در فرهنگ اسلامی، خانواده، کانون خوشبختی، آرامش، غم زدایی و تغذیه عاطفی انسان‌هاست. سالمندان، ستون‌های استوار خانواده‌ها هستند و پایدار ماندن و آفت زدایی از خانواده وابسته به پاس داشتن حقوق و حرمت آنان است. از این رو باید در کانون خانواده، با صمیمانه‌ترین دل جویی‌ها، اندوه‌های طاقت سوز آنان را زدود و بر زخم‌هایشان مرهمی از محبّت و نوازش نهاد، باید به آنان خدمت و محبّت کرد و در برابرشان دست اطاعت بر سینه نهاد و به تکریم، بر دست‌هایشان بوسه زد1.

این روزها در بعضی خانواده ها شاهد بی‌مهری و بی‌توجهی روزافزون به سالمندان هستیم. تصور می‌شود که افزایش مشکلات اقتصادی و کمرنگ شدن برخی باورها و ارزش‌های پسندیده خانوادگی و اجتماعی باعث شده تا این نحوه برخوردهای نادرست موجه جلوه کنند.

این باورهای نادرست موجب شده همه ما سالمندان تنهایی را ببینیم که اوقات خویش را در بوستان یا کنار پنجره می‌گذرانند یا افرادی که در سراهای سالمندان در حسرت نگاه‌های آشنا، به بازبینی برگ‌های خاطرات می‌پردازند2.

نعمت وجود بابرکت آنان، اغلب تا هستند، ناشناخته است. وقتی به جایگاه حساس و مهم و نقش کارگشای آنان پی می‌برند که آنان را از دست بدهند. هیچ گاه نباید فراموش شود؛ که سالمندان نماد وقار و احترام و بزرگواری در خانواده هستند، آنان پدران و مادرانی می‌باشند که روزگار جوانی خویش را برای زندگی فرزندانشان صرف نمودند و امروز این فرزندان وظیفه دارند با رعایت ادب و مقتضای حق شناسی نسبت به عمری تلاش صادقانه و ایثارها، گذشت‌ها، دلسوزی‌ها و سوختن و ساختن‌ها که بزرگان از خود نشان داده اند، از سرمایه‌های گرانقدر زندگی خویش حمایت کنند.

اگر امروز ما به سالمندانمان احترام نگذاریم، از خردسالان و نوجوانان در آینده چه انتظاری داشته باشیم که با سالخوردگان و خود ما با احترام و تعظیم و تکریم، برخورد کنند. آنان از ما می آموزند پس بدانیم فرهنگ را چگونه به آنان می‌آموزیم.

سید احمد سجادی

پی‌نوشت‌ها:

1) گلبرگ - شهریور 1381، شماره 33 - روز سالمند

2) پیام زن - مرداد ماه سال 1390 شماره 233 - تنهایی دردآلود سالمندان.