تولید کالاهای تحریم شده، فرصتی برای کسب و کارهای ایرانی در سال جهش تولید

هر تحولی آن هم تحولات اقتصادی، در سطح وسیع نیاز به تلاش و پشتکار و همکاری تمام بخش‌ها با هم دارد. کشورهای بزرگ دنیا نیز از همین روزها شروع کرده اند. اگر بخواهیم مانند قبل تنها تکیه بر درآمدهای نفتی کشور داشته باشیم، اوضاع از این نیز بدتر خواهد بود. برای ایجاد رونق اقتصادی و جهش تولید در بخش‌های مختلف مانند کالاهای تحریم شده، نیاز است که خصوصی سازی در سطح وسیع صورت گرفته و دولت سرمایه‌ها و امکانات لازم برای چنین امری را فراهم آورد. بخش‌های تولیدی نیز با تکیه بر ایده‌ها و تخصص‌های داخلی می توانند سالی پر شکوه و با عزت را برای ایران رقم بزنند.

شنبه، 6 ارديبهشت 1399

تخمین زمان مطالعه:

نویسنده : تحریریه راسخون

موارد بیشتر برای شما

ایران و کالاهای تحریم شده

تحریم‌های کشورهای اروپایی و آمریکا علیه ایران سابقه بسیار طولانی دارد. از سال 1358 تا کنون کشورهای بسیار زیادی وارد برنامه تحریم‌های علیه ایران شده اند. از آنجایی که همه کشورها برای رشد اقتصادی و جهش تولید داخلی خود به یکدیگر نیاز دارند، این تحریم‌ ها می تواند سرعت رشد اقتصادی را بسیار کند نموده و حتی اگر مدیران کشورها تدبیر لازم را نداشته باشند، آن‌ها را به ورطه نابودی بکشاند.

کشورهای زیادی در جهان در اثر همین تحریم‌ ها به درجه نابودی کامل و فروپاشی رسیده اند. با وجود تحریم‌ ها و قطع ارتباط بسیاری از کشورها امکان صادرات بسیاری از کالاها از ایران سلب شده و این مسئله تأثیر بسیار زیادی روی میزان تولید ناخالص داخلی داشته است.

از طرفی واردات برخی کالاهای ضروری نیز به ایران ممنوع شده است و بسیاری از شرکت‌های بزرگ جهانی حاضر به همکاری در این زمینه با ایران نیستند. (1)

در درجه اول کالاهای ضروری تحریم شده، اقلام و کالاهای مربوط به تجهیزات نظامی قرار دارند. کالاهایی مانند قطعات الکترونیک پیشرفته مربوط به هواپیما و هوافضا، ربات‌های صنعتی در صنایع خودرو سازی، صنعت خودرو، سیستم‌های مخابراتی، قطعات الکترونیکی مورد استفاده در سامانه‌های نظامی، قطعات یدکی ماشین آلات، تجهیزات اساسی پزشکی و بسیاری کالاهای دیگر، لیست کالاهای اساسی تحریم شده توسط کشورهای غربی را پر می کنند. (2)

علاوه بر این‌ها ایران برای واردات کالاهای معمولی مانند کالاهای اساسی از قبیل برنج، گندم، حبوبات و از این قبیل موارد هم با سختی‌های بسیار زیادی روبرو است. با توجه به تحریم نظام بانکی ایران و تبادلات مالی با سایر کشورها، امکان نقل و انتقال پول در سیستم مالی جهانی برای ایران بسیار دشوار شده است و همین امر باعث شده تا تحریم‌ ها تأثیر خود را روی اقتصاد ایران بگذارد. اما این مشکلات تنها یک روی سکه تحریم‌ها است. روی دیگر آن را باید در داخل کشور و در دستان خودمان ببینیم.

تولید کالاهای تحریم شده در داخل

سالی که گذشت با درایت مقام معظم رهبری با نام سال رونق تولید نام گذاری شد. این نام گذاری نشان از عزم نظام برای بالاتر بردن میزان تولید و گذر از تحریم‌ها است. فراهم نمودن شرایط مناسب برای تولید از طرف دولت و واردات تجهیزات و مواد اولیه به داخل برای کمک به تولید کنندگان، اولین قدمی است که می تواند رونق تولید را رقم بزند.

تولید کالاهای تحریم شده توسط متخصصان داخلی و کارکنان ایرانی هم می تواند برای ایران تبدیل به یک نقطه قوت بزرگ شود و هم برای کسب و کارهای مرتبط با این کالاها رونق زیادی ایجاد نماید. نکته جالبی که در این باره وجود دارد، هوشمندانه‌تر شدن تصمیمات ما ایرانی‌ها در قبال تحریم‌ ها است. در یک نگاهی عمیق متوجه خواهیم شد که تحریم‌ها فرصتی برای رونق کسب و کار و تولید ما ایجاد کرده است که احتمالا به هیچ طریق دیگری نمی‌شد به آن رسید.(3)

برای مثال می توان به صنعت خودرو اشاره کرد. تولید خودروهای داخلی آن هم با قطعات تولید شده در داخل کشور در سال‌های دور امری بسیار پیچیده بود. اما امروز شاهد هستیم که در برخی از بخش‌ها، با تکیه بر تولید داخلی در حال تامین نیازهای داخلی هستیم. در همین یک موضوع چندین کسب و کار مختلف وارد چرخه تولید شده و شاهد رونق آن‌ها در بازار ایران بوده ایم.

در سایر کالاهای تحریم شده نیز این مسئله کاملاً مصداق دارد. تجهیزات پزشکی و کمک پزشکی اکنون نیاز شدیدی به رونق تولید دارند که شاید سال جهش تولید می تواند نقطه آغازی برای جهش این صنعت نیز در کشور ما باشد. اکنون در برخی از این کالاها به شرایطی رسیده ایم که خود دولت اقدام به ممنوعیت واردات آن‌ها نموده تا به نوعی حمایت خود را از تولیدات داخلی اعلام دارد.

اتفاقی که تکرار آن در سایر کسب و کارهای مربوط به کالاهای تحریم شده نیز می تواند آن‌ها را به اوج رونق خود برساند. صنایع دفاعی و نظامی نیز در سال‌های اخیر به درجه‌ای رسیده اند که تولید بسیاری از لوازم مربوط به آن‌ها در داخل تامین شده و حتی آماده صادرات برخی از آن‌ها نیز هستیم. (4)

جهش تولید فرصتی برای یک شروع قدرتمند

اکنون زمان آن فرا رسیده است تا دیگر بهانه‌های ناشی از تحریم‌ها را کنار بگذاریم و با همدلی و برنامه ریزی، یک شروع قدرتمند را برای اقتصاد کشورمان رقم بزنیم. تامین خواسته‌های تولید کنندگان حتی اگر با هزینه هایی هم همراه باشد، در کوتاه مدت منجر به ارز آوری آن‌ها خواهد شد.

سال جهش تولید می طلبد تا بیش از پیش به نیروی داخلی اعتماد داشته باشیم. برخلاف سال‌های دور که اقتصاد ایران کاملاً وابسته به دولت و درآمدهای آن بوده است، در سال جهش تولید نوبت به آن رسیده که سرمایه گذاری‌ها و شرکت‌های خصوصی وارد گود شده و ورق را به نفع اقتصاد ایران برگردانند.

وابستگی به درآمدهای دولت، انتظاری که از جهش تولید داریم را رقم نخواهد زد. در عوض، خصوصی سازی و سرمایه گذاری بر تولید‌ داخلی و کسب و کارهای کوچک می تواند این جهش را برای اقتصاد ما به ارمغان بیاورد. (4)

اگر بخواهیم مثالی در میان کشورهای بزرگ اقتصادی جهان بزنیم، می توانیم از آلمان نام ببریم. آلمانی‌ها بعد از جنگ جهانی دوم در وضعیتی نسبتا مشابه با شرایط کنونی ایران قرار داشتند. اقتصادی که به دلیل درگیری با جنگ‌های زیاد در حال نابودی بود و همزمان نیز بسیاری از کشورها به دنبال دریافت غرامت‌های سنگین از آن‌ها بودند؛ همچنین آمریکا نیز از مخالفان آلمان حمایت می کرد.

این تحریم گسترده آلمانی‌ها در آن سال باعث شد تا آن‌ها با ایجاد بسترهای مناسب، کم‌کم مسیر رشد اقتصادی خود را پیدا کنند. افزایش تولید ناخالص داخلی و روند رو به رشد تولیدات آن‌ها از همان زمان آغاز شد. اما ما در حال حاضر یک تفاوت عمده با آلمانی‌ها داریم. آن‌ها در آن زمان امکانات و تکنولوژی‌های امروز جهان را در اختیار نداشتند. امکاناتی که می تواند منجر به یک جهش بزرگ در تولید داخلی ایران شود. (3)

مزایای تولید کالاهای تحریم شده برای اقتصاد ایران

تولید کالاهای تحریم شده و رونق آن‌ها در سال جهش تولید علاوه بر رشد اقتصادی این کسب و کارها باعث می‌شود تا اقتصاد ایران نیز در یک مسیر ثبات و رشد قرار گیرد. مزیت‌های زیادی برای جهش تولید در این عرصه‌ها می توان یاد کرد. برخی از مهم‌ترین این مزیت‌ها عبارتند از:

جلوگیری از خروج ارز برای واردات این کالاها

در گذشته که تحریم‌ها روی این کالاها وجود نداشت، کمتر کسب و کاری به دنبال ارائه نمونه‌های داخلی آن‌ها می‌رفت. واردات گسترده و کیفیت بالای محصولات خارجی مانع بزرگی برای این امر بود. اما با ممنوع شدن ورود آن‌ها در اثر تحریم، اکنون می‌توانیم امیدوار باشیم تا دیگر برای چنین محصولاتی نیاز به خروج ارز از کشور نباشد.(5)

کاهش هزینه‌های تولید داخلی نسبت به واردات این محصولات

خبر خوب دوم برای رونق اقتصادی در تولید چنین کالاهایی، ارزان‌تر تمام شدن آن‌ها برای اقتصاد ایران خواهد بود. تولیدات داخلی هر چقدر هم پر هزینه باشند، به مراتب خرج کمتری روی دست دولت و سایر ارگان‌های خصوصی خواهند گذاشت. این روند حتی می تواند منجر به کاهش قیمت چنین محصولاتی برای مصرف کنندگان نیز باشد.

عدم وابستگی به دلار و سایر ارزهای خارجی

مزیت عمده دیگر تولید کالاهای تحریم شده، عدم وابستگی اقتصاد داخلی به ارزهای خارجی است. این امر باعث می‌شود تا نوسانات بالای ارز در دنیا تأثیر چندانی روی قیمت تمام شده این محصولات نداشته باشد. (5)

از بین رفتن واسطه‌های تجاری

در یک واردات ساده چندین واسطه تجاری دخیل می شوند. از افراد و نهادهای درگیر برای واردات و ترخیص این کالاها گرفته تا شرکت‌ها و واسطه‌های نقل و انتقال پول، همگی باری روی دوش اقتصاد کشورها هستند. از این رو تولید این کالاها در داخل می تواند تمام این واسطه‌های تجاری را حذف نماید.

ایجاد کسب و کارهای جدید و افزایش رونق اقتصادی

تمام کسب و کارهایی که به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم با این کالاها در ارتباط هستند، رونق خواهند گرفت. علاوه بر این، رونق یک بخش از اقتصاد داخلی منجر به ایجاد امید و انگیزه در سایر قسمت‌ها نیز شده و به این ترتیب اقتصاد مردم نیز روند رو به رشدی به خود خواهد گرفت. ادامه این روند حتی می تواند نیاز مردم به دولت را به کمترین میزان خود برساند؛ اتفاقی که تمام کشورهای بزرگ اقتصادی به نوعی به دنبال آن هستند.

سیاست‌های دولت و بانک‌ها برای حمایت از تولید داخلی

تصمیمات و سیاست‌های دولت نیز تأثیر بسزایی روی روند رونق در سال جهش تولید خواهد داشت. نقش نهادهای دولتی و بانک‌ها در تسریع بخشیدن به این امر، بسیار مهم خواهد بود. در ادامه برخی از سیاست‌های مؤثر بر روند این تولیدات را با هم مرور می کنیم.

کاهش هزینه ها

اولین سیاستی که می توانیم از دولت در سال جهش تولید انتظار داشته باشیم، کاهش هزینه‌های مربوط به این تولیدی‌ها است. لحاظ کردن هزینه‌های اضافی و بالا بردن قیمت مواد اولیه، تأثیر منفی بسیار زیادی روی این کسب و کارها خواهد داشت. (6)

سیاست‌های پولی

سیاست‌های پولی دولت مانند تعیین نرخ بهره و نرخ مالیات نیز از دیگر اقداماتی است که انتظار می رود دولت تصمیماتی منطقی درباره آن‌ها لحاظ نماید.(6)

کمک به مشاغل کوچک از طرف بانک‌ ها

در چنین شرایطی بانک‌ها می‌توانند به عنوان یک حامی بزرگ برای کسب و کارهای کوچک باشند. اعطای وام‌های کم‌بهره و زمان لازم برای باز پرداخت آن‌ها در دراز مدت، می‌تواند سود سرشاری را برای اقتصاد ایران رقم بزند.(7)

سرمایه گذاری بانک‌ها در کسب و کارها

سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی لازمه رشد و جهش تولید کسب و کارهایی هستند که در حال حاضر در حال ساخت پایه‌های اقتصاد ایران می باشند. در نبود سرمایه‌های خارجی عمده، این بانک‌ها هستند که می توانند با سرمایه گذاری‌ های مستقیم و غیر مستقیم روی این صنایع کمک بزرگی برای آن‌ها باشند.

تامین مواد اولیه و شریک شدن در سود این تولیدی‌ها مانند یک چاشنی، سال جهش تولید را شعله ور خواهد نمود. از جهتی تامین سرمایه لازم برای چنین بنگاه هایی از طرف بانک‌ها می تواند منجر به افزایش خط تولید آن‌ها شده و تولید ناخالص داخلی را به حداکثر میزان ممکن برساند. (3)

اقدامات امنیتی دولت

از طرفی دیگر دولت باید شرایط را برای به پول تبدیل کردن این تولیدات فراهم آورد. با توجه به نیازی که در کشور به این محصولات وجود دارد، دولت با سخت گیری در واردات آن‌ها از طریق قاچاق، می تواند شور و انگیزه تولید کنندگان را افزایش داده و سال جهش تولید را به کمک این بنگاه‌ها رقم بزند.

جمع بندی و نتیجه گیری

هر تحولی آن هم تحولات اقتصادی در سطح وسیع نیاز به تلاش و پشتکار و همکاری تمام بخش‌ها با هم دارد. استفاده از توانایی‌های یک بخش، هیچ پیشرفتی را رقم نخواهد زد. سرمایه‌های سرمایه داران در کنار قدرت و تخصص تولید کنندگان، در کنار هم است که می تواند سال جهش تولید را برای ایران و ایرانی به بهترین شکل رقم بزند.

اکنون زمان آن رسیده است تا بعد از این همه سال تحریم و منع شدن از تجارت با بسیاری از بخش‌های دنیا، این امر را تبدیل به یک فرصت بزرگ نماییم؛ فرصتی که مسلماً برای هر کشوری به وجود نخواهد آمد.

کشورهای بزرگ دنیا نیز از همین روزها شروع کرده اند. اگر بخواهیم مانند قبل تنها تکیه بر درآمدهای نفتی کشور داشته باشیم، اوضاع از این نیز بدتر خواهد بود.

برای ایجاد رونق اقتصادی و جهش تولید در بخش‌های مختلف مانند کالاهای تحریم شده، نیاز است که خصوصی سازی در سطح وسیع صورت گرفته و دولت سرمایه‌ها و امکانات لازم برای چنین امری را فراهم آورد. بخش‌های تولیدی نیز با تکیه بر ایده‌ها و تخصص‌های داخلی می توانند سالی پر شکوه و با عزت را برای ایران رقم بزنند.

پی نوشتها