عطار روح بود و سنایى دو چشم او ما از پى سنایى و عطار مىرویم
عطار نیشابوری(530 - 627) محمد ملقب به فریدالدین و مکنى به ابو حامد از عرفاى نامدار و شاعر سده ششم هجرى است و در عرفان اسلامى از چهرههاى شاخص و ماندگار مىباشد. در قریه کدکن از توابع نیشابور به دنیا آمد، و پس از پدر شغل او را در پیش گرفت و دارو فروش شد و به امر طبابت نیز مىپرداخت. در همین ایام به تألیف دو منظومه مصیبت نامه و الهى نامه همت گماشت، و سپس به سیر و سلوک روى آورد و به مصر، دمشق، حجاز، ماورا النهر و هند سفر کرد و صحبت بسیارى از عرفاى زمانه خود را دریافت1.
عطار نیشابورى یکی از سه ضلع مثلثى را تشکیل مىداد که قلمرو وسیع شعر و عرفان در سدههاى ششم و هفتم در اختیار وی بود. او به نوبه خود، در این قلمرو کران ناپیدا به آفرینش آثار منظومى در عرصه زبان فارسى توفیق یافت، که جلوههاى بدیعى از اندیشههاى عرفانى را در آیینه شعر پارسى در معرض تماشا قرار داده است که هنوز از مشتاقان شعر و عرفان دل مىرباید و در کار آنان دلبری‌ها مىکند2. وی با تحولى که در برخورد با یکى از اولیاى خدا در او پیدا شد، مسیر زندگى خود را تغییر داد و به سیر و سلوک پرداخت و از محضر عارف بزرگ آن روزگار ابو یوسف همدانى استفادههاى بسیار برد و در ضمن با مسافرت به شهرهاى مختلف از محضر عرفاى بزرگ دیگر نیز بهرهمند شد و به مقام والایى در عرفان دست یافت که جلالالدین مولوى خود را از پیروان سلوکى وى معرفى مىکند3.
شیخ فریدالدّین محمّد (عطّار) نیشابورى، شاعر و عارف پرآوازه در جای جاى آثار منظوم خود به تکریم خاندان عصمت و طهارت (علیهم السلام) کوشیده و در شعر آیینى به منزلت خاصّى دست یافته است4. آثاری که قطعاً از آن عطار نیشابورى است، عبارت از: تذکره الاولیاء، اسرارنامه، الهىنامه، پندنامه، خسرو نامه، مختارنامه، مصیبتنامه، مفتاح‌الفتوح، منطق‌الطیر، نزهه الاحباب، یا دیوان اشعار است5.
عطار پس از عمرى طولانى و پر فراز و نشیب به سال (618 هجری قمری) در نیشابور به دست یکى از سپاهیان مغول کشته شد و اینک آرامگاه او در این شهر، زیارتگاه اهل معرفت و بصیرت است.
از این شاعر گران مایه می‌توان درس‌های فراوان از جمله عشق به اهل بیت (علیهم السلام)، تدین، پشت کار، تحول گرایی، استفاده از فرصت‌ها و.... آموخت.
سید احمد سجادی
پی‌نوشت‌ها:
1) کاروان شعر عاشورا، جمعی از نویسندگان، ج 1، ص 28
2) همان منبع، ص 29
3) همان منبع، ص 102
4) شکوه شعر عاشورا، جمعی از نویسندگان، ج 1، ص 61
5) دویست سخنور، صص 253 - 254
