با آغاز دوره غیبت کبرى در سال (326 هجری) عالمان بزرگى همچون شیخ صدوق (381 هجری) نیازهاى جامعه اسلام به تعلیم معارف اسلامى بر اساس مقتضیات زمان و مکان را بر آوردهاند1. شیخ صدوق یکى از علماى بزرگ شیعه است که در راه پیشرفت دین مجاهدتهاى فراوانى کرد. او در سال (306 هجری) در قم متولد گردید و تحت سرپرستى پدرش «على بن بابویه قمى» که از فقهاى نامى شیعه بود، پرورش یافت. او سپس به «رى» مهاجرت کرد و علاوه بر این براى شنیدن حدیث از استادهاى معروف آن زمان به شهرهاى دیگرى نیز مسافرت نمود و به نشر حدیث پرداخت. شیخ صدوق عالمى جلیل القدر و مورد اعتماد بود و از نظر علمى در حدى بود که او را پیشواى حافظان حدیث نامیدهاند.
شیخ صدوق خدمات شایان توجهى به مکتب اسلام و مذهب تشیع کرد و با تلاش پیگیر خود سخنان ائمه اطهار در زمینههاى مختلف را جمع آورى نمود و در قالب تألیفات متعددى به جامعه اسلامى عرضه کرد2.
ایشان در برابر هجوم دشمنان، از حقایق نورانى اسلام به خوبى دفاع کرد. اجتهاد در فقه، تبیین اصول عقاید، اخلاق، تاریخ، تفسیر قرآن، تدریس علوم اسلامى، تبلیغ دین، تربیت دینى جامعه، تهذیب اخلاق مردم و مبارزه با ظلم و ستم، استبداد از مهمترین کارکردهاى آنان بوده است3. این عالم بزرگ با تلاش های پیوسته خود پیوسته سعى نمود تا فرهنگ شیعه از دستبرد منحرفان و شبهههاى آنان محفوظ بماند و در عین اشتغال به تألیف، در زمان خود مرجع فتوا نیز بود. او در مقابل توطئههاى مخالفان شیعه علیه مذهب اهل بیت، به مبارزه با آنان برخاست و از طریق مناظرههاى علمى و پاسخگویى به شبهههاى آنان، رونق بخش مکتب تشیع شد.
سالروز وفات این عالم گرانقدر و حافظ اسرار دین را تسلیت می‌گوییم.
سید احمد سجادی
پی‌نوشت‌ها:
1) جریان شناسی 2 سطح 1، آیت قنبری، ج 1، ص 53
2) پاسداری اسلام در دوران غیبت کبری، رضا رحمتی، ج 1، ص 34
3) جریان شناسی 2 سطح 1، آیت قنبری، ج 1، ص 53
