شناسایی و رفع نیازهای اساسی صنایع، ضرورتی در جهت تحقق جهش تولید
سال 1399 خورشیدی توسط مقام معظم رهبری با عنوان سال جهش تولید نامگذاری شد. این شعار در کنار نامگذاری هایی که در سالیان پیشین انجام شده بود، باری دیگر بر مسئله تولید و اقتصاد مقاومتی تاکید کرد و یادآور این شد که تنها راه مقابله با تحریم های ظالمانه ای که توسط جهانخواران و استکبار جهانی علیه کشور اسلامی ما اعمال شده، استقلال اقتصادی و رونق تولید داخلی است.به وسیله تولید است که کشور می تواند در برابر فشارهای همه جانبه و ناعادلانه ای که از نظر اقتصادی در حال تحمیل است، سربلند بیرون آید و همچنین تولید است که می تواند از نظر اقتصادی، کشور را در تمامی جوانب به شکوفایی برساند. تولید باعث جدا شدن اقتصاد از صادرات نفت خواهد شد و همچنین استعدادهای نهفته نیروی جوان کشور را نیز شکوفا خواهد کرد.
تمام آنچه درباره تولید می دانیم صحیح است؛ اما در این میان، نقش صنایع در مسیر تحقق شعار جهش تولید چیست و چگونه شناخت نیازهای اساسی صنایع به تحقق این شعار کمک خواهد کرد؟
صنایع چیزی فراتر از تولید در خود دارند
نخستین مسئله ای که باید به آن بپردازیم، درک مفهوم صنعت و تفکیک آن از مقوله تولید است. طبق تعریف جهانی صنعت، هر یگان یا مجموعه ای که در هر بخش از تولید، توزیع یا مصرف یک فراورده یا یک دسته از فراورده های مشابه، فعالیت می کند. بر اساس این تعریف جامع، می توان نتیجه گرفت که تولید، تنها بخشی از صنعت است و وقتی درباره صنایع صحبت می کنیم، لزوماً مقصود ما تولید نیست؛ هرچند که تولید، بخش مهمی از آن است. (1)در مرحله دوم، با در نظر گرفتن اینکه همیشه در صنایع، تولید حرف اول را می زند؛ اما باید دید که هر نوع تولیدی لزوماً قادر است به طور مستقیم ما را به هدف نهایی در اقتصاد برساند یا خیر. برای درک بهتر این مسئله، بهتر است مروری به صنایعی با محوریت غیر تولیدی داشته باشیم. به عنوان مثال صنعت گردشگری هدفی غیر تولیدی را دنبال می کند. یا صنایع مادر، صنایعی هستند که با هدف ایجاد بستر تولید سایر صنایع فعالیت می کنند.
صنایع تولید انرژی با آن که در حال تولید انرژی هستند، با این حال به عنوان یکی از صنایع پایه، مواد اولیه صنایع دیگر را تولید می کنند. صنایع محتوایی بیش از هر چیز برای انتقال آگاهی کاربرد دارند و صنایع توزیعی نیز بر ارائه موارد تولید شده به مصرف کنندگان نهایی تمرکز خواهند داشت. بنابراین با این تفکیک، متوجه خواهیم شد که صنایع مختلف قادرند، ابعاد عظیم تری نسبت به تولید داشته باشند که البته همه آن ابعاد گاهی در خدمت تولید خواهد بود. (2)
نقش صنایع در تحقق شعار جهش تولید
صنایع به نوعی حکم خط مقدم را در مقوله جهش تولید خواهند داشت. شریان اصلی شکوفایی اقتصادی در وضعیت کنونی رونق صنایعی است که به هر طریقی می توانند به توسعه تولید کمک کنند. در تمامی زمینه های اقتصادی، رشد و توسعه کارخانجات صنعتی نشان از رشد و توسعه اقتصادی دارد و افزایش بازدهی صنعت در هر کشوری با تولید ناخالص ملی آن کشور رابطه مستقیم دارد.هر چه در زمینه صنعتی پیشرفت بیشتری داشته باشیم، در زمینه تحقق شعار جهش تولید موفق تر خواهیم بود. وقتی صنعت در خدمت تولید باشد، تمامی ظرفیت های تولیدی کشور به کار می افتد و چرخه تولید رو به تکامل می رود. (2)
تکامل چرخه تولید به معنای رشد صنایعی است که محصول نهایی آن ها به عنوان مواد اولیه در صنایع دیگر مورد استفاده قرار می گیرد. آنچه به تحقق هر چه سریع تر شعار جهش تولید کمک خواهد کرد، همین تکامل چرخه تولید و بی نیاز شدن از مواد اولیه وارداتی است. چرا که وارد کردن مواد اولیه به معنای خروج ارز از کشور به خاطر چیزی است که قرار است به تولید منجر شود.
حال اگر این تولید، توانایی صادرات را داشته باشد، قادر خواهد بود تا ارز خارج شده را جبران کند؛ اما در شرایط فعلی و محدودیت های بسیاری که در امر صادرات داریم، در اکثر زمینه های تولیدی این موضوع کمی دور از نظر است. به همین دلیل هم هست که تمرکز بر تولید مواد اولیه در کشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار گردیده است. در ادامه درباره نیازهای اساسی صنایع و محدودیت هایی که برای تحقق شعار جهش تولید پیش پای آن ها است، صحبت خواهیم کرد. (3)
نیازهای اساسی صنایع
یکی از مهم ترین گام ها برای توسعه صنعتی کشور، شناخت نیازهای اساسی صنایع و تلاش برای رفع آن ها است. وقتی درباره صنایع صحبت می کنیم، باید بدانیم که این عبارت یعنی «صنعت» طیف گسترده ای از بنگاه های اقتصادی را در بر می گیرد که از مراکز تولید انرژی تا صنایع کشاورزی و دریانوردی و حتی صنایع گردشگری را شامل می شوند و تا همین حد نیز از یکدیگر متفاوت هستند. آنچه در اینجا به آن اشاره خواهیم نمود، نیازهای اساسی و مشترک بین تمامی صنایع است.-
سرمایه در گردش
-
مواد اولیه
-
نیازهای زیرساختی
-
نیروی انسانی متخصص
-
حمایت مالیاتی
-
بازار فروش و توزیع
مشکلات صنایع در سال جهش تولید
پس از اشاره به اهمیت توسعه صنایع برای تحقق جهش تولید، حال می خواهیم به مسائلی بپردازیم که در حال حاضر گریبان را گرفته و مانع از توسعه در این بخش از اقتصاد می شود. در سال جاری مسائل مختلفی در کشور رقم خورد که هر یک به نوعی باعث بروز مشکلاتی در عرصه تولید گردید.مشکلاتی از قبیل همه گیری ویروس کرونا، تشدید تحریم های آمریکا علیه ایران، کاهش صادرات نفت و عدم تمرکز بر صادرات غیر نفتی، نوسانات بازار ارز، نابسامانی در بازار سرمایه و مواردی از این است. در ادامه، پیرامون عواملی که می توانند به احیای صنعت در ایران کمک کنند، صحبت خواهیم نمود.
-
کاهش نوسانات ارزی
-
ایجاد ثبات در بازار سرمایه
-
تامین مواد اولیه
-
مبارزه با فسادهای مالی
-
تصویب قوانین حمایتی
نتیجه گیری و جمع بندی
خط مقدم جبهه اقتصادی کشور، صنایع تولیدی آن هستند و تولید، مهم ترین رکن پیروزی بر تحریم ها و رفع مشکلات داخلی کشور است. تحقق شعار جهش تولید در گروی تامین نیازهای اساسی صنایع است و دولت با برنامه ریزی صحیح و حمایت از صنایع، باید در جهت رفع این نیازها اقدام نماید.اساسی ترین نیازهای صنایع در حال حاضر تامین سرمایه در گردش از طریق بازارهای مالی داخلی و جذب سرمایه گذارهای خارجی، تامین مواد اولیه و تکمیل چرخه تولید، ایجاد زیرساخت های لازم جهت افزایش تولید، تصویب قوانین حمایتی و طرح های تشویقی مالیاتی برای صنایع پیشران در کشور است که البته تامین تمامی این نیازها، مستلزم تمرکز و اهتمام هر سه قوه اصلی کشور خواهد بود.
پی نوشتها
- www.fa.wikipedia.org
- www.mehrnews.com
- www.wikitolid.ir
- www.farsi.khamenei.ir
- www.mashreghnews.ir