از شرطی‌سازی خارج شویم
سیر نزولی قیمت‌ها در بازار ارز درحالی ادامه دارد که قیمت ارز طی روز گذشته از کانال 23هزار تومان در بازار آزاد به مرز 21هزار تومان رسیده است. قیمت‌ها در بازار متشکل و صرافی‌های بانکی نیز کاهش محسوسی داشته است، قیمت دلار در صرافی‌های بانکی نیز که پیش از این در کانال 23هزار تومان در نوسان بود از ساعتی قبل وارد کانال 21هزار تومان شده است. دلار هم‌اکنون در صرافی‌های بانکی، 21هزار و 961تومان و قیمت یورو 26هزار و 865تومان اعلام شده است.فعالان بازار علت اصلی کاهش قیمت‌ها در بازار را خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای می‌دانند و می‌گویند: خریداری در بازار وجود ندارد و اکثر افراد در نیما و بازار آزاد، فروشنده هستند. هشت‌سال از دولت تدبیر و امید می‌گذرد اما همچنان اقتصاد ایران معطل است، معطل به مذاکراتی در خارج از کشور برای حذف تحریم‌ها. هرچند که یکبار این مذاکرات به نتیجه نشست اما تأثیر آن در اقتصاد ایران بی‌چیز بود.پس از توافق اقتصاد در یک رکود عمیقی رفته بود و همه فعالان اقتصادی منتظر نتایج آن مذاکرات بودند تا تصمیمات خود را براساس آن عملیاتی سازند. توافقی که عمرکوتاهی داشت و پیش از به بار نشستن گلابی‌های آن، فصل برگ ریزانش آغاز شد. در شرایطی که اقتصاد کشور بعد از تحریم‌ها و فشارحداکثری امریکا توانست به یک ثبات نسبی برسد، حال مجدداً صحبت از مذاکرات شده است. مذاکراتی که فارغ از نتیجه آن اقتصاد ایران را وابسته به متغیرهای بیرونی و سیاست خارجی می‌کند.
چشم انتظاری دولت برای گره گشایی اقتصاد از خارج کشور در حالی است که سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی نقشه راه اقتصاد را به خوبی نمایان کرده و مقام معظم رهبری هم در تبیین این سیاست‌ها بر معطل نگذاشتن اقتصاد به مذاکرات و کمک کشورهای اروپایی و مسائلی از این دست بارها تاکید کرده‌اند.
همچنانکه رهبرانقلاب با انتقاد از گره زدن روند حل مشکلات به تصمیمات تاکید کرده‌اند که : «در این سال‌ها بیان مسائلی از قبیل اینکه «ببینیم 6ماه دیگر چه می‌شود» و یا «برجام چه می‌شود» و حالا نیز «به امید ابتکار رییس‌جمهوری فرانسه ماندن»، هیچ مشکلی را حل نکرده و نخواهد کرد و این نگاه باید کنار گذاشته شود. البته ایراد ندارد که کاری که عبور از خط قرمز نیست، انجام دهند اما نباید حل مسائل اقتصادی را به این کارها گره زد و افکار عمومی را شرطی کرد.»
دولت در این هشت سال نشان داده است باور درستی از تولید ملی ندارد و حتی توسعه تولید ملی را با موضوعاتی از جمله سرمایه‌گذاری خارجی و یا روش‌های مناسب‌سازی روابط در معاملات جهانی جست‌وجو می‌کند . این درحالی است که هویت‌دهنده اقتصاد ملی تولید ملی است. به‌نحوی که اگر درآمد مالی کشور متأثر از تولید ملی باشد به‌طور حتم اقتصاد کشور مسیر پیشرفت را طی خواهد کرد و همه از این درآمد منتفع خواهند شد اما وقتی درآمد ملی متأثر از تولید ملی نباشد، و ما این موضوع را به متغیرهای خارجی وصل کنیم به‌طور حتم آسیب‌پذیر خواهیم شد. دولت در این هشت سال، امکانات داخلی خود را برای رفع مشکلات اقتصادی کشور فراموش کرد و بازشدن گره‌ها را در همکاری با شرکای خارجی و رفع تحریم‌ها دانست و اقتصاد را به نرخ دلار گره زد. آمریکا نیز از این ابزار به عنوان یک اهرم فشار و تأثیرگذار در اقتصاد کشور استفاده کرد درحالی که ما می‌توانستیم در شرایط تحریم مبادلات خود را با طرف‌های خارجی خود با واحد پولی دیگری انجام دهیم تا تحت تأثیر فشارهای تحریم در مبادلات بانکی و حتی نرخ دلار قرار نگیریم.
پیله فروش: اقتصاد کشور را باید از شر زمان‌بندی 180روزه آمریکا خارج سازیم
در همین زمینه، «میثم پیله‌فروش» در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به معطل‌شدن اقتصاد کشورمان به مذاکرات با غرب، عنوان کرد: یکی از انتقاداتی که به این دولت وارد است وابسته کردن اقتصاد کشوربه یک «متغیر برون‌زا» به نام «تصمیمات رییس‌جمهوری آمریکا» است، حتی بعد از برجام که برخی از تحریم‌ها تعلیق شد، این تعلیق‌ها 180روزه بود، یعنی هر 180روز رییس‌جمهوری آمریکا باید تعلیق تحریم‌ها را تائید می‌کرد. به همین دلیل عملا اقتصاد ایران تحت کنترل یک متغیر بی‌ثبات‌کننده به نام «تصمیمات رییس‌جمهوری آمریکا» قرار می‌گرفت و این بی‌ثباتی ساختارمند یکی از نتایج برجام بود.وی تاکید کرد: اگر در دوره جدید بازگشت برجام، این مشکل بر طرف نشود و اقتصاد ایران همچنان به تصمیمات رییس‌جمهوری آمریکا وابسته باشد، نباید در توافق تعجیل کند؛ بلکه باید تضمین‌های محکم اقتصادی و نه تضمین‌های حقوقی (کاغذی) برای جلوگیری از شرطی شدن و بی‌ثباتی ساختارمند اقتصاد ایران در قبال رییس‌جمهوری آمریکا گرفت.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: برجام یک بی‌ثباتی ساختارمند در دورن خودش داشت که اقتصاد ایران را نسبت به تصمیمات رییس‌جمهوری آمریکا شرطی می‌کرد و نباید مجددا به وضعیت نابسامان برگردیم. باید به‌گونه‌ای تحریم‌ها شرش از اقتصاد ایران کم شود که اقتصاد دچار بی‌ثباتی ساختارمند و وابسته به یک متغیری که هر 180روز بخواهد سرش خراب شود، نشود.
درودیان : دولت نسخه‌ای تاثیرگذاری برای بهبودی اقتصادی نداشت
«حسین درودیان» کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه «صبح‌نو» با اشاره به تبدیل شدن مذاکرات به نسخه دولت برای حل مشکلات اقتصادی، عنوان کرد: موضوع تحریم‌ها برای ما موانعی ایجاد می‌کند ولی معطلی ایجاد نمی‌کند. برای اینکه تحولی اقتصادی داشته باشیم باید کاری کنیم که موانع برطرف شود و بخشی از این موانع خارجی و بخشی دیگر داخلی است.وی با اشاره به اینکه در مذاکرات برجامی باید حرکتی به سمت جلو داشته باشیم، تصریح کرد: در مذاکرات با غرب باید تلاش کنیم تا گامی به جلو داشته باشیم. ما باید دنبال این باشیم که موانع تحریم‌ها را برداریم، اما این موضوع باعث نمی‌شود که اقتصاد ما را کلا تحت‌الشعاع قرار دهد و باید این را هم در نظر داشته باشیم تا آن معطلی‌های برجامی، وجود داشته باشد، قطع شدن تحریم‌ها به صورت کافی و پایدار محقق نخواهد نشد. نباید فراموش کرد تحریم‌پذیری، نتیجه یک تعارضی است که با دنیای غرب داریم و با گفت‌وگو و مذاکره نمی‌شود این دو را حل‌و‌فصل کرد.
این کارشناس مسائل اقتصادی، با اشاره به اینکه دولت نسخه‌ای تاثیرگذاری برای بهبودی اقتصادی نداشت، تصریح کرد: درخصوص کارنامه دولت و به صورت کلی باید گفت، در بحث مذاکره برجامی شاید منافعی مانند فروش نفت برای ما داشت اما در کنار اینکه نفت بیشتر فروختیم اما این اتفاق خیلی راضی‌کننده هم نبود چرا‌که مشکلات موجود باید به صورت جدی رفع می‌شد که شکل نگرفت و همچنان شاهد افزایش مشکلات در عرصه اقتصادی بودیم. وی ریسک مخاطره‌آمیز درعرصه فناوری را از دیگر ضعف‌های کاری دولت در سال‌های اخیر دانست و گفت: از این‌ها مهم‌تر ریسک مخاطره‌آمیزی بود که تحریم‌ها بازگشت‌پذیر است و این باعث شد تا سرمایه‌گذاری و همکاری‌هایی که می‌توانست باعث بهبود عرصه فناوری شود، جلویش را می‌گیرد و الان هم این ریسک به صورت جدی‌تر هم وجود دارد و به‌دلیل وجود تحریم‌ها و یا بازگشت تحریم‌ها، هیچ کشوری با ما مشارکت جدی نخواهد داشت.
بنابراین گزارش؛ طبق اخبار و شنیده‌های غیر رسمی از مذاکرات وین که پیش از این پرس تی‌وی آن را منتشر کرده است، حاکی از آن است که آمریکا صرفا با یک بازه زمانی کوتاه‌مدت یک هفته‌ای برای راستی‌آزمایی موافقت کرده است که در آن به‌صورت نمادین چند تراکنش انجام شود. به گفته منبع خبری پرس تی‌وی در وین آمریکا راستی‌آزمایی معقول و لازم که برای معاملات نفتی حداقل 3تا 6ماه است تاکنون نپذیرفته است. قصد آمریکا از عدم لغو کامل تحریم‌ها و اکتفاء به رفع موقت برخی از تحریم‌ها صرفا بازگشت به برجام است تا بتواند از امکان مکانیسم ماشه علیه ایران استفاده کند. در صورت پذیرش مکانیسم رفع مرحله‌ای تحریم‌ها و یا تمدید بی‌اثر شدن آنها در بازه‌های زمانی 120روزه و 180روزه علاوه بر شرطی شدن اقتصاد ایران آمریکا خواهد توانست با گروگان گرفتن تمدید رفع تحریم خواسته‌های دیگر خود موسوم به برجام2 و 3 را به ایران تحمیل کند.
منبع: صبح نو
