با ابن‌سينا ( 370-428هـ.) و پيوندي که در انديشه او، ميان نبوت و سياست، برقرار شده بود، فلسفه‌ي مشرق تمدن اسلامي، به طور کلّي، در مسيري افتاد که بحث فلسفي درباره‌ي سياست را متوقف نمود. چنان‌که گذشت،

ابونصر فارابي، بزرگ‌ترين فيلسوف دوره ميانه است که انديشه‌هاي او از ديدگاه « فلسفه‌ مدني»، نخستين، مهم‌ترين و واپسين تلاش‌ها در جهت تأسيس و تدوين نظامي از انديشه عقلي، در سياست دوره اسلامي است. درباره‌ي...

نظريه‌پردازي براي «سياست» در ميان اهل سنت جز با شافعي، و بر مبناي روش‌شناسي او، آغاز نشده بود. زيرا شافعي، واضع اصول فقه، و بلکه «قواعد روش» براي انديشه سني، اصول تفکر را در چهار چيز منحصر

فقه سياسي، به‌عنوان يک دانش، فراورده‌اي زباني و فرهنگي است که با توجه به شرايط امکان ناشي از ساخت قدرت در دوره ميانه، شکل گرفته، و به اعتبار خصلت ذاتي دانش‌ها، توانايي توليد و باز توليد دارد.

با خلافت عباسي (656-132) تحول مهمي در ساخت و روابط قدرت، در جامعه اسلامي، ايجاد شد. و به اقتضاي ورود ايرانيان به قدرت سياسي، مفاهيم جديدتري ظهور و بسط يافت. عباسيان، از نظر جغرافياي سياسي،

خلافت اموي، به‌ويژه شيوه استقرار نخستين خليفه‌ اين سلسله، نماد تحولي بزرگ در جامعه و دولت اسلامي در راستاي روابط قبيله است. خلافت معاويه و امويان، دو ويژگي عمده داشت که آن را از خلافت متمايز مي‌کرد و

آنچه پيامبر مهربان و نيک‌انديش اسلام، پس از رفع تعارضات قبيله، از خويش برجاي گذاشت «امتي»- و عترتي- نيرومند بود با مجموعه نصوص- قرآن و سنّت- که آن را بالقّوه قادر مي‌ساخت بدون او نيز پايدار بماند. اما...

روابط قدرت در مدينةالرسول (صلي الله عليه و آله و سلم)، با توجه به ‌وحي اسلامي و در زمينه و ساختار قبيله طراحي شده بود. وحي اسلامي و ميراث قبيله، چنان‌که گذشت، دو عامل اساسي در جريان قدرت در دولت مدينه...

موضوع اين مقاله، نه تحليل مفهومي قدرت است، و نه تاريخ قدرت در دوره ميانه، در قالب توالي خلافت‌ها و سلطنت‌ها، بلکه ملاحظاتي تاريخي و تبارشناسانه است که با انتخاب چند گزينه به درون فهمي قدرت و

به‌رغم عقيده رايج در تمدن اسلامي که بر اصالت دانش، يا حداقل استقلال و دوگانگي دانش و قدرت نظر دارند، و بدين‌ وسيله بر هويت مستقل عالمان در برابر قدرت تأکيد مي‌کنند، مشاهده حکمت عملي در انديشه و جامعه