدر می‌تواند گزینه نهایی اصلاح‌طلبان باشد؟تا جایی که من در جریان هستم نگرش غالب و قاطعی میان جبهه اصلاحات وجود دارد که از کاندیدای غیراصلاح‌طلب حمایت نکنند و بنابر سازوکاری که طراحی‌شده و مصوباتی که جبهه اصلاحات ایران در این راستا داشته است آنها بنا دارند کاندیدای واحد اصلاح‌طلب و اجماعی داشته باشند. البته حساب جهانگیری و محسن هاشمی از لاریجانی جداست؛ چراکه این دو نفر عضو یکی از احزاب جبهه اصلاحات هستند اما لاریجانی هیچ نسبت تشکیلاتی با اصلاحات ندارند و دارای دیدگاه اصلاح‌طلبی نیست.
سابقه تاریخی نیز موید همین موضوع است و پخش کنفرانس برلین در زمان ریاست ایشان بر سازمان صداوسیما یک نمونه است.
در آن دوره فاصله فکری ایشان با اصلاح‌طلبان خیلی زیاد بود. اما بعدا و به‌ویژه در دوره دولت روحانی و در مسائل مربوط به برجام دیدگاه و عملکردی همسو با دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان نسبت به حل مساله هسته‌ای داشت. در برجام نوعی دگردیسی در بخشی از طیف عقلای اصولگرا ایجاد شد. مرحوم هاشمی‌رفسنجانی، روحانی، ناطق‌نوری، باهنر و دیگر اصولگرایانی که شمار آنها کم نیست، موافق برجام بودند. بیش از 160نفر از نمایندگان در مجلس اصولگرای نهم به برجام رای دادند و برای تحقق آن تلاش کردند. این رویدادها در برخی موارد نوعی قرابت بین اعتدالیون اصولگرا با اصلاح‌طلبان ایجاد کرد، هرچند در مجلس دهم در مقاطع تعیین‌کننده‌‌ای مانند انتخاب هیات‌رئیسه و رئیس مجلس صف‌بندی بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان کاملا آشکار بود و اصولگرایان با همه طیف‌ها اعم از اعتدالی و پایداری پشت لاریجانی قرار می‌گرفتند و درمقابل اصلاح‌طلبان و ریاست عارف، صف‌بندی می‌کردند.
همه طیف‌های اصولگرا در مجلس دهم حامی ریاست لاریجانی بودند
البته بخشی از اصلاح‌طلبان نیز برای ریاست مجلس دهم به لاریجانی در‌برابر عارف رای دادند.آنها اصلاح‌طلب نبودند بلکه افرادی از طیف اصولگرایان میانه بودند. حدود 70-60نفر از نمایندگانی بودند که با استفاده از حمایت اصلاح‌طلبان و اعتبار لیست امید به مجلس دهم راه یافتند ولی عضو فراکسیون امید نشدند و خودشان فراکسیون مستقلین ولایی را که وابسته به لاریجانی بود، تشکیل دادند. آنها همراه سایر اصولگرایان در چهارسال مجلس دهم برخلاف فراکسیون امید که فراکسیون اصلاح‌طلبان بود به لاریجانی برای ریاست مجلس رای دادند. اصلاح‌طلبان هیچ‌گاه از حضور در انتخابات انصراف نداده‌اند
با توجه به تعداد و کیفیت کاندیدای نهایی آیا اصلاح‌طلبان در انتخابات1400 مشارکت فعال خواهند داشت؟
راهبرد قطعی و اعلام‌شده اصلاح‌طلبان مشارکت فعال در انتخابات است. بنابر سازوکارها و معیارهایی که اصلاح‌طلبان اعلام کرده‌اند درصورتی که انتخابات آزاد و رقابتی شکل بگیرد و امکان رقابت منصفانه وجود داشته باشد، قطعا کاندیدا معرفی می‌کنند و اگر نداشته باشند مانند انتخابات اسفند۹۸ فهرستی ارائه نمی‌کنند.
عدم معرفی کاندیدا به‌معنای عدم شرکت در انتخابات نیست و در عین حال مردم را به شرکت در انتخابات فرا می‌خوانند بدون اینکه کاندیدای خاصی مورد حمایت باشد.
بنابر شنیده‌ها قرار است هفته آینده احزاب اصلاح‌طلب کاندیداهای پیشنهادی خود را به نهاد اجماع‌ساز اصلاح‌طلبان اعلام کنند، پیرامون سازوکار انتخاب کاندیدای نهایی در نهاد اجماع‌ساز توضیح دهید.
ابتدا اسامی اشخاص معرفی‌شده توسط احزاب به هیات‌رئیسه جبهه اصلاحات اعلام می‌شود و بعدا طی فرآیندی در این مورد تصمیم‌گیری خواهد شد. در مرحله اول پس از معرفی افراد توسط حداقل 10عضو جبهه اصلاحات، هر کاندیدایی که یک‌سوم آرا را کسب کند به مرحله بعدی می‌رود. در آن مرحله کاندیداها، برنامه‌ها و افراد کلیدی موردنظر خود را برای کابینه معرفی و مجددا رای‌گیری صورت می‌گیرد.
کسانی که نهایتا دوسوم آرا را کسب کنند، انتخاب و از آنها دعوت می‌شود در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کنند؛ در آخرین مرحله بعد از بررسی صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان به‌وسیله نظرسنجی و رای‌گیری درونی، کاندیدای نهایی تعیین می‌شود. درحال حاضر هیچ‌یک از مراحل بالا انجام نشده است. بنابراین اسامی افرادی که دوسوم آرا را کسب کنند توسط سخنگوی جبهه اعلام شده و از آنها دعوت صورت می‌گیرد که در انتخابات ثبت‌نام کنند.
منبع:
(1) صبح نو
(2) فرهیختگان
