0
مسیر جاری :
مُصنَّف عبدالرزّاق صنعانی منبعی برای احادیث معتبر قرن نخست هجری حدیث شناسی

مُصنَّف عبدالرزّاق صنعانی منبعی برای احادیث معتبر قرن نخست هجری

این پرسش که احادیث- به ویژه احادیث نبوی- کی و کجا ظهور یافته‌اند، تقریباً به قدمت خود حدیث است. عالمان مسلمان در بررسی روایات عموماً، امّا نه منحصراً، به بررسی إسناد روایات و راویان احادیث پرداخته‌اند.
ناخن‌های خود را کوتاه کنید: بررسی روایتی کهن حدیث شناسی

ناخن‌های خود را کوتاه کنید: بررسی روایتی کهن

منابع اسلامی عموماً حکم به لزوم کوتاه کردن ناخن‌ها را از جمله‌ی تکالیفی شمرده‌اند که انبیای پیش از حضرت محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) به آن عمل، و به امتهای خود توصیه کرده‌اند. این عمل را از همین‌رو،...
طبقه بندی شیعه- اهل سنت در روایات اسلامی حدیث شناسی

طبقه بندی شیعه- اهل سنت در روایات اسلامی

طبقه بندی بر اساس الگوی شیعه- اهل سنت، از تقسیمات رایج در تاریخ حدیث است که مبنای برخی از تحقیقات حدیثی مخصوصاً در دوره‌ی معاصر قرار گرفته است. در بین نوشته‌هایی که بر اساس این منطق تقسیم بندی شکل
وصیت سعدبن أبی وقاص: رشد یک روایت حدیث شناسی

وصیت سعدبن أبی وقاص: رشد یک روایت

آنچه در پی می‌آید تحلیل صوری روایتی است منتسب به پسران و دختر سعبد بن أبی وقاص که بنابر آن، پیامبر سعد را از وصیّت بیش از یک سوم دارایی‌اش نهی کرد. این حدیث [بعدها] به یکی از متون مبنایی در احکام فقهی...
گرایش‌های مانوی در روایت «اَکلة الخَضِر» حدیث شناسی

گرایش‌های مانوی در روایت «اَکلة الخَضِر»

روایتی که قصد بررسی آن را در اینجا داریم، در برهه‌ای خاص از زمان نسبتاً رایج بوده است؛ این روایت در مهم‌ترین جوامع حدیثی 12 بار به کار رفته است. به عبارت دیگر، به طور هم‌زمان گونه‌های بسیار متفاوتی از...
تاریخ‌گذاری روایات آخرالزمان حدیث شناسی

تاریخ‌گذاری روایات آخرالزمان

موضوع بحث در این مقاله، معضل تاریخ‌گذاری روایات موجود در قدیمی‌ترین متون اسلامی است. شمار فراوانی از کتاب‌های موجود کنونی را نویسندگانی شناخته شده از قرن سوم هجری به این سو در زمان‌هایی تقریباً
برخی شیوه‌های تحلیل اسناد با تکیه بر روایاتی با مضمون تحقیرآمیز درباره‌ی زن در کتاب‌های حدیثی حدیث شناسی

برخی شیوه‌های تحلیل اسناد با تکیه بر روایاتی با مضمون تحقیرآمیز درباره‌ی زن در کتاب‌های حدیثی

در کتاب‌های رسمی حدیث اسلامی کلی‌گویی درباره زن بسیار است. در ذیل کوشش می‌کنم تا برخی از کلی‌گویی‌های تحقیرآمیزتر تا واضع خاص آن ردیابی شود.
سیدمرتضی و نقد احادیث مربوط به حیوانات و پرندگان حدیث شناسی

سیدمرتضی و نقد احادیث مربوط به حیوانات و پرندگان

بیشتر عالمانی كه در قرن چهارم و پنجم هجری گرایش به عقلیات و حتی پژوهش‌های جهانشناسانه مستقل در فرهنگ اسلامی داشتند، یا رسماً در زمره شیعیان بودند یا گرایش به تشیع داشتند. افرادی چون ابوریحان بیرونی
إسناد در روایات اسلامی حدیث شناسی

إسناد در روایات اسلامی

یکی از ویژگی‌های بارز در نوشته‌های عربی، ارائه‌ی إسناد یعنی زنجیره‌ای از مصادر و منابع هنگام سخن گفتن راجع به گذشته است. این ویژگی به هیچ روی محدود به آثار حدیثی نیست و هر که بخواهد با منبع نخستین ارتباط...
نکات بیشتر درباره‌ی خاستگاه إسناد حدیث شناسی

نکات بیشتر درباره‌ی خاستگاه إسناد

شوالی در ویرایش جدیدش از کتاب تاریخ قران نلدکه، در باب این مطلب که من خاستگاه إسناد را در متون یهود دانسته‌ام، نقدی مطرح می‌کند. مایلم در اینجا این انتقاد را به اختصار پاسخ گویم.