محمود علیگو رییس اورژانس اجتماعی کشور درباره اظهارات نماینده شورای شهر شهرستان سردشت مبنی بر عدم وجود خانه امن در این شهرستان و ضرورت وجود این خانه‌ها در شهرستان سردشت گفت: ما در تمام مراکز استان‌ها خانه امن را ایجاد کرده ایم. ما براساس وضعیت منابع بودجه‌ای این خانه‌ها را ایجاد می‌کنیم. اگر کسی در شهرهایی که فاقد خانه امن هستند با مشکل مواجه شوند، اورژانس اجتماعی مداخله کرده و در صورت نیاز فرد را به خانه امنی در مرکز استان منتقل می‌کند.
وی ادامه داد: اخیرا نیز خانواده‌ای بودند که در فاصله دوری از مرکز استان سیستان و بلوچستان دچار مشکل شده بودند و با مداخله اورژانس اجتماعی افراد آسیب دیده به خانه امنی در مرکز استان منتقل شد.
رییس مرکز اورژانس اجتماعی کشور تصریح کرد: در حال حاضر در تمام مراکز استان‌ها مجموعه‌های نگهداری از زنان وجود دارد. همچنین بیش از ۳۰۰ مرکز مداخله در بحران داریم که اقدامات مداخله‌ای را از طریق اورژانس اجتماعی انجام می‌دهند.
علیگو با بیان اقدامات اورژانس اجتماعی برای زنان وکودکان است، تصریح کرد: سازمان اورژانس اجتماعی این قابلیت را دارد که اقدامات لازم درباره حفاظت از زنان آسیب دیده را انجام دهد.
وی تاکید کرد: اگر منابع مالی تامین شود و از نظر مالی مشکلی وجود نداشته باشد ما هم مایل هستیم که در مناطق آسیب خیز در صورتی که موارد آسیب پذیر بالا باشد نسبت به ایجاد خانه امن اقدام کنیم. اما وقتی موارد آسیب پذیرکم است و منابع مالی هم وجود ندارد ترجیحا فرد را در صورت نیاز به مرکز استان منتقل می‌کنیم.
رییس اورژانس اجتماعی کشور همچنین درباره بیشترین مواردی که با اورژانس اجتماعی تماس گرفته شده گفت: بیشترین مواردی که به اورژانس اجتماعی اطلاع داده می‌شود؛ مواردی مانند کودک آزاری و همسر آزاری است.
وی درباره تاثیر کرونا بر افزایش این موارد گفت: اینگونه نیست که کرونا در این خصوص تاثیرگذار باشد البته تاثیر داشته، اما چشمگیر نبوده است.
چرا برخی افراد کودک آزاری می کنند؟
یک روانشناس درباره علت روانشناختی کودک آزاری برخی افراد اظهار کرد: مطابق با پژوهش‌ها، افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی بیشترین افرادی هستند که امکان کودک ازاری توسط آنها وجود دارد. اختلال شخصیت بیماری شایع و مزمنی است که ۱۰ تا ۱۵ درصد از افراد دچار آن هستند و به طور عادی بدون بررسی کارشناسان و متخصصان قابل تشخیص نیست.
گوهر یسنا انزانی با اشاره به منتشر شدن کلیپ‌های کودک آزاری در شبکه‌های مجازی، گفت: امکان تشخیص افراد دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی به دلیل خوش صحبتی، جذابیت، فریب کاری در کلام و خوش پوشی برای عموم مردم سخت است.
انزانی ادامه داد: متاسفانه اختلالات روانی در خانواده‌ها شناسایی نمی‌شود و چون فرد دارای اختلال روان از کودکی در کنار خانواده بزرگ می‌شود، رفتارهای او برای اعضا خانواده عادی تلقی می‌شود. وی همچنین گفت: خانواده اساسی ترین نهاد جامعه‌پذیر کردن کودکان به ویژه در سال‌های اولیه زندگی محسوب می‌شود چراکه در سال‌های اولیه زندگی خانواده می‌تواند در شناسایی توانایی کودک و داشتن نقش سودمند در آینده و در درون جامعه به کودک کمک کند. متاسفانه مطابق با پژوهش‌ها، خانه و خانواده‌ای که باید مکان امنی برای کودک و تامین آرامش او باشد بیشترین درصد تجاوز به حقوق کودک را شامل می‌شود به طوری که درصد بالای کودکان، مورد خشونت والدین یا نزدیکان خود قرار می‌گیرند.
این روانشناس ادامه داد: امروزه کودک آزاری نوعی بزهکاری پنهان محسوب می‌شود چراکه به دلیل ضعف جسمی و شخصیتی بزه‌دیده نسبت به تضییع حقوق آزار دیده نوعا اعلام جرم انجام نمی‌شود.
انواع کودک آزاری
به گفته وی، کودک آزاری توسط والدین، مراقبان کودک و تمامی افرادی که با کودک زندگی می‌کنند بسیار زیاد دیده می‌شود و از این رو به نظر می‌رسد هر گونه آسیب جسمی، فکری، جنسی، سوءاستفاده و بی‌توجهی به کودک کمتر از ۱۸ سال توسط فردی که حضانت و سرپرستی او را برعهده دارد و یا توسط فردی در داخل یا خارج از خانواده، کودک آزاری محسوب می‌شود.انزانی درباره انواع کودک آزاری، ادامه داد: کودک آزاری جسمانی به معنای به کار گیری عمدی حملات فیزیکی علیه کودک، کودک آزاری حنسی به معنای درگیر کردن کودک در فعالیت‌های جنسی، کودک آزاری هیجانی به معنای هرگونه رفتاری که منجر به صدمه رساندن تحول عاطفی کودک شود، کودک آزاری موسوم به "غفلت" به معنای برآورده نکردن یا کوتاهی در برابر برآورده نکردن نیازهای کودک و کودک آزاری اقتصادی به معنای وادار کردن کودک به کارهای سخت از جمله انواع کودک آزاری‌ها هستند که به نظر می‌رسد درصد بالایی از این آزارها معطوف به دختران است.
وی درباره اثرات مخرب روانی کودک آزاری گفت: این کودک آزاری‌ها اثرات بسیار مخربی را بر ذهن و روح کودک بر جای می‌گذارد که از جمله آنها ایجاد اختلال سلوک، افسردگی، هراس و ترس، مشکلاتی در خواب و دیدن کابوس، مشکلات در گفتار و تغذیه، اضطراب، بزهکاری و اعتیاد و درگیری اختلالات شخصیتی نظیر اختلال شخصیت ضد اجتماعی، نمایشی و حتی افکار مربوط به خودکشی است.
پذیرش بیش از ۲ هزار زن خشونت‌دیده در خانه‌های امن
محمود علیگو با اشاره به توسعه خانه‌های امن در کشور افزود: هدف از راه‌اندازی خانه‌های امن در کشور، حمایت و توانمندسازی زنان تحت خشونت خانگی است و در حال حاضر برنامه توسعه خانه‌های امن در دستور کار قراردارد.
وی یادآور شد: خانه‌های امن مراکزی هستند که با هدف حمایت و توانمندسازی زنان تحت خشونت خانگی با در نظر گرفتن رویکرد خانواده محور تلاش می‌کند با استفاده از مداخلات تخصصی با تمام اعضای خانواده و حمایت از زنان و کودکان خشونت‌دیده زمینه‌های بازگشت فضای ایمن به خانواده را فراهم کند.
سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: خانه‌های امن در صورت عدم تامین فضای ایمن و نبود شرایط، امکان بهره‌مندی زنان به همراه فرزندانشان را برای استفاده از امکانات اقامتی و البته با دستور قضایی فراهم می‌کنند و این خانه‌ها دارای کادر تخصصی است.
علیگو تاکید کرد: سیاست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی مبنی بر توسعه خانه‌های امن غیر دولتی بوده اما تبدیل خانه‌های امن دولتی به غیردولتی از برنامه‌ها و سیاست‌های دفتر نبوده و نیست.
وی درباره نحوه ورود زنان خشونت‌دیده به خانه‌های امن نیز گفت: در صورت وقوع همسرآزاری، از طریق تماس با تلفن اورژانس اجتماعی ١٢٣ یا مراجعه به مراکز اورژانس اجتماعی اقدام کرده و پس از پذیرش در مرکز اورژانس اجتماعی و پس از بررسی تخصصی تیم متخصص حاضر در مرکز اورژانس درصورت نیاز به خانه امن ارجاع می‌شوند.
هم اکنون ۳۶۰ مرکز اورژانس اجتماعی در سراسر کشور فعالیت دارند؛ همچنین ۲۵۶ پایگاه خدمات اجتماعی در ۳۱ استان کشور فعال است و خط تلفن فوریت‌های اجتماعی ۱۲۳ به صورت رایگان و شبانه‌روزی فعالیت دارد.
خدمات نگهداری خانه‌های امن در شرایطی که زن خشونت‌دیده یا در معرض خشونت در خطر امنیت جانی بوده و امکان بازگشت به محل زندگی یا محلی که در آن خشونت می‌دیده است، نباشد، ارائه می‌شود. زنان خشونت‌دیده به صورت موقت در خانه امن همراه با فرزند خود، ـ دختر بدون محدودیت سنی و پسر تا بالای سن بلوغ ـ (با اخذ حکم قاضی) نگهداری می‌شوند. این خدمات شامل خدمات مددکاری اجتماعی، روان‌شناسی، حقوقی و پزشکی است. مدت اقامت مدت چهار ماه است که تا چهار ماه دیگر قابل تمدید است.
منبع:
1. خبرآنلاین/ کودک آزاری و همسر آزاری بیشترین تماس با خط ۱۲۳/ ایجاد خانه‌های امن در مراکز استان‌ها
2. ایسنا/چرا برخی افراد کودک آزاری می کنند؟
3. ایرنا/پذیرش بیش از ۲ هزار زن خشونت‌دیده در خانه‌های امن
